Kinh Pháp Cú (TM-NTG), Phẩm 14, Phẩm Đức Phật - The Dhammapada, Chapter 14, The Buddha

 

179. By what track can you trace that trackless Buddha of limitless range, whose victory nothing can undo, whom none of the vanquished defilements can ever pursue?

(179) Chẳng ai hơn nổi con người

Đã từng thắng phục được nơi dục tình

Người như vậy chính thân mình

Ở đời không sợ dục tình dõi theo

Mênh mông Phật giới cao siêu

Tham, sân, si dấu tích đều còn đâu

Các ngươi cám dỗ dễ nào.

180. By what track can you trace that trackless Buddha of limitless range, in whom exists no longer, the entangling and embroiling craving that perpetuates becoming?

(180) Lưới mê được giải tỏa rồi

Dục tình kia khó tìm người dõi theo

Mênh mông Phật giới cao siêu

Tham, sân, si dấu tích đều còn đâu

Các ngươi cám dỗ dễ nào!

181. Those wise ones who are devoted to meditation and who delight in the calm of renunciation — such mindful ones, Supreme Buddhas, even the gods hold dear.

(181) Người hiền trí chuyên tu thiền

Ưa hương giải thoát, thích miền tịnh yên

Nghĩ suy giác ngộ vô biên

Chúng sinh yêu kính, chư thiên nể vì.

182. Hard is it to be born a man; hard is the life of mortals. Hard is it to gain the opportunity of hearing the Sublime Truth, and hard to encounter is the arising of the Buddhas.

(182) Khó mà sinh được làm người,

Rồi ra sống được trọn đời khó hơn,

Được nghe chánh pháp tuyên dương

Cũng là điều khó trăm đường mà thôi,

Duyên may gặp Phật ra đời

Là điều hy hữu, tuyệt vời biết bao.

183. To avoid all evil, to cultivate good, and to cleanse one's mind — this is the teaching of the Buddhas.

(183) Chớ làm điều ác bao giờ

Làm điều lành tốt người chờ, người mong

Giữ tâm, giữ ý sạch trong

Là lời Phật dạy ghi lòng chớ quên.

184. Enduring patience is the highest austerity. "Nibbana is supreme," say the Buddhas. He is not a true monk who harms another, nor a true renunciate who oppresses others.

(184) Phật thường dạy đã lâu rồi

Niết Bàn là chốn tuyệt vời cao siêu

Cũng như nhẫn nhục trăm chiều

Lấy điều khổ hạnh làm điều tối cao,

Xuất gia chẳng hại ai nào

Sa Môn tu tập nỡ sao hại người.

185. Not despising, not harming, restraint according to the code of monastic discipline, moderation in food, dwelling in solitude, devotion to meditation — this is the teaching of the Buddhas.

(185) Chớ nên phỉ báng một ai

Đừng gây tổn hại cho người xung quanh

Giữ gìn giới luật nghiêm minh

Uống ăn chừng mực cho thành thói quen

Lánh riêng sống chỗ tịnh yên

Chuyên tu thiền định, hướng miền thanh cao

Lời chư Phật dạy lành sao!

186-187. There is no satisfying sensual desires, even with the rain of gold coins. For sensual pleasures give little satisfaction and much pain. Having understood this, the wise man finds no delight even in heavenly pleasures. The disciple of the Supreme Buddha delights in the destruction of craving.

(186) - (187) Dù cho mưa xuống bạc vàng

Cũng đâu thỏa mãn lòng tham con người

Người hiền trí biết rõ thôi

Dục tình vui ít để rồi khổ thêm,

Cõi trời cao ngất từng trên

Dục tình dù có, chớ nên ham cầu,

Người con Phật hiểu pháp mầu

Chỉ mong tham ái được mau diệt trừ.

188. Driven only by fear, do men go for refuge to many places — to hills, woods, groves, trees and shrines.

189. Such, indeed, is no safe refuge; such is not the refuge supreme. Not by resorting to such a refuge is one released from all suffering.

190-191. He who has gone for refuge to the Buddha, the Teaching and his Order, penetrates with transcendental wisdom the Four Noble Truths — suffering, the cause of suffering, the cessation of suffering, and the Noble Eightfold Path leading to the cessation of suffering. [16][16] The Order: both the monastic Order (bhikkhu sangha) and the Order of Noble Ones (ariya sangha) who have reached the four supramundane stages.

192. This indeed is the safe refuge, this the refuge supreme. Having gone to such a refuge, one is released from all suffering.

(188) - (192) Loài người hãi sợ kinh hoàng

Nên tìm nhiều chỗ vội vàng quy y

Thánh thần núi nọ, rừng kia

Hoặc nơi cây cối, tháp bia, miếu đền

Nào đâu nương tựa được yên

Quy y như vậy não phiền còn vương,

Nếu quy y Phật, Pháp, Tăng

Riêng phần trí tuệ vinh thăng nhiệm mầu

Hiểu ra Tứ Đế thâm sâu:

Biết rằng trần thế khổ đau là gì,

Hiểu ra nguồn gốc khổ kia,

Biết đường diệt hết khổ đi là rồi

Biết Bát Chánh Đạo tuyệt vời

Tám đường chân chính con người nên theo

Quy y chỗ đó cao siêu

An toàn, giải thoát trăm điều khổ đau.

193. Hard to find is the thoroughbred man (the Buddha); he is not born everywhere. Where such a wise man is born, that clan thrives happily.

(193) Khó mà gặp được thánh nhân

Là người trí tuệ muôn phần cao siêu

Người như vậy chẳng có nhiều,

Chỗ nào kẻ trí sớm chiều sinh ra

Gia đình hạnh phúc chan hòa.

194. Blessed is the birth of the Buddhas; blessed is the enunciation of the sacred Teaching; blessed is the harmony in the Order, and blessed is the spiritual pursuit of the united truth-seeker.

(194) Vui thay đức Phật ra đời!

Vui thay giáo pháp giảng nơi cõi trần!

Tăng hòa hợp đẹp muôn phần!

Đẹp thay giới luật xa gần đồng tu!

195-196. He who reveres those worthy of reverence, the Buddhas and their disciples, who have transcended all obstacles and passed beyond the reach of sorrow and lamentation — he who reveres such peaceful and fearless ones, his merit none can compute by any measure.

(195) - (196) Cúng dường vị đáng cúng dường

Phật hay đệ tử thân thương của Ngài

Là người khắc phục, anh tài

Vượt qua chướng ngại, thoát ngoài lo âu

Không còn phiền não muộn sầu

Lửa tham, lửa dục từ lâu tắt rồi

Cúng dường như thế tuyệt vời

Gây bao công đức nào ai sánh cùng.