(Picture-Hình: Thus Have I Heard)
Sự Tìm Kiếm Của Đức Phật - The Buddha's Search
Ajahn Chah - Translated by: Paul Breiter
Người dịch: Lê Kim Kha
Sự Tìm Kiếm Của Đức Phật Khi Đức Phật quyết định đi tìm kiếm sự giải thoát, Người đã tìm đến hai vị thầy nổi tiếng thời đó. Trước tiên, Người tìm đến ẩn sĩ Alara. Người nhìn thấy ông và các đệ tử đang ngồi thiền định, và Người nghĩ rằng cách tu này sẽ mang lại sự bình an. Người quan sát họ ngồi tréo chân, thân thẳng đứng, mắt nhắm lại. Người chưa bao giờ nhìn thấy cách tu đó vào thời đó, và thấy cảm kích về cảnh đó. Người xin được ở lại để học đạo và tu tập, thiền định về hơi thở. Nhưng sau đó Phật nhận ra một điều quan trọng: cách đó không giúp giải thoát khỏi khổ đau. Bởi vì Phật nhìn vào tâm mình và thấy rằng mỗi khi thoát ra khỏi một trạng thái thiền định, tâm lập tức suy nghĩ và lăng xăng, nó tiếp tục tạo tác này nọ. Do vậy, Người nhận ra còn nhiều thứ khác phải làm nữa. Sau khi từ giã vị thầy, Người tiếp tục đi tìm kiếm. Ừ thì thiền định là một loại đạo, một loại con đường, nhưng không phải là con đường thoát ra khỏi khổ đau, bởi vì tâm còn dính vào những ràng buộc (ví dụ: khi đạt tầng thiền định thì có bình an, nhưng khi thoát ra khỏi nó, thì tâm vẫn trở lại bất an như cũ. Hoặc người tu có thể bị mê đắm vào trạng thái tịch tịnh huyền vi của thiền định, giống như sự trốn chạy khỏi thế giới hơn là sự giải thoát.)
Phật đã đi đến gặp vị thầy thứ hai, Udaka, và tu tập tám tầng thiền định (jhana). Những tầng thiền định siêu xuất này giúp Người ở trong trạng thái định sâu (samadhi) đầy tĩnh lặng trong những khoảng thời gian ít lâu, nhưng sau đó Người cũng nhận ra đó cũng không phải là con đường đúng đắn, bởi vì sau khi thoát ra khỏi những trạng thái đó, tâm vẫn quay lại trạng thái thông thường, tâm trở lại với những thói tật cố hữu của nó, vẫn mang theo những gánh nặng, dính mắc và ô nhiễm.
Thì đúng là vẫn có các tầng thiền định, đó là những trạng thái định tâm, đây là bản chất của thiền định. Tuy nhiên, dù tâm có được thanh lọc tinh tế đến mức nào, thì vẫn còn nhiều thứ thô tế bên trong nó. Phải có trí tuệ nhìn ra chỗ này: người tu tập có thể đạt đến những trạng thái thiền định siêu tinh tế và vi tế, nhưng sự tham đắm vào sự tinh tế đó có thể tạo ra những sự thô tế trong tâm.
Phật đã nhìn sâu hơn. Người nhìn thấy rằng nếu còn bất cứ thứ gì, dù là siêu vi tế (trong tâm), thì lúc đó vẫn chưa tạo ra một bậc Giác Ngộ [4]. Vẫn chưa chấm dứt tất cả mọi sự khổ. Nếu còn sinh, thì còn già, bệnh, chết... bất tận, và Phật nhìn ra dục vọng chính là nguyên nhân dẫn đến sinh. Phật điều tra, quán chiếu một cách liên tục để nhìn thấy rõ bản chất của tất cả mọi sự sống. Phật thiền quán liên tục cho đến một đỉnh điểm nơi đó Phật buông bỏ, lìa bỏ và quay lưng với mọi sự dính chấp và dục vọng ở thế gian. Phật nhìn thấy mình đã dính líu với mọi sự khổ đau trong vô số kiếp, và cho đến kiếp này vẫn chưa thoát ra khỏi chúng. Dù ta cố đạt được thứ gì to tát nhất, thì nó vẫn không bao giờ thỏa mãn hết dục vọng. Dù có cung vàng điện ngọc và những khoái lạc thâm thúy nhất trên đời, thì rốt cuộc vẫn chỉ là khổ. Phật đã chắc chắn về điều này. Người nhìn thấy bản chất “vô thường, khổ, và vô ngã” của cái ‘ta’ trong tâm mình. Người nhìn thấy mọi thứ khởi sinh rồi biến mất. Tất cả đều chỉ là sinh diệt.
Càng tu tập, Người càng chắn chắn về điều đó. Theo kinh điển, Phật đã tu chứng đến tám tầng thiền định, nhưng ở đó vẫn không sinh ra trí tuệ. Nếu có trí tuệ, thì phải có trạng thái nhìn thấy thấu suốt mọi hiện tượng, đó là sự minh sát (vipassana); đó là sự hiểu biết theo đúng lẽ thật chân lý và đó là sự buông bỏ—buông bỏ cả thứ thô tế và vi tế.
Nhưng để đạt đến một nơi không còn bất cứ thứ gì thô tế hay vi tế, ta phải làm gì?. Phải tiếp tục tu tập ra sao?. Phật tiếp tục điều tra. Người nhìn vào tất cả những đối tượng của tâm, tất cả mọi hiện tượng tiếp xúc với tâm, và nhìn thấy tất cả chúng đều là vô thường (anicca), khổ (dukkha), và vô ngã (anatta). Đây là ba bản chất của mọi sự sống. Đây chính là đối tượng (đề mục) của thiền minh sát (vipassana). (Nói cách khác, nhìn thấy được ba bản chất này là mục tiêu của thiền). Đây là cách giúp cho tâm nhìn thấy mọi sự “như chúng thực là”.
Sau khi đã chứng ngộ được như vậy, mỗi khi có hiện tượng nào xuất hiện, Phật không chạy theo chúng nữa. Không còn bị lay chuyển nữa và nhìn mọi sự vật theo cách như vậy. Phật chứng ngộ ba đặc tính đó theo cách nhìn minh sát tuệ, và khi có thứ gì tiếp xúc với tâm, Phật biết rõ nó là vậy. Phật hiểu biết mọi sự đúng như cách của chúng, do vậy không còn nắm chấp gì về chúng. Và cách tu tập như vậy là nguyên nhân tạo ra sự buông bỏ, sự không còn dính chấp. (Không còn thích và không thích. Không còn dục vọng. Không còn sinh. Không còn khổ.)
4 [Chỗ này Phật dùng chữ Người Chinh Phục (Jinasava), nghĩa gốc là "người đã đạt đến sự chấm dứt mọi ô nhiễm".] |
The Buddha's Search
When the Buddha set out in search of liberation, he sought out the famous teachers of that time. First he went to the hermit Alara. He saw him and his disciples sitting in samadhi, meditative concentration, and thought that might bring peace. He observed how they sat cross-legged, with body erect and eyes closed. He had never seen such a thing, and it was impressive to him. He requested to stay there and studied and practiced diligently, meditating on the breath. But he came to realize one important fact, that it was not a way to escape from suffering. Why? Because he looked at his mind and saw that when he released it from the state of samadhi, it would start thinking and wandering, and he realized there was still something remaining; it would go to create things here and there. So he realized there was more to do. Having stayed with that teacher for some time, he continued on in his search. Yes, it was one kind of path, but not a path leading out of suffering, because the mind still retained its grasping attachments.
He went on to meet his next teacher, Udaka, and practiced the eight meditative absorptions, reaching the plane of nothing at all," an extremely subtle state of mind. He could remain in this peaceful samadhi for a long time, but again came to realize it wasn't the correct path, because when he returned to his ordinary state, the mind went back to its old habits, carrying its old burdens.
This was still the level of samadhi; this is the nature of samadhi. No matter how refined the mind could become, there being refinement meant there was also coarseness. So insight started to come about here: one could attain these extremely refined and subtle states, but having delight in this refinement created the possibility for coarseness to come about.
The Buddha looked deeper, and he saw that if the subtle still remains, the Conqueror (Jinasava; lit. "the one who has realized the ending of the taints”) does not come to be. There can be no end of things. If there is birth, then there will be illness, aging, and death without end; and he saw that grasping is the cause of this. He investigated to see clearly, to the point where he became disenchanted and turned away. He saw that he had been playing with these things for countless lifetimes in all sorts of states, and thus he was still in this condition of dissatisfaction. Trying to get to the end, to get enough, could never be accomplished. Even if he were to gain all the wealth and enjoyment in the world, he would still have suffering. He was certain of this now. He saw impermanence, suffering, and absence of a self in his mind. He saw that all phenomena appear and then cease to be.
So as he continued practicing, he became more certain about this. He attained the eight jhanas, the meditative absorptions, but still wisdom had not been born. If there were wisdom, it would have to be the state of insight (vipassana), meaning knowing according to the truth and letting go-letting go of coarse and refined.
To reach the place where there was no more coarse or refined remaining-what should he do? How should he practice? He kept on investigating. He looked at all objects of mind, all phenomena contacting the mind, and saw that they are impermanent (anicca), suffering (dukkha), and not-self (anatta), these three characteristics. This is the meditation object of vipassana. This is what enables the mind to see things as they really are.
Realizing this, then when phenomena appeared, he didn't pursue them. He remained unshakable, taking the measure of things like this. He realized the three characteristics as the way of vipassana, and when anything contacted his mind, he measured it according to this. He knew things for what they were, so he didn't hold them, and practicing like this became the cause for not having grasping. |