Index - Mục Lục 02 - The Stupid Man Stores Up Milk - Để Dành Sữa 03 - The Head Is Broken With Pears - Khoanh Tay Chịu Đòn 04 - The Wife Pretends To Be Dead - Vợ Giả Chết Dối Chồng 05 - Getting Thirsty On Seeing Water - Khát Không Uống Nước 06 - The Dead Son Is About To Remain In The House - Giết Con Cho Đủ Gánh 07 - One Reckons Another Man To Be One's Elder Brother - Nhận Người Làm Anh 08 - A Rustic Steals Clothes From The Palace Treasury - Trộm Áo Nhà Vua 09 - The Father's Virtues Are Praised - Kẻ Ngốc Khen Cha 10 - Three-Storied House - Nhà Giàu Cất Lầu 11 - The Brahman Kills His Son - Bà La Môn Giết Con 12 - The Boiled Black Rock-Honey Syrup - Quạt Nước Đường 13 - Commenting On Someone's Quick Temper - Sự Thật Chứng Minh 14 - Offering The Guide Up As Sacrifice To God - Giết Kẻ Dẫn Đường 15 - The Physician Gives Medicine To The Princess To Made Her Grow Up Fast - Muốn Con Mau Lớn 16 - Water The Sugar-Cane - Tưới Mía Bằng Nước Mía 17 - A Debt Of Half A Cent - Vì Nhỏ Mất Lớn 18 - Grind A Knife Upstairs - Trên Lầu Mài Dao 19 - Loss Of A Silver Bowl By Boat - Ghi Dấu Trên Thuyền 20 - The King Was Said To Have Given Rein To Cruelty - Trả Thịt 21 - A Woman Longs For A Second Child - Cầu Con 22 - Get Lignaloes From Under The Sea - Bán Trầm Hương 23 - The Thief Steals Embroidered Satin To Wrap Up Worn Clothes And Rags - Trộm Mền 24 - To Cultivate The Boiled Sesame - Gieo Mè 25 - The Fire And The Water - Nước Và Lửa 26 - The King's Blinking Habit Is Imitated - Bắt Chước Vua 27 - Dress Whip Wounds - Trị Vết Thương 28 - Change The Wife's Nose - Xẻo Mũi 29 - The Poor Man Burns His Coarse Woollen Clothing - Đốt Áo 30 - The Sheep-Farmer - Nuôi Dê 31 - Mason Wanted - Mua Lừa 32 - A Trader Steals Gold - Trộm Vàng 33 - Hacking A Tree Down For Fruit - Chặt Cây Tìm Trái 34 - To Send Pure Spring Water - Thâu Ngắn Đường Đi 35 - The Mirror In A Valuable Case - Thấy Bóng Trong Gương 36 - To Blind An Immortal - Lầm Móc Con Mắt 37 - To Kill A Herd Of Cattle - Giết Trâu 38 - Yelling At Water - Bảo Nước Đừng Chảy 39 - House Painting - Sơn Tường 40 - To Cure Baldness - Người Sói Đầu Tìm Thuốc 41 - Pisacah Devils - Hai Con Quỷ Tranh Vật 42 - The Trader And The Dead Camel - Che Da Lạc Đà 43 - To Grind A Big Stone - Mài Đá 44 - Eating Half A Pancake - Ăn Bánh 45 - The Slave Guards The Door - Giữ Của 46 - To Steal The Yak - Ăn Trộm Trâu 47 - The Poor Man Crows Like A Duck - Giả Tiếng Chim Kêu 48 - The Fox Was Hit By A Snap To Twig - Chó Và Cây 49 - Boys' Argument On The Subject Of Hair - Vị Tiên Lầm Lộn 50 - To Cure A Hunchback - Sửa Lưng Gù 51 - A Maid And Her Five Masters - Người Tớ Gái 52 - The Musician - Trò Vui Giả Dối 53 - The Master's Aching Legs - Lão Sư Bị Hành Hạ 54 - The Snake's Argument - Đầu Và Đuôi Rắn Tranh Cãi 55 - To Be A King's Barber - Cạo Râu Vua 56 - To Ask Nothing - Cái Không Có 57 - Treading On The Elder's Mouth - Bị Đạp Rụng Răng 58 - The Two Brothers And Their Inheritance - Chia Của 59 - Watching Urn Making - Xem Làm Bình 60 - Seeing The Shadow Of Gold At The Bottom Of A Pond - Thấy Vàng Dưới Nước 61 - Brahma's Disciple Can Create All Things - Tạo Hình Người 62 - The Patient Eats The Pheasant Meat - Ăn Thịt Gà 63 - An Actor Wearing A Demon's Garment - Chạy Trốn 64 - An Evil Demon In The Old House - Quỷ Trong Nhà Cũ 65 - Five Hundred Happy Pills - Ăn Bánh Độc 66 - Reading The Sailing Methods - Chết Chìm 67 - A Bet Over A Cake - Đánh Cuộc 68 - Bearing A Grudge Against One Another - Hại Người Thành Hại Mình 69 - The Man Eats Quickly - Tổ Truyền Ăn Mau 70 - To Taste Apples - Nếm Trái Cây 71 - The Man Who Turned Blind - Đui Mắt 72 - An Operation On The Mouth - Sưng Môi 73 - The Horse Was Dead - Ngựa Đen, Đuôi Trắng 74 - Becoming A Common Monk - Mang Bình Nước Tắm 75 - The Camel And The Jar Are Both Lost - Giết Lạc Đà 76 - The Farmer Longed For The Princess - Nông Phu Mơ Tưởng Công Chúa 77 - To Milk A Donkey - Tìm Sữa 78 - The Son's Trips - Đi Không Rồi Lại Về Không 79 - Carrying Chairs For The King - Gánh Ghế Cho Vua 80 - To Take An Enema - Uống Thuốc Để Rửa 81 - Getting Bitten By A Bear - Không Nên Vu Oan Cho Người Hiền Đức 82 - The Cultivation Of The Land - Gieo Lúa 83 - A Female Monkey - Khỉ Bị Đánh 84 - Dogs Were Beaten When The Lunar Eclipse Happened - Nguyệt Thực 85 - The Woman Who Had Sore Eyes - Đau Mắt 86 - The Father And His Son's Earrings - Vì Của Giết Con 87 - The Robber's Joy - Bọn Cướp Chia Của 88 - The Female Monkey And A Handful Of Beans - Khỉ Mất Đậu 89 - The Gold Weasel - Chuột Vàng Và Rắn Độc 90 - Picking Up Money - Lượm Được Tiền 91 - The Poor Want To Have As Much As The Rich - Người Nghèo 92 - The Child Gets Happy Pills - Đứa Nhỏ Được Đường 93 - The Old Woman Caught A Bear - Bà Già Đánh Cọp 94 - The Mani And The Sewer - Hiểu Lầm 95 - A Dove - Hai Chim Bồ Câu 96 - Pretending To Be Blind - Giả Mù 97 - The Woollen Coat Was Robbed By The Wicked Thief - Cướp Áo Lông Dê 98 - A Boy Caught A Big Turtle - Đứa Nhỏ Bắt Rùa |
Index - Mục Lục 02 - The Stupid Man Stores Up Milk - Để Dành Sữa 03 - The Head Is Broken With Pears - Khoanh Tay Chịu Đòn 04 - The Wife Pretends To Be Dead - Vợ Giả Chết Dối Chồng 05 - Getting Thirsty On Seeing Water - Khát Không Uống Nước 06 - The Dead Son Is About To Remain In The House - Giết Con Cho Đủ Gánh 07 - One Reckons Another Man To Be One's Elder Brother - Nhận Người Làm Anh 08 - A Rustic Steals Clothes From The Palace Treasury - Trộm Áo Nhà Vua 09 - The Father's Virtues Are Praised - Kẻ Ngốc Khen Cha 10 - Three-Storied House - Nhà Giàu Cất Lầu 11 - The Brahman Kills His Son - Bà La Môn Giết Con 12 - The Boiled Black Rock-Honey Syrup - Quạt Nước Đường 13 - Commenting On Someone's Quick Temper - Sự Thật Chứng Minh 14 - Offering The Guide Up As Sacrifice To God - Giết Kẻ Dẫn Đường 15 - The Physician Gives Medicine To The Princess To Made Her Grow Up Fast - Muốn Con Mau Lớn 16 - Water The Sugar-Cane - Tưới Mía Bằng Nước Mía 17 - A Debt Of Half A Cent - Vì Nhỏ Mất Lớn 18 - Grind A Knife Upstairs - Trên Lầu Mài Dao 19 - Loss Of A Silver Bowl By Boat - Ghi Dấu Trên Thuyền 20 - The King Was Said To Have Given Rein To Cruelty - Trả Thịt 21 - A Woman Longs For A Second Child - Cầu Con 22 - Get Lignaloes From Under The Sea - Bán Trầm Hương 23 - The Thief Steals Embroidered Satin To Wrap Up Worn Clothes And Rags - Trộm Mền 24 - To Cultivate The Boiled Sesame - Gieo Mè 25 - The Fire And The Water - Nước Và Lửa 26 - The King's Blinking Habit Is Imitated - Bắt Chước Vua 27 - Dress Whip Wounds - Trị Vết Thương 28 - Change The Wife's Nose - Xẻo Mũi 29 - The Poor Man Burns His Coarse Woollen Clothing - Đốt Áo 30 - The Sheep-Farmer - Nuôi Dê 31 - Mason Wanted - Mua Lừa 32 - A Trader Steals Gold - Trộm Vàng 33 - Hacking A Tree Down For Fruit - Chặt Cây Tìm Trái 34 - To Send Pure Spring Water - Thâu Ngắn Đường Đi 35 - The Mirror In A Valuable Case - Thấy Bóng Trong Gương 36 - To Blind An Immortal - Lầm Móc Con Mắt 37 - To Kill A Herd Of Cattle - Giết Trâu 38 - Yelling At Water - Bảo Nước Đừng Chảy 39 - House Painting - Sơn Tường 40 - To Cure Baldness - Người Sói Đầu Tìm Thuốc 41 - Pisacah Devils - Hai Con Quỷ Tranh Vật 42 - The Trader And The Dead Camel - Che Da Lạc Đà 43 - To Grind A Big Stone - Mài Đá 44 - Eating Half A Pancake - Ăn Bánh 45 - The Slave Guards The Door - Giữ Của 46 - To Steal The Yak - Ăn Trộm Trâu 47 - The Poor Man Crows Like A Duck - Giả Tiếng Chim Kêu 48 - The Fox Was Hit By A Snap To Twig - Chó Và Cây 49 - Boys' Argument On The Subject Of Hair - Vị Tiên Lầm Lộn 50 - To Cure A Hunchback - Sửa Lưng Gù 51 - A Maid And Her Five Masters - Người Tớ Gái 52 - The Musician - Trò Vui Giả Dối 53 - The Master's Aching Legs - Lão Sư Bị Hành Hạ 54 - The Snake's Argument - Đầu Và Đuôi Rắn Tranh Cãi 55 - To Be A King's Barber - Cạo Râu Vua 56 - To Ask Nothing - Cái Không Có 57 - Treading On The Elder's Mouth - Bị Đạp Rụng Răng 58 - The Two Brothers And Their Inheritance - Chia Của 59 - Watching Urn Making - Xem Làm Bình 60 - Seeing The Shadow Of Gold At The Bottom Of A Pond - Thấy Vàng Dưới Nước 61 - Brahma's Disciple Can Create All Things - Tạo Hình Người 62 - The Patient Eats The Pheasant Meat - Ăn Thịt Gà 63 - An Actor Wearing A Demon's Garment - Chạy Trốn 64 - An Evil Demon In The Old House - Quỷ Trong Nhà Cũ 65 - Five Hundred Happy Pills - Ăn Bánh Độc 66 - Reading The Sailing Methods - Chết Chìm 67 - A Bet Over A Cake - Đánh Cuộc 68 - Bearing A Grudge Against One Another - Hại Người Thành Hại Mình 69 - The Man Eats Quickly - Tổ Truyền Ăn Mau 70 - To Taste Apples - Nếm Trái Cây 71 - The Man Who Turned Blind - Đui Mắt 72 - An Operation On The Mouth - Sưng Môi 73 - The Horse Was Dead - Ngựa Đen, Đuôi Trắng 74 - Becoming A Common Monk - Mang Bình Nước Tắm 75 - The Camel And The Jar Are Both Lost - Giết Lạc Đà 76 - The Farmer Longed For The Princess - Nông Phu Mơ Tưởng Công Chúa 77 - To Milk A Donkey - Tìm Sữa 78 - The Son's Trips - Đi Không Rồi Lại Về Không 79 - Carrying Chairs For The King - Gánh Ghế Cho Vua 80 - To Take An Enema - Uống Thuốc Để Rửa 81 - Getting Bitten By A Bear - Không Nên Vu Oan Cho Người Hiền Đức 82 - The Cultivation Of The Land - Gieo Lúa 83 - A Female Monkey - Khỉ Bị Đánh 84 - Dogs Were Beaten When The Lunar Eclipse Happened - Nguyệt Thực 85 - The Woman Who Had Sore Eyes - Đau Mắt 86 - The Father And His Son's Earrings - Vì Của Giết Con 87 - The Robber's Joy - Bọn Cướp Chia Của 88 - The Female Monkey And A Handful Of Beans - Khỉ Mất Đậu 89 - The Gold Weasel - Chuột Vàng Và Rắn Độc 90 - Picking Up Money - Lượm Được Tiền 91 - The Poor Want To Have As Much As The Rich - Người Nghèo 92 - The Child Gets Happy Pills - Đứa Nhỏ Được Đường 93 - The Old Woman Caught A Bear - Bà Già Đánh Cọp 94 - The Mani And The Sewer - Hiểu Lầm 95 - A Dove - Hai Chim Bồ Câu 96 - Pretending To Be Blind - Giả Mù 97 - The Woollen Coat Was Robbed By The Wicked Thief - Cướp Áo Lông Dê 98 - A Boy Caught A Big Turtle - Đứa Nhỏ Bắt Rùa |
LỜI NÓI ĐẦU
Kinh BÁCH DỤ gồm gần một trăm câu truyện ngụ ngôn đầy sinh động và súc tích ẩn tàng các giá trị triết lý giáo dục nhân sinh do Đức Phật kể ra để dạy về giáo lý và giáo pháp. Kinh có tác dụng phổ biến Đạo Phật bằng phương pháp thí dụ. Đức Phật mang những truyện xưa có liên quan đến thiện ác, tội phước, báo ứng làm thí dụ cụ thể để từ đó nêu ra sự dại dột mê lầm, vạch rõ ra cái vô minh của chúng sinh. Đa số truyện thường lấy hạng người bình dân hoặc những kẻ khờ dại quá mức làm đối tượng. Một số truyện lại dùng cả loài vật làm vai chính. Sau mỗi truyện nêu làm thí dụ là phần luận bàn ngắn gọn.
Nghe truyện ngụ ngôn để thấy ra ý nghĩa rồi lĩnh hội được lời dạy của Đức Phật. Kinh có ích lợi nhiều cho các người tu học, dù đã xuất gia, hay còn là cư sĩ và cho toàn thể Phật tử nói chung. Tôn chỉ của bộ kinh là muốn đem ánh sáng trí tuệ để xua tan đi màn si ám của những ý thức vô minh trong quá trình tu tập của người Phật tử.
Kinh mang một thể loại văn học Phật giáo rất đặc thù. Kinh có công dụng tương tự như những truyện trong cuốn sách “Cổ Học Tinh Hoa” của Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc hay tập truyện thơ của Aesop hoặc những truyện thơ ngụ ngôn của thi hào La Fontaine nước Pháp hồi thế kỷ thứ 17. Vì thế những truyện kể trong Kinh BÁCH DỤ còn có tác dụng giáo dục nói chung cho tất cả mọi người đọc, không phân biệt tôn giáo. Tuy nhiên ngoài tính cách giáo dục về phương diện đạo đức như những tác phẩm kể trên, Kinh BÁCH DỤ còn mang lại ý nghĩa những lời giáo huấn về mặt tôn giáo. “Ngoại đạo” được đề cập tới nhiều trong kinh là những đạo cùng thời với Đức Phật cả hơn 2600 năm trước đây.
Truyện vui có thể coi như là những lớp đường phèn rất ngon ngọt bọc ngoài những vị thuốc đắng. Thuốc có đắng mới dã tật, đây là những tật xấu của chúng sinh. Truyện vui cũng được coi như những lớp lá cây dùng để gói thuốc giải độc ở bên trong. Một khi đã được giải độc, đã thấm nhuần được những lời giáo huấn đầy chân lý thời chúng ta nên loại ra những lời châm biếm khôi hài giễu cợt như vứt bỏ đi những lá cây bọc ngoài sau khi đã dùng thuốc và đã được lành bệnh.
Kinh BÁCH DỤ này được dịch giả THÍCH NỮ NHƯ HUYỀN dựa vào bản tiếng Hán rồi phiên dịch ra văn xuôi tiếng Việt (bản in ghi năm 1958) từ “cốt truyện” cho tới “lời bàn”. Trong lời nói đầu dịch giả cho biết: “Bộ Kinh Bách Dụ gồm có 98 bài thí dụ của Phật nói do ngài Pháp Sư Tăng Già Tư Na sao lục trong kinh tạng”…“Một đời thuyết giáo trong bốn mươi chín năm, tùy theo căn cơ chúng sanh sai khác, Đức Phật nói ra vô lượng pháp môn không đồng. Khi nói thấp, khi nói cao, từ dễ lần đến khó, đem gần tỉ dụ xa. Chung qui chỉ hướng về một mục đích duy nhất là làm cho chúng sanh tự giác ngộ bản tánh sáng suốt của mình”.
“Bách” là một trăm. “Dụ” là thí dụ. Soạn giả đã theo sát nguyên bản và chuyển nội dung cuốn Kinh BÁCH DỤ trên thành thể “thơ lục bát” với những ngôn từ bình dị để mọi người dễ đọc, dễ nghe, dễ hiểu và dễ nhớ. Phần “lời bàn” ngay sau truyện cũng được chuyển thành thơ và in chữ nghiêng.
Khi chuyển thơ soạn giả cũng tham khảo thêm ba bản dịch khác của Kinh BÁCH DỤ. Nói chung thời các bản dịch chỉ có chút ít khác biệt. Ba bản này là:
1. “PHẬT HỌC NGỤ NGÔN” bản dịch từ tiếng Hán của Hòa Thượng Thích Tâm Châu. Người dịch cho biết Kinh Bách Dụ: “là cuốn kinh số 209 Trong Đại Tạng Kinh”…“Lẽ ra kinh Bách Dụ phải đủ 100 bài thí dụ, nhưng đây chỉ có 98 bài”…“Bộ này chính tên là Bách Dụ Kinh. Nội dung toàn bộ đều là lời thí dụ, ngụ ý răn dạy những người ngu si, không hiểu, để đi thẳng vào đường hiểu biết chân chính, nên nay đổi là Phật học Ngụ ngôn”.
2. “KINH BÁCH DỤ” bản dịch từ tiếng Hán của Tỳ Kheo Thích Tâm Khanh (năm 2000). Trong cuốn này người dịch cho biết: “Nguyên tác kinh Bách Dụ do Tôn giả Tăng Già Tư Na (Sanghasena) tuyển soạn 98 câu truyện thí dụ từ kinh điển do chính kim ngôn đức Thích Tôn tuyên thuyết. Năm thứ 10 niên hiệu Vĩnh Minh (493 TL), bộ kinh được tôn giả Cầu Na Tỳ Địa (Gunavaddhi), người xứ Trung Ấn chuyển dịch sang Hán ngữ”.
3. “SAKYAMUNI’S ONE HUNDRED FABLES” do Tetcheng Liao (Tiến Sỹ Luật Khoa Viện Đại Học Paris) dịch Kinh Bách Dụ từ tiếng Hán sang tiếng Anh kèm thêm lời chú thích (năm 1981). Về việc Kinh chỉ có 98 truyện, thiếu 2 truyện, dịch giả ghi: “Một mặt có thể giải thích rằng để thuận tiện nên nói thành con số chẵn. Mặt khác có thể giải thích rằng lời nói đầu và lời nói cuối sách cũng được kể luôn thêm vào cho chẵn thành một trăm truyện”.
Ước mong rằng những truyện thơ tuy mộc mạc và bình dị lại đầy vẻ giễu cợt trong cuốn Kinh này sẽ chuyên chở được những lời dạy thâm sâu và quý báu của Đức Phật tới khắp cả chúng sinh.
Mùa Phật Đản 2007
DIỆU PHƯƠNG |
PREFACE
Aesop's fables enjoy worldly fame, while almost unknown are Sakyamuni's fables. Obviously there is a difference between them as far as the nature of the two books are concerned. the former tells stories to teach moral principles, whereas the latter illustrates a religious precept to reflect the nature of human being. Therefore, the latter is strictly a religious literature.
The title of this sutra "Sakyamuni's one Hundred Fables" is not entirely accurate. Actually, it is short by two fables. One way to explain this is that it is expedient to speak in round figures. Another way to explain it is that the prologue and epilogue add up to the figure of one hundred.
In terms of the writing, the light phrasing does not seem adequate in light of the solemnity of sutras sometimes. This may be easily explained by saying that the Buddhist doctrines are so profound that most people, especially beginners, are not capable of grasping them in abstract arguments. Like children, they like stories with relaxed and joking expressions. Therefore, Sakyamuni, the Buddha, speaks to them in their own language through fables, so that they may easily understand the truth. The Enlightened One helps them to penetrate further into the spirit of Buddhism.
This Sutra is nearly fifteen hundred years old up to now. It was originally compiled in Sanskrit from Sakyamuni Buddha's teachings by the Reverend Sangha Suna and translated into Chinese in a concise, archaic and profound style by the famous monk Gunavrddhi, of
Deep gratitude is due to Mr. Mou Wen Kai, an old colleague of mine, who has first encouraged me to undertake the task, and who has then been kind and patient enough to give me a detailed exposition of the ancient text to make the task much easier. Without his invaluable help, I would not have been able to finish the work.
I should also like to record my personal indebtness to Mr. Ben Wang, M. A. for his careful editing of my original translation. Despite her busy life, Miss Chiu-ying Chang has spared time to make a fair copy of this entire work. Thus I feel bound to express here my sincere thanks for her kind assistance.
Tetcheng Liao, The translator January 1981 Chih Yuan New Village Fushingkang, Peitou Republic of China |
PHẦN DUYÊN KHỞI
Lời Thầy A NAN: “Chính tôi được nghe: Một thời kia Đức Phật ở trong vườn trúc Thước Phong, thành Vương Xá, cùng với các vị đại Tỳ kheo, Bồ tát, Ma ha tát và Thiên, Long bát bộ, chừng ba vạn sáu nghìn người chung hợp.
Khi ấy, trong pháp hội có năm trăm vị Phạm chí dị học. Các vị từ nơi toà ngồi của mình đứng dậy bạch Phật rằng: “Thưa Thế Tôn! Chúng tôi nghe nói đạo Phật rộng, sâu không đạo nào có thể sánh kịp, nên chúng tôi lại đây muốn hỏi Ngài mấy điều, mong Ngài vui lòng giảng giải cho.”
Đức Phật đáp: “Hay lắm, các vị cứ việc hỏi.”
Phạm Chí hỏi: “Con người có hiện hữu hay không?” Phật đáp: “Cũng ‘có’ và cũng ‘không’.”
Phạm chí hỏi tiếp: “Như nay thấy có, làm sao Ngài lại nói là không? Như nay không thấy, làm sao Ngài lại nói là có?” Phật đáp: “Sinh cho là ‘có’, chết cho là ‘không’, nên nói là hoặc có hoặc không.”
Phạm chí hỏi: “Người ta do đâu mà sống được?” Phật đáp: “Người ta do ngũ cốc mà sống.”
Phạm chí hỏi: “Ngũ cốc do đâu mà sinh ra?” Phật đáp: “Ngũ cốc do nơi tứ đại là ‘đất, nước, gió, lửa’ mà sinh ra.”
Phạm chí hỏi: “Tứ đại do từ đâu sinh ra?” Phật đáp: “Tứ đại do từ ‘không’ mà sinh ra.”
Phạm chí hỏi: “Không do đâu mà sinh ra?” Phật đáp: “Không do chỗ ‘vô sở hữu’ mà sinh ra.”
Phạm chí hỏi: “Vô sở hữu từ đâu sinh ra?” Phật đáp: “Do ‘tự nhiên’ sinh ra.”
Phạm chí hỏi: “Tự nhiên do từ đâu sinh ra?” Phật đáp: “Do ‘Niết bàn’ sinh ra.”
Phạm chí hỏi: “Niết bàn do đâu sinh ra?” Phật đáp: “Sao các vị hỏi điều sâu xa thế! Các vị không biết Niết bàn là pháp bất sinh, bất diệt hay sao?”
Phạm chí lại hỏi: “Bạch Ngài, Phật đã nhập Niết bàn chưa?” Phật đáp: “Ta chưa nhập Niết bàn.”
Phạm chí hỏi: “Ngài chưa nhập Niết bàn sao Ngài biết được Niết bàn là an lạc vĩnh viễn?” Phật nói: “Nay ta hỏi lại các vị, chúng sinh trong thiên hạ khổ hay vui?”
Phạm chí đáp: “Chúng sinh khổ lắm.” Phật hỏi: “Thế nào là khổ?”
Phạm chí đáp: “Chúng tôi thấy chúng sinh khi chết đau khổ không thể chịu được nên chúng tôi biết chết là khổ.” Phật nói: “Nay các vị tuy chưa chết mà cũng biết chết là khổ, thời ta thấy chư Phật mười phương bất sinh, bất diệt, nên ta biết Niết bàn là an lạc vĩnh viễn.”
Lúc đó năm trăm vị Phạm chí tâm ý thông suốt, xin thọ ‘ngũ giới’, chứng ngộ quả ‘Tu đà hoàn’, rồi ngồi lại chỗ cũ.
Đức Phật nói: “Các vị nghe cho kỹ, nay ta sẽ vì các vị mà nói rộng về những thí dụ sau đây.” |
PROLOGUE
Thus have I heard. Once upon a time Sakyamuni, The Enlightened One, was staying in a park called Karanda Bamboo Grove, near Rajagriha City. He held a meeting with thirty six thousand men including great monks, Bodhisattvas, Mahasattvas and the eight groups of supernatural beings. On that occasion, there were five hundred Brahmans in the assembly. One of them rose from his seat and said to Sakyamuni, the Buddha:
"We have learned that Buddhism is so profound that there is no parallel to it. So we have come to ask you to explain it to us."
"Very well," The Enlightened One said.
"Is the universe existent or non-existent?" The Brahman asked.
"It is both existent and non-existent," the Enlightened one replied.
The Brahman said, "How can you say non-existent of what is now existent? How can you say existent of what is now non-existent?"
The Enlightened One replied, "The living say it is existent, but the dead say it is non-existent. Consequently, I say it is both existent and non-existent."
He asked, "What does man live on?"
The Enlightened One replied, "Man lives on cereals."
He asked, "Where do the five cereals come from?"
"They come from the four elements, fire, wind, water and earth," The Enlightened One replied.
"Where do the four elements come from?" the Brahman asked.
"They come from void." The Enlightened One replied.
"Where does the void come from?" He asked.
"It comes from nothingness." The Enlightened One replied.
"Where does nothingness come from?" He asked.
"From the nature." The Enlightened One replied.
"Where does nature come from?" He asked.
"From Nirvana." The Enlightened One replied.
"Where does Nirvana come from?" He asked.
"Why do you ask about such profound things. Nirvana is the law of non-birth and immortality." The Enlightened One replied.
"Have you attained Nirvana?" He asked.
"I haven't reached Nirvana yet." The Enlightened One replied.
"If you haven't reached Nirvana yet, how do you know Nirvana is an eternal bliss?" He asked.
"Now let me ask you whether the life of the sentient beings in the world is happy or miserable," the Enlightened One said.
"I view it as very miserable." He replied.
"What do you mean by miserable?" The Enlightened One said.
"After seeing all the dying men whose pains are unbearable. I know death is miserable." He replied.
"Now you are not dead, nevertheless, you know death is miserable. I have seen all Buddhas of the ten directions in space having neither rebirth nor death. I know, therefore, Nirvana is an eternal bliss." The Enlightened One said.
Those five hundred Brahmans were satisfied and thus understood what the Enlightened One had said. They were then willing to accept the five commandments and asked to be disciples of Gauthama Buddha. Finally, they obtained enlightenment of the Sotapanna's degree. They sat down as before. The Enlightened One said, "You all listen carefully to me. I'll give you an extensive talk of fables." |
(1) Người Ngu Ăn Muối
Thuở xưa có một người ngu Đến thăm nhà bạn rất ư thân tình Chủ nhà vui đãi khách mình Bữa cơm đạm bạc, có canh ăn cùng Chàng chê canh lạt khó dùng Chủ bèn nêm chút muối trong canh này Chàng ăn cảm thấy ngon ngay Nên chàng tự nghĩ loay hoay trong đầu: “Ngon nhờ ít muối thêm vào Muối nhiều ngon chắc gấp bao nhiêu lần!” Thế rồi chàng chẳng ngại ngần Xin nguyên chén muối bỏ luôn miệng mình Nuốt đi hết, tưởng ngon lành Nào ngờ chất muối mặn kinh hồn người Anh chàng tưởng chết tới nơi Muối kia mà ngấm tàn đời còn đâu Vội vàng móc họng ra mau Để nôn, để mửa ngõ hầu cứu nguy. * Tu hành chớ có mê si Uống ăn vừa phải lợi thì vô biên Đừng theo tà giáo tuyên truyền Nhịn ăn nhịn uống mà thêm sai lầm Giữ gìn sức khoẻ tối cần Mới mong đắc đạo thánh nhân tuyệt vời, Dù cho nhịn bảy ngày trời Hay mười lăm bữa, khổ đời thêm thôi Tự mình hành hạ thân người Chỉ thêm đói khát. So thời giống sao Giống người ăn muối biết bao Rời xa chân lý, lạc vào cõi mê. |
(1) The Stupid Man Takes Salt
Once upon a time there was a stupid man who went to another man's home. The host gave him something to eat. After he complained that the food was insipid, the host added a little salt to it. The stupid guest tried again, found it better, and thought that it was tasteful, because of the salt. To his thinking, the food would be so much better, if he took a great deal of salt. Then this stupid and ignorant man ate it on an empty stomach. Afterwards, he had his palate out of order and fell ill.
The heretics, having learned that abstaining from food and drink might lead to the path of Enlightenment, immediately fasted for seven or fifteen days. They merely got fatigued and famished, accomplishing nothing in terms of Enlightenment. Those heretics are just like that stupid man, who, on account of the pleasant flavor that the salt enhanced, ate salt on an empty stomach only to lose all tastes (and get sick afterwards). |
(2) Để Dành Sữa
Có người dự định tháng sau Mời nhiều khách đến cùng nhau vui vầy Sữa bò đãi khách bữa này Cho nên phải trữ sữa ngay bây giờ Để dành nhiều lo phòng hờ Lỡ khi khách đến bất ngờ thiếu đi. Anh chàng lẩn thẩn nghĩ suy: “Mỗi ngày mình nặn sữa kia ra hoài Mang thùng lớn chứa đủ rồi Nhưng mà lại sợ sữa thời dễ hư Để lâu sữa sẽ bị chua Chi bằng sữa đó đừng đưa ra ngoài Giữ nguyên trong vú bò thôi Tới ngày đãi khách sai người nặn ra Bớt đi được công việc nhà Sữa khi đó mới chắc là thơm ngon Quả là phương pháp tinh khôn!” Nghĩ xong chàng tách bò con ra liền Rồi đem bò mẹ nhốt riêng Chàng không nặn sữa, để nguyên ít ngày. Thời gian trôi lẹ làng thay Tháng sau khách đã tới ngay đầy nhà Chàng bèn dắt bò mẹ ra Sữa tươi cố nặn nhưng mà có đâu Vú bò nặn mãi thật lâu Chẳng hề được giọt sữa nào. Than ôi! Vây quanh khách khó nín cười Khi hay rõ chuyện đầu đuôi lạ lùng: “Chủ nhà quả thật điên khùng Để dành sữa lại ở trong vú bò!” * Ở đời chớ có đợi chờ Phát tâm bố thí phải lo làm liền Đợi chi tới lúc nhiều tiền Lỡ làng công chuyện, chẳng nên chút nào. Góp gom của cải khó sao Chưa xong đã gặp biết bao muộn phiền Hoả tai, lũ lụt trong miền, Hoặc là trộm cướp ngày đêm rình mò, Vua quan chiếm đoạt, tận thu, Bất ngờ thần chết có từ một ai Kịp đâu bố thí cho người. Kẻ ngu dành sữa so thời khác chi! |
(2) The Stupid Man Stores Up Milk
Once upon a time there was a stupid man who was about to give a party. He wanted to store up milk for his guests.
"If I milk the cow beforehand every day, he thought, little by little, there will be too much of milk and will not be enough space to store it and it may even spoil. It would be better to let it remain inside of the cow. I'll milk the cow right away at the time of the party."
He then separated the cow from the calf and tied them up apart. A month later, he actually gave the reception. He tried to milk the cow, but the milk had run dry. Some guests got annoyed and others laughed at him.
So are the idiotic fellows who want to give alms at once but prefer to wait until they possess great wealth. It usually happens that, before they can scrape together enough money, it is seized by the country officers or taken away by robbers and thieves or by fire and flood. It also happens that, due to their sudden demise, they are not in time for giving alms.
This is just like the story of the stupid man who stored up milk.
|
(3) Khoanh Tay Chịu Đòn
Có anh chàng ngốc sói đầu Một hôm kẻ lạ chợt đâu ngó vào Thấy đầu không sợi tóc nào Hắn dùng lê đánh lên bao nhiêu lần Trái lê đánh bật máu luôn Máu tuôn anh vẫn không buồn nói chi Đứng im hứng chịu đòn kia Không màng chống lại, không hề tránh ra. Bất ngờ có bạn đi qua Động lòng trắc ẩn, xót xa khuyên liền: “Sao anh cứ đứng lặng yên Để người ta đánh mãi trên đầu mình, Không đánh lại vì nể tình Thời nên tránh né, sao đành đứng nguyên, Đầu anh đầy máu hai bên Đau không? Sao chẳng kêu rên thế này?” Anh chàng ngốc trả lời ngay: “Tên kia xấc láo lại đầy ngu si Thấy tôi tóc chẳng có chi Tưởng đầu tôi giống đá kia trong vườn Đá xinh xắn, đá dễ thương Cho nên hắn mới lầm đường đánh lên Trái lê cứng, đầu tôi mềm Máu ra lênh láng mãi thêm tuôn trào Hắn vô tri thức biết bao Bạn ơi tôi biết tính sao bây giờ?” Bạn nghe nói giận vô bờ Trách anh chàng ngốc: “Thật là đáng thương Bị người đánh đã chán chường Mà anh vẫn đứng bình thường. Lạ thay! Ngu si nhất cõi đời này Chính là anh chứ ai đây sánh cùng!” * Thầy tu một số buông lung Bao nhiêu Giới cấm coi thường sá chi Buông luôn Định với Tuệ kia Chỉ ưa gò ép oai nghi bên ngoài Hầu mong được khắp mọi người Cúng dường cung kính. Khổ đời vậy thay! Tu hành theo kiểu thế này Đớn đau kết quả gặt ngay tức thì So cùng với kẻ ngu kia Thấy sao tương tự, khác gì nhau đâu!
|
(3) The Head Is Broken With Pears
Once upon a time there was a bald-headed man who was bit in his head by a few pears thrown at him. He forbore taking the blows without knowing that he should have tried to dodge them. A bystander asked the man, "Why didn't you dodge the blows that wounded your head?"
The man answered, "Proudly relying upon doing violence to others and being short of intelligence, he, the attacker, took my baldhead for a stone. That's why he struck me with pears and broke my head like that."
The bystander retorted, "It's you who are indeed short of intelligence. How can you call him stupid? Haven't you been stupid enough to get injured without the sense to run away?"
So is the monk who, unable to abide discipline, meditation and wisdom, keeps only a good appearance to expect support. He is just like that stupid man who got as far as wounded on the head without knowing to run away and called the attacker stupid into the bargain. |
(4) Vợ Giả Chết Dối Chồng
Một chàng cưới được vợ xinh Nàng tuy rất đẹp, tính tình lại hoang Chàng thương vợ thật nồng nàn Nhưng nàng trái lại phũ phàng chẳng yêu Ngoại tình một sớm một chiều Tình nhân sẵn đó nàng theo tức thì Muốn về nhà bỏ chồng kia Tìm qua người mới tính bề kết duyên. Khi chồng vắng mấy ngày liền Nàng tìm một lão bà quen thân nàng Nhỏ to kín đáo dặn rằng: “Khi tôi rời khỏi ngôi làng ngày mai Bà tìm xác chết của ai Xác cô con gái không người thân quen Mang về nhà để một bên Chồng tôi trở lại bà liền báo ngay Rằng tôi là xác chết này Mọi người tẩm liệm sẵn đây đợi chàng.” Bà già thực hiện chu toàn Đúng theo kế hoạch của nàng vợ hư. Khi chồng về lại nhà xưa Nhìn qua xác chết rất ư buồn rầu Chàng ngồi khóc suốt canh thâu Rồi đem hỏa táng, có đâu hay gì Tin rằng vợ đã chết đi Tro xương còn lại chàng thì dấu yêu Đựng trong hũ để mang theo “Khối tình quá khứ” nâng niu đêm ngày. Vợ chàng lúc đó vui vầy Kết duyên đầm ấm với tay nhân tình, Thời gian thoáng chốc trôi nhanh Thế rồi chồng mới lạnh tanh với nàng Nay ruồng rẫy vì chán chường Khiến nàng tủi phận tìm đường trở lui Quay về tổ ấm trước thôi Thưa cùng chồng cũ những lời yêu thương: “Em đây là vợ của chàng Trở về nối lại dở dang cuộc tình!” Người chồng lớn tiếng thanh minh: “Vợ tôi đã chết cỏ xanh nấm mồ Cô sao ăn nói hồ đồ Dối gian chi vậy! Thế cô muốn gì?” Cô nàng biện bạch tía lia Mong chồng nhận vợ xưa kia là mình Nhưng chồng phủ nhận tận tình: “Vợ tôi đã chết rành rành từ lâu Tôi nào tin được cô đâu Nhận cô làm vợ nghe sao lạ kỳ!” * Thế gian nào có khác gì Lắm người thành kiến rất chi sai lầm Nhưng không chịu cải đổi dần, Như phường ngoại đạo tà tâm lâu đời Dù nghe Giáo Pháp tuyệt vời Cũng không tin tưởng vào nơi Đạo Vàng Giống người chồng ngốc thảm thương Vợ tuy còn sống trăm đường chẳng tin. |
(4) The Wife Pretends To Be Dead
Once upon a time there was a stupid man who loved very much his beautiful wife. However, she had no true love for him. In the meantime, she associated herself surreptitiously with another man. Burning with lecherous passions, she wanted to leave her husband to be with her lover. She secretly told an old woman, "After my departure, I would like you to place a woman's corpse in my house. You then tell my husband that I'm dead."
The old woman did what she was told. She told the husband shortly after his return that his wife passed away. He went to see the corpse and believed it was that of his own wife. He grieved and wept bitterly. He gathered a great deal of wood and oil together for the cremation. Then he put the ashes into a bag and had it with him day and night.
Shortly after, the wife got tired of her lover. She came back and told her husband, "I'm your wife."
The husband answered, "My wife died a long time ago. Who are you to lie to me that you are my wife?"
The husband refused to believe her, in spite of her repeated explanations.
So are the heretics who, having learned the heretical doctrine, confusedly stick to it with all their soul and take the doctrine to be the right one without altering their mind forever. Thus they will be unable to believe, accept or keep any other creed even it is an orthodox one. |
(5) Khát Không Uống Nước
Thuở xưa có kẻ đi đường Rất là khát nước nên dừng chốn đây Kiếm tìm nước khắp Đông Tây Thấy sương lóng lánh giăng đầy phía xa Tưởng là nước vội tìm qua Mới hay lầm lẫn. Thế là trở lui. Cuối cùng tìm được nước rồi Dòng sông trong mát, nước trôi không ngừng Nhưng chàng chỉ đứng dòm chừng Nhìn xem. Không uống. Lạ lùng vậy thay! Người ta thấy, vội hỏi ngay: “Anh đi tìm nước, nước đầy dưới sông Sao không uống, chỉ đứng trông?” Anh chàng đáp lại vô cùng kỳ khôi: “Nước sông này nhiều quá trời Một lần mà uống có đời nào xong, Uống một lần hết nước sông Thời tôi mới uống, mới không ngại ngần.” Mọi người quanh đấy cười ầm Chê anh chàng nọ ngu đần mãi thôi. * Thế gian có một ít người Không gần chân lý, sống đời lầm sai Luôn gàn bướng chẳng nghe ai Cho là Giới Luật Phật thời lớn lao Lại thêm nghiêm ngặt xiết bao Thọ trì, tuân giữ hết nào dễ đâu Họ tin vậy nên từ lâu Sa chân giới cấm, lao đầu bến mê Để rồi đau khổ tràn trề Trong vòng sinh tử não nề nổi trôi Khó mà đắc Đạo trọn đời Xem ra đáng trách, nghĩ thời đáng thương Khác chi kẻ khát đi đường Kiếm ra được nước không màng uống thôi! |
(5) Getting Thirsty On Seeing Water
Once there was a fellow desperately in need of water for his thirst. On seeing the blazing fog, he mistook it for water. He pursued it until he reached the Indus River. But he only looked at it without drinking. A bystander asked, "You are suffering from thirst. How that you have found water, why don't you drink it?"
The fellow answered, "If I could drink up all that water, I would do it. Since there is more water than I can finish, I would rather not drink it at all."
As soon as people heard this, they laughed aloud at him. The heretics, acting against all senses and reasons, think since they are unable to keep all the Buddhist commandments, they refuse to accept any of them. They will never attain the path of Enlightenment and thus subject to transmigration in time to come. They are just like that stupid thirsty fellow who gets laughed at by his contemporaries.
|
(6) Giết Con Cho Đủ Gánh
Có người nuôi bảy đứa con Một con bỗng chết, không còn sống thêm Thi hài anh chẳng chôn liền Trong nhà anh vẫn giữ nguyên con mình Rồi anh cùng cả gia đình Dọn đi nơi khác. Quả tình lạ thay! Láng giềng thấy vậy nói ngay: “Sao không gánh xác chết này đi chôn Mà anh lại bỏ đi luôn Hành vi như vậy chẳng khôn chút nào Rất là dại dột biết bao.” Anh kia bèn đáp: “Biết sao bây giờ Chắc chi tôi đã dại khờ Một con nằm chết vậy mà khó khăn Muốn cho quang gánh được cân Hai đầu cần có xác thân hai người Gánh đi chôn mới dễ thôi Mới thành đủ gánh đôi nơi cân bằng.” Thế rồi anh chợt nghĩ rằng Giết thêm đứa nữa dễ dàng gánh ra Nghĩ xong anh chẳng nề hà Giết thêm một đứa thế là đủ đôi Hai con thành một gánh rồi Gánh lên chôn tại núi đồi trên cao. * Truyện này tỉ dụ giống sao Người tu Giới Luật phạm vào ít thôi Nhưng không sám hối một lời Ăn năn cũng tránh. Tính bài dối gian Làm như giữ Giới đàng hoàng Có ai chỉ trích lại càng ngang nhiên Bao Giới Luật cứ phạm thêm Nói rằng: “Sau đó sẽ liền ăn năn Sẽ liền sám hối một lần Cho thêm thuận tiện, đâu cần ngưng ngay.” Tu như vậy sai lầm thay Giới như ngọc quý hàng ngày phải tuân, Tu sai thời tiếc vô ngần Giống người ngu xuẩn bội phần kể trên Muốn cho đủ gánh hai bên Vô minh sai khiến giết thêm con mình. |
(6) The Dead Son Is About To Remain In The House
Once upon a time there was a man who brought up seven boys, one of whom died. Finding the son dead, he intended to leave the body in the house and moved out himself. A bystander said to him, "You know the living and the dead go separate ways. Since your son is dead, he should be quickly buried in a far away place with all due solemnity. Now why do you want to leave your house and let your dead son remain here?"
When the man heard this, he decided to bury his son and not let the corpse lie at home. He then thought he would have to kill another son to hang one body on each end of the pole to keep in equilibrium and carry them for burial in a long way off the forest. That seemed the only thing possible for him to do and he did it. His contemporaries laughed aloud at his unprecedented eccentricities.
A monk, who secretly broke one commandment, felt afraid to confess it. He would pretend that he had scrupulously kept all commandments and led a life free from evil and defilement.
Some wise men might then tell him, "A monk should keep the commandments just like brilliant pearls should be protected from being damaged. How can you break what you have accepted? Now you are reluctant to confess them."
The offender would answer, "Now that I have to confess, I might as well do more breakings. Then I'll confess all my sins at once."
Consequently, he broke more commandments by doing many evil things before his confession. This monk is just like that stupid man who kills another son when one dies.
|
(7) Nhận Người Làm Anh
Một người giàu có thuở xưa Tác phong đứng đắn lại thừa thông minh Cho nên các kẻ chung quanh Tỏ lòng thán phục, tỏ tình kính yêu Xa gần ái mộ rất nhiều. Bỗng đâu có kẻ sớm chiều lân la Tới lui thăm viếng thiết tha Rồi sau nhận họ: “Ông là anh tôi.” Điều này cũng dễ hiểu thôi Của làm tối mắt khiến người dối gian
Kết thân thích, nhận họ hàng Để mà lợi dụng bạc vàng chứ đâu. Ít lâu sau người nhà giàu Khốn cùng, sa sút hết mau bạc tiền Kẻ kia bèn trở mặt liền Giờ đây lại nói: “Chẳng quen thuộc gì Ông nào có phải anh chi.” Lời sao lãnh đạm, nghe thì đáng khinh Bà con lối xóm bực mình Cười chê kẻ đó: “Quả tình bất nhân!” *
Truyện này thí dụ rất gần Có phường tà giáo manh tâm lọc lừa Lời hay của Phật nhận bừa Nhận là giáo pháp từ xưa của mình Đến khi dân chúng ở quanh Cùng nhau bảo họ thực hành ngay đi Những người này chẳng phụng trì Chẳng theo giáo pháp thực thi chút gì Hoàn toàn chỉ muốn ngăn che Âm mưu tội ác u mê gian tà. May thay Giáo Pháp Phật Đà Dễ chi bị bọn tà ma lộng hành. |
(7) One Reckons Another Man To Be One's Elder Brother
Once upon a time, there was a man endowed with a respectable appearance and intelligence as well as wealth. All these evoked feelings of admiration and praise from the people around him. Another man then claimed this man to be his elder brother. He did so, because of the man's wealth. When he needed money, he called the man elder brother. After the rich man paying his debt, he stopped calling him elder brother. A bystander asked, "You are a strange man. When you are in need of money, you call him elder brother. When he is in debt, you will not. Why?"
The man answered, "When I want to get at his money, I'll call him elder brother. As a matter of fact, he isn't my own elder brother. When he is in debt, I will not call him elder brother."
Hearing these words, people laughed at him.
The heretics, who have heard the good words of Buddhism, purloin and make use of them as their own. When people try to teach them how to practice the goods words, they do not want to listen. They declared that they use the good words of Buddhism to instruct the other people in order to earn a living. There is no need that they should bother to know how to practice it.
Those heretics are just like the stupid man who calls the rich man elder brother for his money. |
(8) Trộm Áo Nhà Vua
Có người ở chốn quê mùa Lén vào kho áo nhà vua trộm về Bộ y phục đẹp kể chi Trộm xong trốn tới vùng kia xa vời. Khi vua biết vụ trộm rồi Phái nhiều binh lính khắp nơi truy tìm Cuối cùng cũng bắt được liền Giải tên ăn trộm lên trên pháp đình. Bị tra hỏi, hắn gian tình Chối luôn tội trộm của mình mới đây
Khai rằng bộ y phục này Là do tổ phụ lâu nay lưu truyền. Vua ra lệnh mặc thử liền Hắn đem y phục mặc lên thân người Mặc sao lộn bậy tức cười Món trên xuống dưới, dưới thời lên trên Áo quần, mũ mãng đảo điên Tỏ ra hắn chẳng hề quen bao giờ. Vua bèn phán: “Không còn ngờ Điều này chứng tỏ ngươi là kẻ gian
Đây là y phục cung vàng Riêng vua cùng với các quan thường dùng.” Trộm khờ cứng họng hết đường Cúi đầu thú nhận tội cùng vua thôi. * Truyện này thí dụ lâu rồi Vua là Đức Phật của thời xa xưa Còn y phục được coi như Chính là Giáo Pháp tối ư nhiệm mầu Nhà quê kẻ trộm khác đâu Là phường tà giáo mưu cầu gian manh
Trộm của người rồi chí tình Nhận làm giáo pháp của mình đấy thôi Trộm điều Phật dạy tuyệt vời Khoe rằng giáo pháp của nơi chính mình Nhưng không biết cách thực hành Vì không thấu hiểu cho rành trước sau Cho nên lộn bậy đuôi đầu Đảo điên bản chất lộ mau tức thì. |
(8) A Rustic Steals Clothes From The Palace Treasury
Once upon a time there was a rustic who stole garments from the palace and then escaped to a remote place. The king sent men to search for him in all directions. Finally, he was arrested and taken to the king who accused him of theft and asked him where he had got the clothes. The rustic answered that they belonged to his grandfather. The king then ordered him to put them on. He did not know how to wear them. He put on his arms what should be worn on his legs. What he ought to have on his waist, he put on his head. Seeing this, the king summoned his ministers for consultation on the matter.
"If the clothes belonged to your grandfather, you should know how to wear them. How can you wear them in all wrong ways? It's certain that they are not your old clothes. You have stolen them," said the king.
Figuratively speaking, here the king is like Buddha; the valuable clothes, the Buddhist teachings; the stupid rustic, the heretic.
A heretic, who has eavesdropped on Buddhism, makes it for his own. He then misinterprets it, because he does not know the real meaning of its teachings.
This heretic is like the rustic who stole the king's valuable clothes without knowing how to wear them properly and put them on in all the wrong ways. |
(9) Kẻ Ngốc Khen Cha
Có ông nọ thuở xưa xa Hay khen đức hạnh của cha ruột mình Khoe cùng người đứng chung quanh: “Cha tôi chính trực, hiền lành mãi thôi Không làm hại sinh mạng người Ghét quân cướp giật, ghét ai lọc lừa Công bình, đức độ, nhân từ Tránh lời gian dối, lại ưa giúp đời Cứu người nguy khốn khắp nơi Từ bi nở đẹp tuyệt vời trong tâm.”
Bấy giờ có kẻ ở gần Vốn mang bản chất ngu đần, vô minh Nghe xong chợt nghĩ: “Quả tình Mình nên ca tụng cha mình một phen.” Hắn bèn lên tiếng bon chen: “Cha tôi đức hạnh vượt trên khắp làng Cha ông so chẳng sánh ngang.” Bà con quanh đó rộn ràng hỏi ngay: “Cha anh như vậy tốt thay Thế thì đức hạnh trước đây thế nào?”
Kẻ ngu vênh mặt tự hào: “Cha tôi từ nhỏ ưa nào chuyện dâm Tuyệt đường tình dục bao năm Chẳng hề biết đến. Không ham chuyện này.” Mọi người cười rộ hỏi ngay: “Cha anh đoạn dục từ ngày ấu thơ Làm sao đẻ được anh ra?” Kẻ ngu cứng họng khó mà nói chi.
* Ở đời khen ngợi chuyện gì Cần cho chân thật, chớ hề dối gian Nói sai tai hại vô vàn Không mang hiệu quả, xa gần khinh khi Phật tuyên “ngũ giới” xưa kia Dạy đừng “vọng ngữ”. Ta thì chớ quên! |
(9) The Father's Virtues Are Praised
Once upon a time there was a man who praised his father's virtues before everybody.
"My father is compassionate. He neither kills nor steals. He speaks earnestly and gives alms," said the man.
At the time, it so happened that a stupid man heard those words and declared, "My father is more virtuous than yours."
The others asked, "In what way he is more virtuous'! Please tell us about him."
The man answered, "Undefiled as my father was, he gave up completely his sexual desires when he was young".
The others said, "If your father had done so, how could he have brought you into the world?"
This aroused the sardonical laugh from all those around him.
There are those ignorant people in the world who want to extol the merits of others without knowing how to be realistic and get ridiculed instead. These people are just like that stupid man who wanted to praise his father but turned out to speak fatuously. |
(10) Nhà Giàu Cất Lầu
Có chàng giàu có kể chi Tiền nhiều nhưng lại ngu si tức cười Không hề biết đến việc đời, Một hôm chàng chợt dạo chơi trong vùng Ngang căn nhà của phú ông Rất chi đẹp đẽ, vô cùng cao sang Ba tầng lầu thật huy hoàng Chàng nhìn ham thích xốn xang nghĩ rằng: “Tiền ta tuy chẳng sánh bằng Ít ra đủ cất một tầng cũng hay.”
Chàng về hào hứng mời ngay Một nhà kiến trúc vùng này tới mau Hỏi thăm: “Nhà ba tầng lầu Thời ông có cất khi nào hay chưa?” Người xây cất cười rồi thưa: “Ba tầng lầu đó tôi thừa khả năng.” Thế là hợp với ý chàng Chàng nhờ người đó vội vàng khởi công: “Cất lầu ba giống phú ông Làm ngay cho đẹp, phải trông tuyệt vời.”
Người xây cất đồng ý thôi Thợ thời đem tới, đất thời san ra Đắp nền móng, dựng tường nhà. Chàng giàu ít bữa ghé qua xem chừng Hỏi thăm cho biết tỏ tường: “Này ông kiến trúc, ông đương làm gì?” Người xây cất đáp tức thì: “Nhà ba tầng đó, có chi lạ nào.” Chàng giàu bèn nói: “Vậy sao, Xây chi tầng dưới tốn hao phiền hà
Chỉ cần xây cái lầu ba.” Người xây cất đáp: “Làm nhà trước sau Phải xây tầng dưới khởi đầu Xong rồi ta mới xây lầu tầng trên.” Chàng giàu ngu ngốc ngăn liền: “Không! Tôi chỉ muốn trả tiền cho ông Cất lầu ba cho chóng xong Còn hai tầng dưới tôi không yêu cầu!” Người xây cất cười hồi lâu Tận tình giảng giải. Chàng đâu nghe gì.
Tỏ ra cố chấp kể chi Yêu cầu kiên quyết thực thi ý mình. Chàng giàu ngu ngốc thật tình Cất lầu công việc đành đình lại thôi. * Truyện này tỉ dụ ở đời Trong hàng Phật tử có người biếng tu Phụng thờ “Tam Bảo” ơ hờ Tu “Giới, Định, Tuệ” cũng lơ là hoài
Tưởng lầm tu vậy đúng rồi Không cần theo bước của người tu lâu Muốn mình “chứng quả” thật mau Bỏ ba “quả vị” khởi đầu đường tu Vượt ngay tới quả thứ tư Thành A La Hán theo như ước nguyền. Tu như vậy thật cuồng điên So cùng chàng ngốc ở trên khác gì! |
(10) Three-Storied House
Once there was an ignorant rich man who, one day, went to another rich man's three-storied house. Struck with admiration by the imposing, spacious, airy and well - lighted building, he said to himself, "I'm no less rich than he. Why don't I have the same house built as this one?"
Thereupon, he sent for a carpenter and said, "Can you construct an imposing house exactly like that one?"
That carpenter replied, "It's I who built that one."
He went on, "Now you may build a house like that one for me."
The carpenter began first to level the ground, afterward laid the foundation stones and then drove in piles for walls. The stupid man could not make it out when he saw the worker doing all these. He asked,"What are you doing now?"
The carpenter replied, "I'm building three floors."
The stupid man went on, "I don't want the two floors below. You had better start building from the third floor for me."
The carpenter answered, "It's impossible. If I don't begin with the ground floor, how can I build the second? If I don't build the two below, how can I build the third floor?"
The stupid man persisted saying, "But I don't need the two floors below, only the top."
Hearing those words, his contemporaries sardonically laughed at him. They all said how could one have the top floor done without building the lower floors?
Sakyamuni's four degrees of disciples who are unable to practice earnestly Buddhism and respect the Three Precious Ones, wanted to attain the path of deliverance by leading an idle life. They said, "We don't need the first three degrees below, but seek only that of Arahant's."
There was no difference between the stupid rich man and those disciples who were also laughed at by their contemporaries.
|
(11) Bà La Môn Giết Con
Có người ngoại đạo thuở xưa Tự xưng mình giỏi nên ưa khoe tài Rành quá khứ, biết tương lai Bao điều học vấn trên đời tinh thông Nói ra trôi chảy vô cùng. Một hôm chàng muốn phô trương tay nghề Bèn đi đến một nước kia Ôm theo con nhỏ, não nề khóc than. Mọi người thấy lạ hỏi han: “Tại sao anh khóc vô vàn tang thương?”
Chàng lên tiếng đáp não nùng: “Con tôi sẽ chết trong vòng bảy hôm Cho nên tôi rất đau buồn.” Bà con thương hại khuyên luôn anh này: “Con anh hiện mạnh khoẻ thay Làm sao chỉ sống bảy ngày nữa thôi Chắc là anh tính lầm rồi Chỉ thêm buồn khổ hại người, ích chi.” Chàng bèn quả quyết tức thì: “Tôi xem chính xác, ít khi sai lầm
Mặt trời có thể mờ dần, Mặt trăng có thể khuất luôn trên trời, Muôn sao có thể rụng rơi Riêng tôi đoán đúng mọi lời tiên tri.” Bảy ngày lần lượt trôi đi Con chàng không chết. Có gì lạ đâu. Chàng bèn tính toán trong đầu Muốn cho danh dự trước sau bảo tồn Chàng ra tay giết con luôn Chứng minh mình chẳng đoán lầm đoán sai.
Bà con thấy vậy phục tài Cùng nhau tin tưởng, đồng thời ngợi ca Tiếng tăm từ đó vang xa Số người tôn kính thật là nhiều thôi. * Biết bao ngoại đạo ở đời Muốn người tin phục, buông lời dối gian Nhận mình đắc đạo thánh nhân Rồi mang thủ đoạn bạo tàn phô trương
Khi cần mê hoặc người thường Hầu mong hưởng lợi. Trăm phương khác gì Kẻ gian manh kể trên kia Giết con cho đúng “tiên tri”, đúng lời. Kẻ này sẽ gặt tức thời Tương lai quả báo tơi bời sầu bi! |
(11) The Brahman Kills His Son
Once upon a time, there was a Brahman who prided himself on his erudite knowledge of astrology and various arts. He was such a conceited man that he claimed to be learned in everything. To show his ability, he went abroad carrying his son in his arms and cried. The Brahman was asked, "Why are you crying?"
He replied, "This baby is going to die within seven days. I'm grieved at his inevitable death. That's why I can't help crying."
The contemporaries said, "It's difficult to know a man's life. It's easy to make a miscalculation. He may not die seven days. Why should you weep in advance?"
The Brahman said, "The sun and the moon may set and the stars may fall, but I have never had a miscalculation on my record."
To prove his self-claimed knowledge, he killed his son on the seventh day, for the sake of fame and gain. The contemporaries heard the news of his son's death at the foretold time. They marvelled that he was indeed an erudite man who could prove true of what he had said. They all came to pay him homage, and were heartily convinced that he deserved respect (as a prophet).
This is also true with those of Sakyamuni's four degrees of disciples who claim to have attained the path of Enlightenment for the sake of the material offerings from others. They would try to fool people by killing an innocent man in order to deceitfully show the virtue of compassion. Such disciples would be certainly doomed to limitless suffering in time to come, just like the Brahman who wanted to prove the accuracy of his prophecy by killing his son and thus deceived people. |
(12) Quạt Nước Đường
Thuở xưa có một anh kia Nấu đường cát trắng chuyên nghề đã lâu Một hôm đang bận, chợt đâu Có ông khách nọ sang giàu đến thăm Anh ngưng nấu, chạy lăng xăng Hết lòng o bế khách sang tới nhà, Muốn mời khách uống nước trà Anh đi lấy nước đổ ra cái nồi Thêm đường một ít vào rồi Bắc lên lò nấu, lửa thời chụm lên
Lửa to, nước nóng sôi liền Sôi lên sùng sục. Anh bèn lo âu Nước đường nóng, dễ uống đâu E rằng khách quý chờ lâu bực mình Phải làm cho nước nguội nhanh Anh bèn quạt nước ở quanh trong nồi Quạt lâu, đường vẫn cứ sôi Vì anh lính quýnh quên dời nồi đi Nồi còn trên bếp lửa kia Dưới còn lửa nóng đường thì vẫn sôi.
Anh chàng quạt lẹ đã đời Cho nên toát cả mồ hôi dầm dề. Mọi người quanh đó cười chê: “Phí công quạt mãi không hề ích chi Dưới nồi không tắt lửa đi Quạt hoài nước chẳng dễ gì nguội cho!” * Truyện này tỉ dụ người tu Tham, Sân, Si chẳng diệt trừ cho nhanh
Lửa phiền não đó hoành hành Làm sao giải thoát ngọn ngành khổ đau Dù tu khổ hạnh dài lâu Nằm giường gai góc có đâu ích gì Hành thân, hành xác thảm thê Uổng công, vô ích, dễ chi viên thành Tương lai đau khổ quẩn quanh Trôi lăn trong cõi tử sinh xoay vòng. |
(12) The Boiled Black Rock-Honey Syrup Once upon a time, a man was boiling black rock-honey syrup, when a rich man came to his house. He thought he would give the syrup to the rich man. He poured a little water into it and put it on a slow fire. He then fanned it with a fan in the hope of cooling it.
A bystander addressed to him, "If you don't put out the fire below, how can you cool it even though you keep on fanning?"
People began to laugh at him.
This is like the heretics who will practice a little mortification by sleeping on thorny brambles without putting out the flames of annoyance. As the five passions are still blazing within them, there is no way for such people to become cool and quiet. As a result, they sardonically laughed at by the wise. Moreover, they will suffer affliction in their present lives and transmigration in the future.
|
(13) Sự Thật Chứng Minh
Trong nhà một nhóm ngồi quanh Phẩm bình đức hạnh một anh ở ngoài Một người lên tiếng chê bai: “Anh này mọi việc trên đời đều hay Trừ hai điều đáng chê thay Một là sân hận nổi ngay dễ dàng Hai là lỗ mãng vô vàn Mỗi khi chạm việc liên quan đến mình.” Người này đang kể sự tình Thời anh chàng đó thình lình đi ngang
Bên tai nghe lọt rõ ràng Đùng đùng nổi giận vội vàng ra tay Nhảy chồm ngay vào nhà này Túm người đang nói trong đây đánh liền Miệng thời la hét cuồng điên: “Ta nào sân hận, chớ nên nói càn Ta nào lỗ mãng hung tàn!” Mọi người quanh đó can ngăn thốt lời: “Hãy nhìn hành động của ngươi Những gì hiện tại tức thời chứng minh Hận sân, lỗ mãng đầy mình Người ta bình phẩm quả tình chẳng sai.” * Trần gian tội lỗi lắm người Suốt ngày trác táng, cả đời say sưa Nào đâu tự nhận thói hư Chẳng ưng chỉ trích, không ưa phê bình Nghe chê, xấu hổ, bực mình Giận lên tìm cách gian manh trả thù Khó mà tiến trên đường tu, Dấn sâu cõi ác vốn từ xưa kia Gánh vào hậu quả não nề! |
(13) Commenting On Someone's Quick Temper
Once a group of people sat in a house commenting on someone as being of good virtue except for two faults:
First, he was quick- tempered. Second, he was impulsive.
At the time, this man happened to pass by the door and heard the comment. He entered the house, grabbed the man who had criticized him, and started to beat him.
Thereupon one bystander asked why he beat the man.
He replied, "When did I ever lose my temper or act impulsively? This man said: I often did so. That's why I have beaten him."
The bystander pointed out, "Your action at once demonstrates that you have often lost your temper and acted impulsively. Why do you still want to conceal your character from others?"
This man who resents to having his faults exposed, often leads people to lay all the blame for the stupidity and foolishness on him.
People, who are addicted to drinking and other debaucheries, when scolded by others, strongly hate their critics in turn. Moreover, they try desperately to justify themselves by bringing forward all sorts of excuses. Those men are just like that stupid man who disliked hearing about his faults discussed. |
(14) Giết Kẻ Dẫn Đường
Một đoàn đông toàn thương gia Dự trù vượt biển đi xa buôn hàng Tìm đường sinh sống lang thang Lộ trình đoàn phải băng ngang cánh đồng Đầy nguy hiểm, rộng mênh mông Cả đoàn lúng túng, đường không biết rành Bàn nhau mời kẻ giúp mình Đi theo chỉ lối, khởi hành luôn thôi. Nửa đường vừa vượt qua rồi Đoàn buôn bất chợt gặp ngôi miếu thần
Giữa đồng bát ngát vô ngần, Chiếu theo tập quán của dân vùng này Thời đoàn cần cúng miếu ngay Một người phải giết tại đây tế thần Mới mong đi thoát cả đoàn. Thương gia xúm lại họp bàn riêng tư: “Chúng mình thân thích từ xưa Đồng hương, bè bạn, rất ư lâu đời Lạ thời chỉ có một người Là người đưa lối, giết thời tiện thay
Để đem cúng tế miếu này.” Bàn xong là họ ra tay tức thì Mang người đưa lối giết đi Giết xong nghĩ chuyện cúng kia yên lành Đoàn buôn tiếp tục lộ trình Tiếc rằng không có ai rành đường đi, Giữa đồng hoang vắng bốn bề Bơ vơ, lạc lõng, thảm thê, hãi hùng Để rồi cả bọn cuối cùng Thảy đều chết thảm trong vùng hiểm nguy. *
Truyện này tỉ dụ mỗi khi Muốn vào biển Phật Pháp kia kiếm tìm Những châu báu quý lưu truyền Pháp lành ta phải tu liền ngay thôi Noi theo Giáo Pháp tuyệt vời Đưa đường chỉ lối tới nơi an lành. Nhiều người điên đảo tu hành Pháp lành, Chân Lý chí tình bỏ qua Quay cuồng trong cõi ta bà Đường dài sinh tử khó ra được nào Chìm trong biển khổ dâng trào Trôi xa bờ giác, lạc vào bến mê. |
(14) Offering The Guide Up As Sacrifice To God
Once upon a time there was a group of merchants who wanted to go to the sea. A guide was required. They set out in quest of such a man. After finding such a man, they started the trip and saw a temple when they reached a land of wilderness. A man had to be immolated to cross it.
After consultation, the group of merchants said that they could not choose anyone in the company to be killed, for they were all related. The only one fit to be sacrificed was the guide. So they killed him. After performing the rites, they soon lost their way and knew not which direction to go. They then died one after another.
So are the people in general.
Those who seek to fish for treasure in the
Such men are just like the group of merchants who killed the guide and died in a body as a result. |
(15) Muốn Con Mau Lớn
Thuở xưa có một ông vua Quý yêu công chúa mới vừa sinh ra Nên vua mong muốn thiết tha Con mình mau lớn để mà ngắm trông Vua bèn triệu đến hoàng cung Lương y một vị tiếng lừng khắp nơi Rồi vua thương lượng cùng người: “Hiện ông có thuốc tuyệt vời gì không Để cho công chúa uống xong Tức thì mau lớn ta mong nhờ người.”
Lương y từ tốn trả lời: “Thuốc hay như vậy kiếm thời cũng ra Nhưng mà phải đến phương xa Có điều tôi muốn trình qua cùng ngài Tháng ngày tìm thuốc kéo dài Thời công chúa phải ở ngoài chốn riêng Ngài đừng thăm. Cần cữ kiêng. Khi nào kiếm thuốc đã yên chuyện rồi Và công chúa dùng xong xuôi Tới thăm thuận tiện thời tôi thỉnh mời.”
Vua nghe, ưng thuận, y lời. Lương y từ biệt thảnh thơi ra về Lên đường đi kiếm thuốc kia Mười hai năm chẵn tới kỳ trở lui Kiếm ra được thuốc quý rồi Đưa công chúa uống tức thời thuốc tiên Xong đưa công chúa đi liền Vào trình diện đấng vua hiền trong cung. Nhà vua rất đỗi vui mừng Thấy công chúa đã vô cùng lớn khôn
Ngợi khen thầy thuốc kia luôn: “Thầy tài, thầy giỏi không còn ai hơn, Và công chúa được nhờ ơn Thuốc hay, chóng lớn, vô vàn tốt tươi.” Sau khi vua nói dứt lời Sai quan ban thưởng cho người có công Nhiều tài vật quý vô song. Mọi người rõ chuyện cười ông vua này Là người dại dột lắm thay Tuổi con mà cũng không hay biết gì. *
Người tu Đạo Phật từ bi Hành trì cần phải rất chi chân tình Tinh anh tìm hiểu tự mình Rằng: “Khi nước đến sẽ thành ra ao Dòng trong sẽ hiện trăng sao.” Mới mong công đức trước sau vẹn toàn Nếu không cố gắng chuyên cần Không theo Phật Pháp vô ngần thâm sâu Chỉ mong kết quả cho mau Khó mà đạt được đạo mầu tối cao. Kẻ ngu muội đáng cười sao! |
(15) The Physician Gives Medicine To The Princess To Made Her Grow Up Fast
Once upon a time there was a king who brought a daughter into the world. He sent for the doctor and asked him, "Could you prescribe some drugs for my daughter in order to make her grow up faster?"
The physician replied, "I have a good prescription for her. However, I don't have the medicine on hand. I should look for it. Your Majesty must not see her at the time of my searching for the medicine. I'll present her to your Majesty after she has taken it."
Then the physician went to a remote region in search of the medicine. He found it and came back twelve years later. Having taken the medicine, the daughter was led to the king who was happy to see her. Then he said to himself, "He's a good physician. My daughter has indeed grown after taking his medicine."
The king then ordered his attendants to reward the doctor lavishly with gems. All the courtiers derided the king for his ignorance to such an extent that he did not know to think of the year in which his daughter was born. The king believed that her growing was due to the effect of the medicine.
So are the people in general. They will visit a wise man and say, "We should like to attain the path of Enlightenment. Please instruct us that we may immediately receive the transcendent wisdom."
By means of expediency, the master will guide them to practice meditation and contemplate the Twelve Links connected with the causation of rebirth. After gradually accumulating all kinds of merits, they reach the Arahant's degree. Then they will jump with joy and exclaim, "How fast it is! Our great master, you have made us obtain so quickly the quintessential truth."
|
(16) Tưới Mía Bằng Nước Mía
Hai người trồng mía thi đua Cùng so tài nghệ hơn thua một ngày Xem ai giỏi, xem ai hay Ai trồng mía tốt thưởng ngay, khen liền, Ai trồng mía xấu thời phiền Bị người kia phạt. Hai bên đồng lòng. Một anh tự nghĩ: “Mía ngon Vì xưa nay ngọt, ai còn lạ chi Muốn tăng thêm vị ngọt kia Mình dùng nước mía tưới thì tốt cây.”
Nghĩ xong anh thực hiện ngay Mang nhiều mía ép, nước đầy chảy ra Rồi bưng nước mía đem qua Tưới lên vườn mía anh ta mới trồng. Chao ơi, hao tốn vô cùng Mà rồi kết quả lại không được gì Cả vườn mía mới trồng kia Đều hư hoại hết. Ngu si! Đáng cười! * Truyện này tỉ dụ ở đời Khi tu Phật Pháp lắm người kỳ khôi
Không theo đường chính sẵn rồi Giở trò gian dối, lôi thôi, khác thường Đui mù tu luyện sai đường Ỷ quyền, ỷ thế giàu sang của mình Cướp ngang tài sản dân lành Đem làm phước thiện mong thành công ngay Quả lành mong sẽ tới tay Ngờ đâu kết quả đắng cay vô vàn Hao tinh thần, phí thời gian Nhọc công vô ích, đạo vàng thấy đâu Tương lai tai họa thảm sầu Giống người tưới mía trước sau khác gì! |
(16) Water The Sugar-Cane
Once upon a time two men who cultivated sugar-cane, pledged that the one who had a good harvest would win prizes, while the one with a bad harvest would be heavily penalized. One of them thought, "The sugar-cane itself is very sweet. It will be more delicious if I water it with its compressed juice. Then I will get the upper hand over him."
Immediately, he began to press the juice from the sugar-cane. He watered the plant with the juice in the hope of making it more delicious. Instead, he destroyed the seedling and lost his entire plantation.
So are people at large. Those who wish for the comforts of life use their high positions and great influence to oppress the mass. They steal others' possessions as their own wealth to do good works with a view to enjoy better life afterwards. However, they are unaware of the calamities, which are to come upon them. Those people are just like the man who, pressing the sugar - cane, lost everything
|
(17) Vì Nhỏ Mất Lớn
Có chàng cho mượn năm đồng Đã lâu con nợ cũng không trả tiền Chàng bèn tìm đến đòi liền Qua nhà con nợ ở bên kia làng Có dòng sông rộng chắn ngang Phải đi đò khiến anh chàng tốn hao Ba đồng một lượt, ít sao! Tới nơi người mượn nợ nào có đây Vắng xa nhà đã mấy ngày Thế là chàng lại phải quay đầu về Trả ba đồng, giống lượt đi Tiền đò qua lại vị chi sáu đồng Tính ra quả thật nhọc công Lại thêm tổn thất mà không được gì. * Ở đời thấy có nhiều khi Vì tranh chút lợi rất chi tầm thường Chúng sinh hành động lầm đường Thanh danh bại hoại thảm thương theo liền Gặt về kết quả muộn phiền Và rồi chút lợi cũng bền được đâu, Đời này tiếng xấu ngập đầu Đời sau quả báo đớn đau dữ dằn. |
(17) A Debt Of Half A Cent
Once a merchant lent half a cent to a man who then took a long time repaying him. The merchant went to the man to ask him to clear the debt sooner. To go there, he had to pay two cents as ferry fare to cross a wide river. The debtor was not at home when he arrived there. On his trip back, he had to pay as much again. It amounted to four cents in total.
For a debt of half a cent, the merchant lost four cents. Moreover, he got very tired from his journey. He lost a great more than what he stood to gain. As a result, he was sardonically laughed at.
So are the people at large.
To seek a little fame and gain, people will spare no pains to bring ruin upon what should be their greater concern. They seek self-preservation at the expense of morality. Consequently, they will earn a bad name in this life and suffer retribution in the hereafter. |
(18) Trên Lầu Mài Dao
Có chàng nọ thuở xa xưa Từ lâu phục dịch cho vua của mình Quả là khổ sở thật tình Tâm tư mỏi mệt, thân hình tang thương Nhà vua bèn thưởng cho chàng Lạc đà vừa chết để mang về nhà. Món quà vua quý ban ra Chàng mang về tính lột da tức thì Tiếc thay dao lụt quá đi Lưỡi kia không sắc dễ chi đứt nào.
Chàng đi tìm đá mài dao Thấy viên đá ở lầu cao trên cùng Chàng leo lên mài dao xong Quay lui trở xuống đem dùng dao kia Lột da. Dao lại lụt đi Mới dùng chốc lát có gì dài lâu Thế là chàng lại leo lầu Đem dao mài nữa rồi mau xuống liền Lột da. Dao lụt. Lại lên Xuống lên nhiều lượt cho nên mệt người
Chàng bèn nảy ý lạ đời: “Lạc đà ta vác lên nơi tầng lầu Vừa lột da vừa mài dao Thật là thuận tiện. Ai nào khôn hơn!” Nghĩ xong chàng thực hiện luôn Cho là mình quả vô ngần thông minh. Xa gần lên tiếng phẩm bình: “Rất chi ngu xuẩn, thật tình dở hơi!”
* Truyện này tỉ dụ ở đời Bao nhiêu giới cấm lắm người không theo Rồi vung tiền của thật nhiều Để đem bố thí mong gieo phước lành Mong sao cho bản thân mình Sau này sẽ được tái sinh cõi Trời Giống người đần độn trên thôi Nào đâu kết quả! Nực cười lắm thay! |
(18) Grind A Knife Upstairs
Once upon a time there was a poor man who had to work very hard in the king's service. As time went on, he became emaciated. Out of pity, the king gave him a dead camel. Having received it, the poor man began to flay it. His knife being very blunt, he looked for a whetstone to grind it. At last, he found one upstairs where he sharpened the knife.
He then went back downstairs to skin the camel. He ran up and down the stairs doing the sharpening and skinning frantically for a while and finally he felt so tired that he could not go on any longer. Then he had to hang the camel upstairs to be closer to the whetstone. People guffawed at him.
A stupid man who, by breaking the strict commandments gathers plenty of money and uses it on offering in the hope that he will be born in Heaven. This stupid man is just like the poor man who worked hard for little gain in hanging his camel upstairs and sharpening his knife. |
(19) Ghi Dấu Trên Thuyền
Một chàng vượt biển đi xa Thuyền qua ngọn sóng bất ngờ đánh rơi Chén bằng bạc quý sáng ngời Chén rơi xuống biển và rồi chìm sâu Chàng bèn làm dấu thật mau Hông thuyền ghi lại để sau dễ tìm Rồi chàng tiếp tục chèo thuyền Trong tâm tự nghĩ: “Nào quên dễ gì Chỗ chén rơi đã khắc ghi Ngang hông thuyền đó kiếm thì khó chi.”
Thời gian hai tháng trôi đi Thuyền chàng đến địa phương kia xa vời Ngay trên sông, ở ngoài khơi Anh chàng bỗng nhớ chén rơi, muốn tìm Bèn theo dấu tại mạn thuyền Định tâm sẽ nhảy xuống miền nước sâu. Có người nhìn thấy hỏi mau: “Anh làm gì lại lặn vào biển khơi?” Chàng ung dung khẽ đáp lời: “Tôi tìm chén bạc đánh rơi ngày nào.”
Người kia hỏi: “Rơi tại đâu?” Anh chàng: “Rơi tại biển sâu mới rồi Cách đây hai tháng mà thôi Và tôi cẩn thận ghi nơi hông thuyền Chỗ chén rơi để khỏi quên Ngày nay theo dấu nhảy tìm khó chi.” Mọi người nghe vậy cười chê: “Nước sông nước biển có gì khác đâu Nhưng nơi chốn thời khác nhau Ngàn trùng cách biệt trước sau xa vời
Rơi một đằng, lặn một nơi Làm sao tìm được chén rơi của mình.” * Truyện này nhắc nhở chúng sinh: “Có người ngoại đạo tu hành buông lơi Không theo chính hạnh tuyệt vời, Tu theo khổ hạnh, công thời tiêu tan Vừa vô ích, vừa lầm than Một ly sai biệt dậm ngàn mất đi, Ta cần sáng suốt kể chi Phải theo đúng Chánh Pháp khi tu hành!” |
(19) Loss Of A Silver Bowl By Boat
Once upon a time there was a man who dropped a silver bowl into the sea while crossing it. He pondered, "I'm going to make a mark on the water. I'm carrying on my journey now. But I'll come back for it later."
After two months' travel during which he visited
"What are you doing there?" people asked.
He replied, "I have lost my bowl. Now I would like to get it back."
People went on, "When did you lose it?"
He answered, "I lost it crossing the sea."
Again people asked, "How long ago did you lose it?"
He answered, "I lost it two months ago."
People asked, "Since you lost it two months ago in the sea, why are you looking for it here in the river?"
He answered, "I made a mark on the water where I lost the bowl. This water looks the same as the other. There seems no difference. That's why I'm doing this."
People went on, "Though all waters are identical, the place that you have lost it is there. How can you find it here?"
Everybody jeered at him.
The heretics, who do not practice the right religious belief, but a fallacious one, suffer from their useless mortification in seeking deliverance. Those men are just like the stupid man who has lost his bowl in the sea and looked for it in the river. |
(20) Trả Thịt
Nước kia có một ông vua Nghe lời đồn đãi khó ưa về mình Ngoài đời có kẻ phê bình Rằng mình bạo ngược, tính tình tàn hung Còn về chính trị chẳng thông, Vua nghe tức bực trong lòng lắm thay Vua bèn hạ lệnh ra ngay: “Bắt cho kỳ được tên này về cung Tên này phạm thượng vô cùng.” Tuy nhiên mật thám truy lùng không ra
Biết ai mà bắt bây giờ Nịnh thần có kẻ bất ngờ trình tâu, Vua nghe ra lệnh tóm đầu Một viên quan nọ có đâu tội tình Rồi lên án chịu cực hình Lóc trăm lạng thịt trên mình quan kia Sau xương sống, thật thảm thê Gọi là trừng phạt tội “khi quân” này. Thế rồi sau một ít ngày Có người minh chứng vua hay rõ ràng
Vị quan đó bị hàm oan Dám đâu nói xấu cung vàng khi nao. Nhà vua hối hận biết bao Oan người vô tội lẽ nào để yên Phải đền bù cho người hiền Đền bù tổn thất lại liền một khi Vua bèn ra lệnh lạ kỳ Dùng ngàn lạng thịt tức thì đắp lên Ngay xương sống, trả lại liền Nghĩ bù đắp vậy là yên mọi bề.
Vị quan được trả thịt về Vẫn còn đau đớn não nề khóc than Cứ rên rỉ suốt canh tàn Nhà vua nghe được chẳng cần xét suy Đến nơi vặn hỏi quan kia: “Ngươi còn khóc lóc làm chi nữa mà Thịt ngươi ta chỉ lấy ra Có trăm lạng thịt. Nay ta đền bồi Một ngàn lạng thịt đủ rồi Cớ sao ngươi vẫn còn ngồi than thân?”
Nạn nhân mệt mỏi vô ngần Không còn sức lực, chịu thầm đớn đau, Người chung quanh vội trình tâu: “Nếu ai mà có chặt đầu đại vương Rồi sau họ lại bồi thường Một ngàn đầu khác cũng không ích gì Làm sao dính lại đầu kia!” Vua nghe nói vậy, lầm lì, lặng thinh. * Kẻ ngu trong đám chúng sinh Tham vui hiện tại thoả tình không thôi
Sợ đâu hậu quả tương lai, Họ gây khổ não cho người chung quanh Góp gom tiền của về mình Rồi đem làm phúc, quả lành cầu mong Mong bao tội lỗi diệt xong, Nghĩ suy như vậy là không đúng rồi. Truyện nhà vua lóc thịt người Khuyên đừng cẩu thả buông lơi việc gì Bạo tàn, lỗ mãng ích chi Kẻo khi lầm lỡ khó bề sửa sai! |
(20) The King Was Said To Have Given Rein To Cruelty
Once upon a time a man pronouncing his king's crimes, said, "Very cruel is the king. He is incapable of governing."
On hearing this, the king lost his temper without making sure who it was that had said it. He took his deceitful attendant's advice by holding an eminent minister under arrest. He ordered to have his backbone flayed and have his body cut to one hundred ounces of flesh for punishment.
Soon afterwards, a man testified the minister's innocence to the king. To his regret, the king ordered one thousand ounces of flesh is given to the minister to make up for what was cut off from his body.
Later, when the minister gave a groan with pain at night, the king asked, "What's wrong with you? I have given you back ten times more than I had taken from you. Are you not satisfied with it? Why are you still moaning?"
A bystander replied, "Oh! My great king! If anyone cut your Majesty's head and gave back one thousand other heads, could you Majesty keep out of the way of death? How could getting ten times of the flesh the minister relieve himself the pain?"
So is the stupid man who is greedy for the present pleasure but not afraid of the consequences for the hereafter. He makes people around him miserable and puts them into requisition trying to make a fortune. On the other hand, he hopes to redeem his sins and obtain blessedness.
This stupid man is just like the king who first flayed and punished someone and then tried to give him back the flesh. It is impossible that the pain can be eased.
|
(21) Cầu Con
Ở trong vùng có một bà Sinh con một đứa rất là mừng vui Nhưng rồi mẹ muốn đủ đôi Muốn thêm đứa nữa cho đời tươi thêm Nên bà dò hỏi chị em Hỏi đàn bà khác thân quen giúp mình: “Xin ai có kế tài tình Chỉ tôi phương pháp để sinh thêm nào.” Có bà lão tuổi đã cao Bấy giờ lên tiếng: “Sinh đâu khó gì
Nhưng con đầu phải giết đi Để rồi lấy máu tế thì linh thay Tế thần xong toại ý ngay Đó là phương pháp già này tinh thông.” Nghe lời bà mẹ xiêu lòng Định làm theo vậy mà không ngại ngần May thay lối xóm ở gần Có người hay biết cản ngăn bà liền Trách rằng: “Chị quả cuồng điên Muốn thêm con nữa, cứ nên mong cầu
Nhưng sao tính giết con đầu Giết xong nhìn lại còn đâu đứa nào Thật là dại dột biết bao Chị cần xét lại xem sao. Chớ làm!” * Ở đời lắm kẻ sai lầm Dị đoan, mê tín, theo chân thuyết tà Do phường ngoại đạo đề ra Rằng: “Muốn hạnh phúc thăng hoa cuộc đời
Phải tu khổ hạnh tức thời Nhảy vào hầm lửa, nằm gai, trần truồng.” Tu sai nên chỉ uổng công Khổ thân tự hại chứ không phước gì Đâu sinh lên được Trời kia So cùng Phật Giáo rất chi ngược đời Vì xa Chánh Pháp tuyệt vời. |
(21) A Woman Longs For A Second Child
Once there was a woman who longed for a second child. He asked other women, "Who could bring me another child?"
An old lady told her, "I can find a way for you to give birth to another child, on one condition that you should offer a sacrifice to God."
She asked, "What have I to offer as a sacrifice?"
Thereupon, the old lady replied, "Kill your son and use his blood as a sacrifice to God. Thus you'll certainly get many other children."
Subsequently, she tried to follow the old lady's instructions. A wise man nearby heard the story first jeered and then scolded the woman, "How so stupid and ignorant you are! To kill your son that you have now! Are you sure that you'll have another one whose birth is unknown?"
So is the stupid man who in order to get uncertain happiness, plunges into the burning pit and does all, sorts of wrong-doings in the hope of entering Heaven after death. |
(22) Bán Trầm Hương
Có chàng lặn lội biển khơi Tìm trầm hương quý kiếm lời bán ra Trải nhiều năm tháng trôi qua Công lao kết quả thật là tốt thay Trầm hương được một xe đầy Đem về giữa chợ chàng bầy bán rao Vì hàng quý, nên giá cao Thành ra chẳng có ai nào muốn mua Chàng buồn chán, chàng ưu tư Băn khoăn tính toán nhưng chưa được gì.
Chợt chàng ngó thấy người kia Mang than ra chợ bán thì hết mau Có bao giờ ế hàng đâu Chàng nhìn, tính toán trong đầu loay hoay: “Ta đem đốt trầm hương này Thành than rồi bán xong ngay dễ dàng.” Nghĩ xong chàng đã vội vàng Mang trầm hương đốt thành than hết liền Đưa ra chợ bán kiếm tiền Thế là bán chạy quả nhiên hết hàng.
Buồn thay giá một xe than So ra rẻ mạt sao bằng trầm hương. * Truyện này khuyên khách thập phương Tu hành chớ ngại con đường gian truân Nếu mong Phật quả thành tâm Khó chi ta cũng ngàn lần vượt ngay. Giữ nguyên quả vị Phật này Chớ nên thoái chí chẳng hay chút nào, Giữ nguyên quả vị tối cao Quyết tâm thành đạt chớ nao núng lòng. |
(22) Get Lignaloes From Under The Sea
Once upon a time there was a merchant who was getting lignaloes from under the sea. He did not gather enough of them to fill up a cart to bring back home until several years later. He then transported them into the market. However, there were no buyers, due to their high price. Unable to sell them after several days, he got bored and tired.
While he saw some other dealers selling out quickly their charcoal, he said to himself that it is better to burn the lignaloes into charcoal in order to get them sold quickly.
After he burnt them, he went to the market again, but the value of the burnt lignaloes was less than half of that of the charcoal.
So are the stupid in the world. To attain Buddhahood, it requires them to practice diligently and zealously through various methods. However, they draw back from encountering difficulties. They would resolve reaching Sravaka stage by destroying quickly the Karma of reincarnation in their hope of becoming Arahant.
|
(23) Trộm Mền
Có tên trộm thật ngu si Vào nhà giàu có lấy đi ít hàng Toàn là gấm quý hạng sang Rồi còn vơ vét trên đường rút lui Một mền rách nát tả tơi Và quần áo cũ của người chủ gia Xong rồi mới chịu đi ra Đem hàng gấm quý bao qua ngoài cùng Áo quần, mền rách phía trong Gói thành một gói, cõi lòng thảnh thơi. Sau này đi khắp mọi nơi Hắn mang gói đó chẳng rời phút giây.
Mọi người biết được chuyện này Đêu chê cười hắn là tay ngu đần. * Ở đời ai đã phát tâm Tin theo Phật Pháp chuyên cần tu thân Không nên trở lại sai lầm Tham lam danh lợi dương trần làm chi Để rồi Giới Luật phá đi. Nếu ai điên đảo nghĩ suy sai đường Giới thanh tịnh cứ coi thường Tất nhiên đức hạnh tổn thương nặng nề Khiến cho thiên hạ cười chê! |
(23) The Thief Steals Embroidered Satin To Wrap Up Worn Clothes And Rags
Once upon a time there was a thief who sneaked into a rich man's house to steal a piece of embroidered satin. He used it to wrap up such objects as worn clothes, rags and sundry effects. He was laughed at by the wise.
So are the stupid in the world who have faith in Buddhism, who practice good teachings and who do meritorious works. Because of their basic greed for gain, however, they break the pure commandments and lose their various merits. They are also laughed at by the people at large.
|
(24) Gieo Mè
Có người ăn chút vừng mè Khi ăn mè sống anh chê bai liền Ăn mè rang chín anh khen Rồi anh tự nghĩ: “Mình nên trồng mè Mè rang chín ăn ngon ghê Nếu đem mè chín trồng thì tốt cây Chắc cây cho hạt ngon đây.” Nghĩ xong anh thực hiện ngay tức thì Rang vừng mè cho chín đi Rồi mang tới mảnh đất kia gieo trồng. Than ôi kết quả chờ trông Chẳng cây nào mọc! Uổng công mất rồi! * Truyện này ví dụ có người Tu theo hạnh Bồ Tát thời không vui Than tu khổ hạnh buồn đời Con đường Phật quả xa vời, gian nan. Sau khi nghĩ bèn chuyển sang Chỉ tu theo hạnh dễ dàng mà thôi Làm A La Hán được rồi Đường tu mau chứng, luân hồi thoát ngay Chẳng còn sinh, tử vần xoay. Tu như vậy thật tiếc thay vô cùng Sau này khó thể trông mong Muốn cầu Phật quả có hòng được đâu! |
(24) To Cultivate The Boiled Sesame
Once upon a time, a stupid man who, after eating the raw sesame, found it not as tasty as the boiled kind. He said to himself, "I would boil the sesame before cultivating it. This way I could produce better sesame."
He then boiled and cultivated it as he had planned. However, the attempt failed altogether.
So are the people at large who consider it difficult to follow Bodhisattva's practice, due to the strict requirement of eternities of the strenuous efforts. Finding no pleasure, they think that it will be easier for them to become Arahant's by cutting quickly off the transmigration, without realizing that they would never attain Buddhahood that way, just as the boiled seed that would never grow.
This is just like the story of the stupid who tried to cultivate boiled sesame. |
(25) Nước Và Lửa Có người sống tại nhà này Thường hay làm mọi việc ngay trong phòng Cần nước lạnh, cần lửa hồng, Lửa chàng nhóm ở bên trong chén sành Nước thời chứa ở trong bình Cái bình bằng thiếc nhỏ xinh, nóng liền. Chàng lo chuẩn bị làm đêm Để bình đựng nước lên trên chén sành Trong lòng tự nghĩ khôn lanh: “Lửa hồng, nước lạnh sẵn dành tại đây
Tối nay làm việc có ngay.” Khi quay lại đó tiếc thay cho chàng Nước thời nóng, thật lỡ làng Lửa vì bị đậy nên tàn mất đi Cả hai dùng chẳng được chi Việc làm chậm trễ cũng vì khờ thôi. * Truyện này ví dụ ở đời Xuất gia cầu học lắm người hăng say
Học theo Phật Pháp điều hay Nhưng rồi quyến luyến lại quay về nhà Về gia đình, khó thoát ra Thân chìm cõi dục, tâm sa biển tình Lửa công đức tàn lụi nhanh Nước trì giới, đức tu hành mất đi Thế gian sự nghiệp còn gì Chỉ còn một nỗi sầu bi dâng tràn! |
(25) The Fire And The Water
Once upon a time, there was a man who needed fire and cold water in caring out his household duties. He built a fire in his room. He filled a kettle with water and put it on the fire. Afterwards, the fire went out and the cold water turned hot. He got neither fire nor cold water.
So are the people at large who, devoted to the attainment of Buddhism, seek the enlightened way by becoming monks. But afterwards, they still keep ties to their wives, children and relatives; maintain their concern with the worldly affairs and their enjoyment of the five desires as well. For these reasons, they lose their meritorious blessings like the fire. They also break their commandments like the cold water.
This is held to be true with greedy men.
|
(26) Bắt Chước Vua
Có người nọ thuở xa xưa Muốn tìm cách khiến cho vua của mình Được hài lòng, vui thật tình Tìm người quen hắn chân thành hỏi han, Người quen mách kế cho rằng: “Lấy lòng vua cũng dễ dàng, khó chi Anh nên bắt chước ngài đi Theo từng điệu bộ mỗi khi gần ngài.” Hắn khen: “Ý kiến thật tài.” Xong rồi hắn đến nơi ngai vàng liền
Dõi theo cử chỉ vua hiền Để rồi bắt chước giống in mọi điều. Bấy giờ vua nháy mắt nhiều Hắn bèn cũng chớp mắt theo liên hồi Giống như in, giống quá trời Nhà vua thấy lạ thốt lời hỏi ngay: “Sao ngươi chớp mắt mãi đây Bị lông hay bụi bẩn bay rớt vào?” Hắn bèn lên tiếng thưa mau: “Mắt tôi vẫn tốt từ bao lâu rồi Cầu mong lấy được lòng ngài Nên tôi bắt chước, tức thời theo ngay
Nhái cho thật giống, thật hay Ngài vui, ban thưởng, thân này thăng hoa.” Vua nghe nổi giận thét la: “Nhà ngươi láo xược chẳng tha được nào!” Vua sai quân lính lôi vào Phạt về tội dám hỗn hào cùng vua Đánh đòn một trận cho chừa Đuổi ra khỏi nước kể như tàn đời. * Truyện này thí dụ nhiều người Được nghe Phật Pháp để rồi tu theo
Nhưng không hiểu được một điều Phật vì đại chúng tuy nêu Pháp lành Pháp nhiều khi thấp thật tình Giúp người kém cỏi thấm nhanh đạo mầu, Họ nào hay biết được đâu Khi nghe Pháp thấy có câu, chữ nào Tỏ ra không được thanh cao Họ bèn lên tiếng ồn ào chê bai Hoặc là bắt chước làm sai Mất đi thiện lợi, gánh tai hại về Đọa vào đường ác não nề Mất đi chứng ngộ, thảm thê khổ hình. |
(26) The King's Blinking Habit Is Imitated
Once upon a time, there was a man who wanted to please the king. He asked the others how to do it and was told, "If you want to please the king, you should imitate him."
He then went to the palace where he saw the king blinking. Thereupon, he imitated and the king asked him, "Do you have sore eyes? Is the wind disturbing your eyes? Why are you blinking?"
He replied, "Not at all on seeing your Majesty, I want to be just like you to please your Majesty."
Upon hearing those words, the king got very angry. The man was punished by hard blows and sent into exile.
So are the people at large. They wish to approach Buddha, king of the Law, to achieve advancement. Once there, Buddha reveals to them his human weaknesses for the welfare of all mankind. When they sometimes hear of using incorrect phrases in his teachings, they may be unable to understand Buddha and they start to ridicule and defame him. They imitate all his weaknesses. For this reason, they lose the benefit they have got from Buddhism forever and fall into Three Evil Paths of Transmigration accordingly.
This is just like the story of the man imitating the king's blinking habit.
|
(27) Trị Vết Thương
Tội thay có một ông già Bị vua đánh đập rất là nhẫn tâm Mang thương tích nặng vô ngần Ông dùng phân ngựa thoa luôn ngay vào Vài hôm thương tích lành mau. Có người ngu nọ thấy sao lạ lùng Bèn lên tiếng nói vui mừng: “Ta vừa học được một phương thuốc này Trị thương tích thật là hay.” Người ngu vội vã về ngay nhà mình
Gọi con ra khẽ tâm tình: “Cha vừa biết thuốc chữa lành vết thương Thật hay ho, thật lạ thường Con để cha đánh sau lưng bây giờ Rồi khi thương tích hiện ra Thuốc hay kia sẽ đem thoa chữa liền Chắc là hiệu nghiệm vô biên.” Con nghe cha nói xong bèn chịu ngay Đánh lưng con cha ra tay Rồi đem phân ngựa thoa đầy vết thương
Thật là ngu xuẩn trăm đường Khiến cho thiên hạ bốn phương chê cười. * Truyện này thí dụ có người Muốn tu học Phật Pháp thời lầm mê Để phiền não, tham sân si Tự do phát khởi. Mất đi Pháp Lành Lại thêm nghiệp lụy tăng nhanh. Tỉ như nghe nói thực hành tốt thay
“Quán thân bất tịnh” thật hay Thân phàm ngũ uẩn bỏ ngay dễ dàng Thoát ly sinh tử đôi đường, Hắn bèn “nữ sắc” coi thường quán mau Quán thêm “ngũ dục” xem sao Than ôi kết quả thảm sầu tới nhanh “Quán thân bất tịnh” không thành Vì tâm chưa vững nên đành đớn đau Đường mê sắc dục dấn sâu Tử sinh nghiệp báo tránh đâu thoát nào! |
(27) Dress Whip Wounds
Once upon a time, there was a man who was punished by the king by whipping and was wounded from it. He applied on the wounds horse excrement for quick recovery. A stupid man nearby was pleased to see it. He said to himself, "I have just discovered the method to cure a wound faster."
As soon as he got home, he told his son, "You are going to whip me until I'm wounded. I have got a good method to cure wounds. I should like to try it."
Then, he was flogged by his son who dressed his wounds with horse excrement, believing it was a good method.
So are the people at large who hear that the practice of meditation on impurities could remove the evil corruption of the body. They say to themselves in these words, "We are going to meditate on venery and the five desires."
They did not see the impurities of the body, but rather got deceitful and wrong ideas from the pursuit of sexual pleasure. Furthermore, they suffer from Transmigration and descend into Hell.
This is held to be true with the stupid at large dressing their wounds with horse excrement. |
(28) Xẻo Mũi
Trong làng có một anh chàng Sánh duyên cùng với một nàng vợ xinh Đẹp nhan sắc, tuổi xuân xanh Chỉ riêng cái mũi quả tình khó coi. Thời gian chắp cánh dần trôi Bỗng nhiên chàng gặp một người như tiên Dung nhan rực rỡ một miền Lại thêm mũi đẹp có duyên vô cùng Anh chàng tự nghĩ trong lòng: “Nàng này mũi đẹp, mình mong ước rằng
Làm sao có được mũi nàng Để thay vào mũi khó thương vợ mình Vợ mình sẽ đẹp sẽ xinh.” Thế rồi chàng thực hiện nhanh ý này Cắt đi mũi người đẹp ngay Cầm về khoe vợ giọng đầy sướng vui: “Em ơi! Có mũi đẹp rồi Tặng em thay mũi cũ thời tuyệt luân!” Chàng bèn xẻo mũi vợ luôn Quăng đi mũi cũ chẳng buồn tiếc chi
Thay vào bằng mũi đẹp kia Cuối cùng không ráp được vì dễ đâu, Vợ chàng mất mũi đớn đau Càng thêm xấu xí thảm sầu tang thương. Vì trò ngu xuẩn của chàng Gây tai hại cả hai nàng than ôi! * Truyện này thí dụ có người Nghe Sa Môn đức tuyệt vời từ lâu
Bà La Môn đức kém đâu Mọi người cung kính trước sau cúng dường Người này bèn nghĩ điên cuồng: “Ta cùng các vị đó không khác gì.” Thế là lên giọng u mê Xưng mình đức lớn khác chi đâu nào Thật là bất lợi xiết bao Tổn thêm phẩm hạnh từ lâu của mình. |
(28) Change The Wife's Nose
Once upon a time, there was a man whose wife was graceful except for her ugly nose. When he was out, he saw another graceful looking woman with a pretty nose. It came into his mind that "I would cut her nose and transplant it on my wife's face. Wouldn't that be nice?"
He then cut the nose off this other woman. Caring it home he hurriedly called out to his wife, "Come quickly! I got a pretty nose for you."
Once she came out, he cut off her nose and replaced it with the one he had cut off first. It did not fit; also the wife suffered a great pain.
So are the stupid in the world. They hear that aged monks and Brahmans with great fame and merit are respected and much supported. They say to themselves in these words, "There is no difference between them and us."
They falsely pretend to be virtuous. Not only do they gain nothing, they get a bad name for their misbehavior as well. Those people are just like the stupid man cutting other's nose only to injure his own wife. |
(29) Đốt Áo
Có chàng nọ nghèo thật nghèo Làm thuê, tiền bạc không nhiều là bao Chàng dành dụm mãi trước sau Đủ tiền may một áo sao tầm thường Vải thô, áo ngắn thảm thương Nên khi chàng mặc ra đường khó coi. Có người chặn hỏi chê cười: “Hình dung, mặt mũi anh thời đẹp xinh Chắc là thuộc một gia đình Giàu sang, phú quý ở quanh trong làng
Sao anh mặc áo vải thường? Tôi nay có cách tìm đường giúp anh Có quần áo đẹp tốt lành Nhưng anh phải thật tâm thành tin tôi Tôi không dối. Nói thật thôi.” Chàng nghèo mừng rỡ: “Được rồi tôi tin Nghe theo anh chỉ bảo liền.” Thế là kẻ lạ ngay bên mé rừng Đốt lên ngọn lửa bập bùng Bảo chàng nghèo đó: “Anh đừng ngại chi
Cởi mau cái áo xấu kia Bỏ vào trong lửa đốt đi tức thời Sau khi áo cháy xong xuôi Anh nên đợi một chút rồi thấy ngay Áo quần đẹp hiện ra đây.” Chàng nghèo tuân lệnh kẻ này làm theo Cởi ra áo cũ xấu, nghèo Vứt vào lửa đốt cháy vèo đi mau. Chàng đi qua lại chờ lâu Nào quần áo đẹp có đâu hiện hình. *
Truyện này khuyên nhủ chúng sinh Phải theo lời Phật dạy mình chớ quên Thân người khó đạt được liền Chúng ta đã được phải nên giữ gìn Tu thân, tích đức, tạo duyên Vun bồi cội phúc luôn thêm tốt lành Y theo Chánh Pháp tu hành. Tiếc thay ngoại đạo gian manh vô vàn Lập ra tà thuyết dối gian Khuyên nên hủy hoại tấm thân con người
Nhảy vào hầm lửa ngạt hơi Là sinh lên được cõi trời tối cao Hưởng đời sống thật dài lâu Hưởng nhiều khoái lạc ngọt ngào mai sau. Lời vô lý, khó tin sao Đời này tổn hại tránh nào thoát đây, Đời sau mê hoặc tới ngay Sa vào địa ngục đọa đày khổ đau. |
(29) The Poor Man Burns His Coarse Woollen Clothing
Once upon a time, there was a poor and weary man who wore a coarse woolen garment, which he had made for his customer. He was seen by a stranger who said to him, "Coming from an honorable family clan, you are the son of a man of high position. Why do you wear such coarse woolen clothing? Now let me teach you how to get some fine clothes. You should follow my instructions. I won't cheat you."
The poor man follows his instructions happily. The stranger immediately lit a fire before him and said in these words, "Now you may take off your coarse woolen garment and put it into the fire. You'll get some beautiful clothes out of the flame instead."
The poor man did as he was told. After his old clothes were burnt, nothing was left but ashes.
So are the people at large.
Our being born as human beings must be attributed to the practice of a good religion from former lives. We should take good care of our beings and improve our virtue and do good deeds. We are sometimes cheated by the heretics, vicious men and seductive women, who said, "You should believe us that you will be reborn, after this life, in the Brahman Heaven and enjoy longevity and happiness, if you practice ascetics by jumping into the fire or rocks now."
This is just like the story of the poor man burning his clothing. |
(30) Nuôi Dê
Chàng kia nuôi một bầy dê Đúng theo phương pháp, tay nghề giỏi giang Nên dê sinh sản từng đàn Từ ngàn con đến chục ngàn rất mau Nhưng chàng hà tiện hàng đầu Không hề dám giết con nào để ăn Hoặc là đãi khách đến thăm Dù ai năn nỉ cũng bằng thừa thôi Không cho, không bán lâu rồi. Ngày kia xuất hiện một người dối gian
Tới làm quen với anh chàng Dùng lời ngon ngọt kết làm bạn thân, Chàng tin ngay, chẳng ngại ngần Giao du kẻ lạ không cần nghĩ thêm. Một hôm kẻ đó nói liền: “Chúng ta là bạn thân quen bao ngày Muốn cùng anh bàn chuyện này Anh chưa có vợ. Buồn thay cuộc đời Cô đơn, hiu quạnh, đơn côi, Tôi nghe ở hướng Đông nơi tỉnh mình
Có cô gái nọ đẹp xinh Nếu mà anh cưới quả tình xứng đôi Tôi xin giới thiệu hai người Kết duyên chồng vợ nghĩ thời thành công.” Chàng nuôi dê mừng vô cùng Giao dê cho bạn nhiều không tính tiền Sắm bao lễ vật đưa thêm Làm đồ sính lễ đầu tiên của chàng. Vài ngày sau ông bạn vàng Bỗng quay trở lại nói rằng: “Anh ơi!
Cô nàng chịu lấy anh rồi May thay cô vợ anh thời mới sinh Một con ngộ nghĩnh thật tình Tôi quay lại báo để anh được mừng.” Chàng nuôi dê sướng vô cùng Hôn thê mặt mũi đã từng thấy đâu Nhưng nghe nói sinh con đầu Vui không thể tả. Dê nào tiếc chi Cấp dê cho bạn lia chia Hai bên từ biệt. Bạn đi đến nàng.
Vài ngày sau ông bạn vàng Lại quay lui báo tin rằng: “Anh ơi! Thảm thê, đau đớn quá trời Con anh vừa mới lìa đời ít hôm Tôi xin thành thật chia buồn Tỏ lòng bạn hữu tình luôn đậm mầu.” Chàng nuôi dê chợt u sầu Nghe tin vật vã buồn đau khóc hoài. * Truyện này thí dụ cuộc đời Ở trong Phật Giáo có người đa văn
Nhưng vì danh lợi bản thân Đã không giáo hoá cho dân quanh mình Lại ham dục lạc thường tình Cho nên bị lường gạt thành đớn đau Một ngày nọ chợt quay đầu Tới bờ mê hoặc, ghé cầu vô minh Bao công đức, bao pháp lành Than ôi phút chốc thôi đành buông trôi Tu hành lơ đãng mất rồi Mạng thân, tài sản tức thời tiêu tan Thật là tủi nhục vô vàn Tự mình chuốc khổ, chuốc oan cho mình! |
(30) The Sheep-Farmer
Once upon a time, there was a shepherd who was skillful in raising as many as thousands of sheep. However, he was so stingy that he would not spend a penny.
At the time, a swindler found means to make friends with him and said, "Since you and I have become intimate friends united as one man, there should be no gap of any kind between us now. I know a pretty girl from a certain family. I should like you to ask her to be your wife."
The sheep-farmer was glad to hear those words. He gave him a flock of sheep and other precious things.
The swindler then said, "Now your wife has brought a child into the world."
The sheep-farmer was very delighted to learn about this, in spite of the fact that he had not met her yet. Again he gave him more things.
Then one day the swindler said, "Your child is dead shortly after birth."
On hearing those words, the sheep-farmer cried bitterly and sighed ceaselessly.
So are the people at large.
There are people who, acquiring much knowledge, put their creed into practice only for fame and gain. They keep secret its teachings, unwilling to preach or to teach the others. Indulging in mundane pleasures, they are cheated by the transience of their bodies like the poor man cheated by the illusion of getting a wife and a child. Consequently, they lose first their good faith, then their lives and finally their precious possessions. They can then only shed bitter tears by getting depressed and melancholy just like the sheep-farmer.
|
(31) Mua Lừa
Thuở xưa đạo Bà la môn Tín đồ một nhóm họp luôn cùng bàn Cử hành đại hội huy hoàng Cần nhiều chén bạc, chén vàng đem trưng Nên giáo chủ không ngại ngùng Sai người lên chợ mời ông thợ về Thợ đồ sứ giỏi tay nghề. Tuân lời đệ tử tức thì đi ngay Giữa đường họ gặp ông này Dắt lừa ra chợ hôm nay bán hàng
Lưng lừa chở nặng rộn ràng Toàn đồ sứ quý sẵn sàng bán ra, Lừa đang đi chợt bất ngờ Xảy chân, té quỵ bên bờ đường mương Bao nhiêu đồ sứ trên lưng Rơi luôn xuống đất và cùng vỡ tan Thế là ông thợ bàng hoàng Buồn rầu cất tiếng khóc than não nùng. Mấy chàng đệ tử lạ lùng Bèn lên tiếng hỏi: “Sao ông khóc hoài?”
Thở dài ông thợ trả lời: “Bao nhiêu đồ sứ đi đời nhà ma Công lao làm suốt năm qua Giờ lừa làm bể, thế là công toi Các anh nhìn đó mà coi Tôi buồn đứt ruột khóc thời lạ đâu.” Mấy chàng đưa mắt ngó nhau Nghĩ thầm mừng rỡ: “Lừa sao thật tài Một năm ông thợ miệt mài Công trình khó nhọc lừa thời phá tan
Chỉ trong giây phút dễ dàng Chú lừa thật giỏi, nên mang lừa về.” Họ bèn thương lượng tức thì Xin ông thợ bán lừa kia cho mình. Đang tức giận, đang bất bình Nên ông đồng ý bán nhanh chú lừa Khi nghe thấy họ hỏi mua Đôi bên thanh toán êm ru mọi bề. Các chàng đệ tử ra về Mang lừa trình diện, hả hê vô vàn Chợt nghe giáo chủ hỏi han: “Mua lừa chuyên chở đâu cần dùng chi
Chỉ cần ông thợ khéo kia Sao không mời thợ lại đi mua lừa?” Các chàng hăng hái vội thưa: “Lừa này bản lãnh rất ư lạ lùng Giỏi hơn ông thợ vô cùng Bao đồ sứ thợ làm trong năm rồi Chỉ cần vài phút giây thôi Một mình lừa đã tức thời phá tan.” Lắc đầu giáo chủ khẽ than: “Các con dại dột nên ham lừa này Lừa trong khoảnh khắc chưa đầy Làm bao đồ sứ bể ngay dễ dàng
Nhưng dù trải trăm năm trường Lừa này cũng chẳng biết đường làm chi Tạo ra đồ sứ quý kia Dù cho một cái, nói gì nhiều hơn.” * Thế gian lắm kẻ thọ ơn Nhờ người giúp đỡ ân cần lắm khi Nhưng không đền đáp chút chi Lại đem thù oán mà đi trả người Vong ân, bội nghĩa ở đời Chỉ thêm tai hại. Ta thời tránh xa! |
(31) Mason Wanted
Once upon a time, a Brahman master indented to give a big party. He told his disciple, "I need earthenware for the party. Go to the market and fetch for me a mason."
On his way to the mason's home, the disciple came across a man whose donkey was loaded with earthenware for sale in the market. Yet all pottery was broken by the animal in the twinkling of an eye. On his return home, the man was crying and getting quite distraught. On seeing this, the disciple asked: "Why are you so sad and disappointed?"
The man replied, "I have been making earthenware with all my expedient means after toiling and moiling for many years. I was on my way to the market intending to sell them. But this dumb animal has broken all I had in no time. That's why I'm so distraught."
The disciple was glad to see and hear all this and said, "It's a good donkey. I should like to buy it."
The mason was delighted to sell it. When the disciple rode it back, the master asked, "Why didn't you come back with a mason? What's the idea of bringing a donkey here?"
The disciple replied, "This donkey is better than a mason, for it can break things in a split second what a mason has made over a long time."
The master said, "You are stupid and ignorant indeed. Although the donkey can break things in a second, it can't even make one pottery in a hundred years."
So are the people at large. Those who sometimes receive offerings from their benefactors for a hundred years, give nothing in return. On the contrary, they always do more harm than good.
This is held to be true with someone who shows ingratitude. |
(32) Trộm Vàng
Hai thương gia nọ từ lâu Ở cùng một chỗ cạnh nhau bán hàng Một người buôn bán bạc vàng Một người bông vải. Hai chàng thảnh thơi. Một hôm có khách tới nơi Mua vàng nên muốn tức thời thử ngay Xem vàng thật, giả sao đây Để vàng vào lửa là hay biết liền. Người bông vải nổi tham lên Trộm luôn một cục vàng trên lửa hồng
Vội vàng đem giấu trong bông Sợ ai nhìn thấy thời không hay gì. Vàng đang nóng đỏ kể chi Khiến cho bông vải cháy đi điêu tàn Sạch sành sanh, cháy tiêu tan Thế là bại lộ chuyện gian manh rồi Vàng không trộm được của người Bao nhiêu bông vải mình thời tiêu ma. * Đôi khi ngoại đạo quanh ta Trộm luôn Chánh Pháp Phật Đà quang vinh
Đem làm giáo lý của mình Nhưng mà nguyên lý quả tình hiểu đâu Vụng về sử dụng cùng nhau Việc làm kết quả trước sau tiêu tùng: “Đạo mình pha trộn lung tung Rất là mâu thuẫn, vô cùng kỳ khôi.” Khi cơ mưu bại lộ rồi Làm trò cười mãi cho người bàng quan. |
(32) A Trader Steals Gold
Once upon a time, two traders ran some business together. One was a seller of genuine gold, while the other,
Thus the stealing was revealed. Consequently, he lost both gold and
Like them are the heretics, who steal from Buddhism and write in their own religion. They wrongfully claim Buddhism to be their own teaching and deny copying from it. For this reason, they burn and destroy their heretic scripture, which is disappeared from the world.
This is just like the story of the disclosure of the stealing of gold.
|
(33) Chặt Cây Tìm Trái
Có cây nọ trong vườn vua Cây sinh ra trái rất ư khác đời Sum sê tàn nhánh xanh tươi Trái thời ngon ngọt tuyệt vời hiếm thay. Từ nơi quốc ngoại một ngày Có người khách nọ ghé đây thăm vườn Nhà vua đưa khách đi luôn Tới xem cây quý, cành vươn, lá dày Vua khoe rằng: “Trái của cây Rất nhiều nước ngọt, lại đầy vị ngon Thật là hiếm quý vô song.” Khách xin ăn thử, cầu mong hưởng liền
Vua bằng lòng, nhưng nhìn lên Thấy cây cao lớn, bốn bên vươn cành Vua bèn ra lệnh lính canh Đốn cây đổ xuống cỏ xanh ven rào Nhưng tìm không được trái nào Đành trồng cây lại. Biết sao bây giờ! Vua sai dựng lại chỗ xưa Dựng cây lên chỗ mới vừa chặt xong Rồi tìm mọi cách vun trồng, Than ôi cây quý nay không sống còn Không còn sinh trái ngọt ngon Chồi non, cành lá héo hon thảm sầu.
* Truyện này thí dụ đạo mầu Phật từng khuyên dạy ta mau tu hành Trì giới cấm, theo pháp lành Để như cây quý tươi xanh giữa trời Sinh ra quả báu tuyệt vời Từ bi, trí tuệ bao người cầu mong
Thêm thiền định, thêm thần thông Nở hoa, kết trái vô cùng khả quan, Nhưng nhiều người lại hoang đàng Buông lung, phạm giới, đạo vàng buông lơi Mà mong cây phước tốt tươi Vô minh như vậy nghĩ thời đáng thương! |
(33) Hacking A Tree Down For Fruit
Once upon a time, there was a king who had a tremendously gigantic and beautiful tree. It always produced excellent fruit with fragrance and sweetness. One day the king told a guest who was visiting his palace, "Wouldn't you like to pluck some of the fruits?"
The man replied, "I wish to have some, but how Call I get them, the tree is so tall and large."
The king then ordered to have the tree hacked down to get the fruit. In this context, all hard efforts were made in vain. The king still tried to revive the tree, which had withered and died.
So are the people at large.
Buddha, the king of the Law, possesses a "tree of keeping commandments" which bears wonderful fruit. It gives people happiness and makes their wishes come true. To get the fruit, one has to observe all commandments.
Those who do not know how to do good deeds by expedient means, do wrong things in breaking commandments instead. This is just like the king who ordered to have the tree hacked down and the unable to make it grow again. Those who break commandments are just like that. |
(34) Thâu Ngắn Đường Đi
Làng thôn kia cách kinh thành Tính ra trăm dặm quả tình xa xôi Trong làng có một giếng khơi Nước trong, ngon ngọt khác đời lâu nay, Vua ra lệnh dân làng này Phải lo chở nước mỗi ngày về kinh Cho vua uống với triều đình. Dân làng từ đó tội tình khổ đau Tới lui mệt mỏi dãi dàu Chịu đời không thấu rủ nhau trốn dần Đến phương xa cho yên thân, Trưởng thôn làng biết chuyện dân muộn phiền
Nên ông triệu tập dân liền Họp thành đại hội một phiên bất thường Ông tuyên bố giọng khẩn trương: “Bà con đừng có tìm đường đi đâu Tôi vào gặp vua thỉnh cầu Xin tìm biện pháp giúp mau dân làng Đổi thay khoảng cách con đường Đang dài trăm dặm còn chừng sáu mươi Bà con đi lại thảnh thơi Không còn khó nhọc như thời xưa kia.” Sau khi hội họp trở về Trưởng thôn làng vội vã đi vào triều
Yêu cầu vua chỉ một điều Đổi thay khoảng cách đường theo ý làng. Nhà vua phê chuẩn dễ dàng Chỉ thay tên gọi quãng đường này thôi “Một trăm” nay gọi “sáu mươi”, Dân nghe tin đó mọi người đều vui Tự nhiên cảm thấy gần rồi Dù trong thực tế có lời rỉ tai: “Đường như cũ, vẫn còn dài Nào đâu rút ngắn sao ai cũng mừng?” Dân làng nghe rõ tỏ tường Chẳng tin lời đó, đồng lòng tin vua
Cùng nhau ở lại làng xưa Không hề còn muốn di cư đổi rời. * Truyện này thí dụ người đời Phát tâm Chánh Pháp tu thời thiết tha Luân hồi, sinh tử mong qua Nhưng thời gian học thấy là dài thay Nên mệt mỏi, rồi loay hoay Nửa đường thoái chí ngưng ngay tu hành. Đức Như Lai rất tinh anh Nhất thừa Ngài lại nói thành ra ba
Hàng hạ căn khắp gần xa Nghe xong cảm thấy thật là dễ tu. Sau khi họ chứng Tiểu thừa Như Lai mới dạy đúng như ban đầu Rằng: “Phật Pháp đã từ lâu Nhất thừa là đúng, có đâu ba thừa Nhớ rằng Sự Thật từ xưa Luôn luôn chỉ một, hầu như vậy rồi.” Người tu lúc đó nghe lời Lòng tin tưởng Phật tức thời vững thêm Đường tu Chánh Đạo an nhiên Đại thừa Bồ Tát tiến lên tâm thành. |
(34) To Send Pure Spring Water
Once upon a time, there was a village, which was located five Yojanas away from the city and supplied pure spring water. The king ordered the water to be sent to him in the palace every day by the villagers. Becoming utterly weary of the irksome task, they all wanted to move away to some remote place.
To them, the village chief said,"Don't go away. I'll talk with the king for you to alter the distance between here and the palace from five Yojanas into three Yojanas. It would be closer for coming and going without much weariness."
The chief hastened to report to the king who changed the mileage. People were delighted at knowing this. Some of them said that there was no difference whatsoever. Most still stayed on, because of their newly reassured confidence in the king.
So are the people in various walks of life.
Those who devote themselves to the right religion for crossing the Five Paths toward the
However, Buddha, the king of the Law, has many expedient means from the One Vehicle to the Three Vehicles. Those who follow the Hinayana sect are glad to hear those words and find it easier to practice. Therefore, they spare no effort to do good deeds and improve themselves spiritually so as to make their way of transmigration toward the other shores. Afterwards, they realize that there is no Three Vehicles but ones. Because of the confidence in Buddha's words, they do not want to abandon their faith by then.
This is just like the story of the villagers ending pure spring water. |
(35) Thấy Bóng Trong Gương
Có người nghèo khổ quá trời Nợ nần vay mượn khắp nơi ngập đầu Cách nào trả nợ nổi đâu Chỉ còn biện pháp trốn mau cho rồi, Một ngày y đến một nơi Cánh đồng bát ngát, không người, vắng hoang Y nhìn thấy một cái rương Mở xem thấy thật bất thường lạ thay Ngọc ngà châu báu trong đây Kho tàng quý giá đựng đầy cả rương.
Nắp rương gắn một cái gương Lòng y hồi hộp vui mừng kể chi Y thò tay vào rương kia Định tâm lấy của báu đi cho rồi Chợt y thấy hiện một người Trong gương thấp thoáng, vẻ thời gớm ghê Như dọa nạt, như hăm he, Thật ra là bóng của y trong này, Y kinh hãi vội dừng tay Tâm tràn lo sợ, giọng đầy hoang mang Nói cùng người hiện mặt gương: “Ta cho là ở trong rương không người
Ai dè lại thấy có ngươi Thật là kỳ quái lạ đời xưa nay.” Nói xong y vội chạy ngay Bỏ đi nơi khác xa đây tức thời. * Truyện này thí dụ người đời Bị bao phiền não cuốn trôi buộc ràng Nên khốn khổ, nên lầm than Mất đi phúc đức, tiêu tan duyên lành Quay cuồng trong chốn tử sinh Ma vương chủ nợ dập dình ngày đêm
Muốn cầu giải thoát ngay liền Nên theo Phật Pháp thuận duyên tu hành Vun cội phúc, tạo giống lành Được như rương báu quả tình khác chi Nhưng rồi lại bị mê si Khư khư cố chấp nghĩ suy “thân mình” Cái “ta” tưởng có thật tình Hay đâu nào khác bóng hình trong gương. Tu hành như vậy lầm đường Thiền định, đạo phẩm thân thương xa lìa Cùng bao công đức trôi đi So cùng kẻ được rương kia khác nào. |
(35) The Mirror In A Valuable Case
Once upon a time there was a poor and weary man who was always in debt. Insolvent, he hid himself in the wilderness where he found a valuable case full of precious things. A crystal mirror covered them. The poor man was most delighted to see them. He did not hesitate to take them. But he was frightened when he discovered a man's image in the mirror. Twisting his hands, he said, "I thought it was nothing more than on empty case. I wasn't aware of your being in the case. Don't get angry with me!"
He then gave up the whole case. So are the people from all walks of life.
Those who are weary of countless annoyances in life and persecuted by the creditors of the Transmigration Devil, want to avoid them and free from them through their belief in Buddhism. They begin to practice their faith and do good deeds just as the valuable case to the poor man. Troubled by the man's image- in the mirror, they wrongly cling to the ego taken as the real. They fall decadent and lose all their merits acquired previously from meditation, monastic grade and good deeds. Furthermore, they fail in their attainment of the Nirvana from the Three Vehicles, just like the stupid man sticking to the prejudice of the ego and abandoning their precious findings in the case.
|
(36) Lầm Móc Con Mắt
Có chàng nọ thuở xa xưa Lên trên núi thẳm luyện tu lâu đời Đạt thành pháp thuật tuyệt vời Có tài khám phá dưới nơi đất bằng Ngọc ngà, châu báu, kho tàng Dù chôn vùi đó đã hằng bao lâu. Vua nghe chuyện lạ trình tâu Rất là mừng rỡ, có đâu ngại ngần Bèn ra lệnh cho quần thần Đi mời chàng đó về luôn triều đình
Để lưu chàng lại nước mình Nhờ tìm của báu thật tình khẩn trương Hiện chôn vùi khắp bốn phương Hầu mong đất nước phú cường mau thôi. Đại thần thời đó có người Nhận trao sứ mạng tức thời đi ngay Quả nhiên tìm được chàng này Nhưng ông không thỉnh về ngay cung vàng Chỉ đưa tay rất phũ phàng Móc ra cặp mắt về dâng vua mình.
Đại thần ngu ngốc tâu trình: “Hạ thần đã móc mắt anh chàng rồi Chàng này phải ở lại thôi Muốn đi khỏi nước chẳng rời được đâu.” Vua nghe, ngán ngẫm, lắc đầu Lấy làm bất mãn phán mau đôi lời: “Nhà ngươi khờ dại quá trời Ý ta muốn thỉnh mời người tài ba Chính vì cặp mắt chàng ta Có tài khám phá ngọc ngà, báu châu
Dù chôn giấu dưới đất sâu Nay ngươi làm vậy chàng đâu thấy gì, Mắt khi đã hủy hoại đi Không dùng chàng được việc chi nữa rồi.” * Truyện này thí dụ ở đời Tín đồ đạo Phật lắm người nhận ra Thầy tu đạo đức cao xa Tu thân khắc khổ rừng già núi sâu Thấy phi thường, đáng phục sao Cho nên cung kính rước mau về nhà
Cúng dường tâm nguyện thiết tha Rõ đâu làm vậy thật là lầm đây Chỉ gây trở ngại cho thầy Vốn tu khắc khổ lâu nay quen rồi Khiến thầy bị hại thêm thôi Huỷ tiêu giới hạnh, buông trôi pháp lành Khó mà đắc quả viên thành. Tại gia Phật tử tinh anh rất cần Tránh mù quáng, tránh sai lầm Để mà hộ pháp muôn phần đúng thay Thanh cao giới, định các thầy Đừng làm hoen ố mà gây tội tình. |
(36) To Blind An Immortal
Once upon a time, there was a man who went to the mountains to learn Buddhist Priesthood. He succeeded in becoming an Immortal possessing five supernatural powers. His divine vision could perceive all hidden sundry treasures. Upon hearing it, the king said to one of his ministers excitedly:
"In order to add more valuable things to my treasury, could you make this man live permanently in our country?"
The stupid minister went to his man soon afterwards and took his eyes. He then went back to the king and said, "I have gouged out his eyes so he couldn't go away but stay in this country forever."
The king exclaimed, "What is important for his staying in this country is that he could perceive all hidden treasures. Now that you have gouged out his eyes, he is useless to me."
So are the people at large. Upon seeing a monk making strenuous efforts to meditate on the Fourfold stage of Mindfulness and the impurities or the human body on mountain groves, among tombs, in the wilderness or under a tree, a layman invited him home to practice by making various offerings. But in so doing, he destroys the monk's good works done before and his chance of attaining Nirvana. Therefore, he makes him lose the benefit of the eyes of Enlightenment without obtaining anything.
This is just like the fatuous minister blinding the man with no avail.
|
(37) Giết Trâu
Một người nuôi đã từ lâu Hai trăm năm chục con trâu tốt lành Thả ra ăn cỏ đồng xanh Thông thường trâu chỉ ăn quanh cùng bầy. Một hôm có cọp tới đây Vồ đi một chú trâu ngay tức thì Rồi ăn thịt mất trâu kia Người nuôi trâu thấy, nghĩ suy trong lòng: “Trâu ta đã mất một con Giờ không đủ số ta còn tiếc chi
Bầy trâu dùng chẳng được gì.” Thế là người đó xua đi cả bầy Rơi vào vực thẳm thảm thay Chết không sót lại trong tay con nào. * Truyện này thí dụ giống sao Xuất gia có vị đã vào Cửa Không “Giới cụ túc” đã thọ xong Hai trăm năm chục giới mong giữ gìn Rồi sau bất cẩn lỡ quên Phạm vào một giới thời nên sửa mình
Để quay về chốn tịnh thanh, Tiếc thay vị đó tu hành lầm sai Không hề xấu hổ cùng ai Ăn năn, sám hối đồng thời cũng lơ Lại lầm tưởng rất mê mờ: “Phạm vào một giới, bây giờ cần chi Một khi giới hạnh khuyết đi Giới điều còn lại ích gì giữ thêm.” Thế là từ đó ngang nhiên Phạm bao giới luật. Não phiền gia tăng. Tu hành mê muội đáng thương! |
(37) To Kill A Herd Of Cattle
Once upon a time, there was a man who owned two hundred fifty cows. He often took them to the pastureland for grazing. By accident, one day a cow was killed by a tiger. The cattle owner said to himself, "Now that a cow is lost, it's no longer an even number. What's the use of having them at all?"
He then drove the cattle to a high cliff and killed them all by pushing them down the cliff.
So are the vulgar people in the world.
One who observes all of Buddha's commandments breaks one commandment without any sense of shame or repentance. On the contrary, he says to himself: "Now that one commandment is broken, I'm no longer perfect. What's the use of keeping any of the others?"
All commandments are broken as a result of his ill logic. He is just like the stupid man killing all his cattle. |
(38) Bảo Nước Đừng Chảy
Chàng kia lê bước dọc đường Rất là khát nước, thấy hang cận kề Suối dòng trong đó tràn trề Nước trong leo lẻo tuôn về cửa hang Chảy vào thùng hứng sẵn sàng Thùng ngoài hang đó, nước dâng tràn đầy Anh chàng kê miệng uống ngay Sau khi đỡ khát chỉ tay vào thùng Nói rằng: “Ta đã đủ dùng Nước ơi ngưng lại, xin đừng chảy thêm.” Nhưng mà nước vẫn tự nhiên Chảy thêm ra mãi liên miên chẳng dừng Anh chàng tức bực vô cùng Mọi người thấy thế cười chê Trách anh: “Sao lại làm chi điên khùng Lánh đi nơi khác là xong Không cần bảo nước nguồn ngừng chảy ra.” * Ngẫm xem trong cõi ta bà Tử sinh tham ái người ta đắm chìm Nước tanh “ngũ dục” uống thêm Đôi khi cảm thấy buồn phiền chán chê Thầm mong ma “ngũ dục” kia “Sắc, thanh, hương, vị, xúc” thì dừng chân Mong đừng tuôn chảy tới gần, Tiếc thay “ngũ dục” vẫn luôn quấy rầy. Chúng sinh muốn toại ý này Giác quan cần phải ra tay đề phòng, “Thân” gìn giữ, chớ buông lung, Duyên trần dính líu “tâm” dừng lại thôi, “Ý” đừng vọng tưởng sự đời Trong lòng nhơ bợn tức thời xả ngay Mới mong diệt “ngũ dục” này Thoát đường trụy lạc tràn đầy thương đau Thoát mầm tội lỗi hố sâu, Thoát nhanh phiền não, thoát mau mê lầm. |
(38) Yelling At Water
Once upon a time, there was a man who was tired and thirsty from traveling. He drank some fresh running water from the wooden bucket. After he had had enough, he raised his hands in front of the water and said, "I have had enough to drink. Stop flowing!"
The water went on. Losing his temper, he yelled, "I told you to stop. Why don't you listen?"
On seeing this, an onlooker said, "You are so ignorant. Why don't you just leave?"
Thereupon, the onlooker drew him away.
So are the people at large.
One who immerges himself in transmigrations and the thirst of desire drinks salty water of the five desires. After getting tired of them, he says in those words, "Disappear, thou Five Desires. Don't let me see you again, I've told you. Why are you still present?"
A wise man tells him, "You can keep the Five Desires away by controlling your six organs of senses or by closing your mind and thought to them. Then illusions will not arise and consequently Enlightenment may be attained. Why do you need to tell "Desires" to be out of your sight and to disappear?"
This is just like the story of the man yelling at the water. |
(39) Sơn Tường
Một ngày nọ có anh chàng Đến chơi nhà người bạn thường thân quen Nhìn lên tường vách kế bên Thấy sơn bóng loáng đẹp thêm bội phần Ráo khô, sạch sẽ, sáng ngần Chàng lên tiếng hỏi bạn thân chủ nhà: “Vách tường tô trát đẹp ra Anh dùng chi vậy để mà sơn đây?” Bạn chàng lên tiếng giãi bày: “Tôi dùng cám trộn với ngay nước bùn.”
Chàng nghe bèn nghĩ thầm luôn: “Sơn tường bằng cám mà còn tốt sao Nếu dùng nguyên lúa thay vào Trộn bùn chắc tốt hơn bao nhiêu lần.” Chàng về nhà chẳng ngại ngần Mang nhiều thóc lúa trộn luôn cùng bùn Trét lên vách, thấy lạ lùng Vách tường không phẳng, vô cùng khó coi Chỗ này lõm, chỗ kia lồi Lại thêm sứt mẻ nhiều nơi thật kỳ,
Thế là không được việc chi Bao nhiêu lúa tốt mất đi tiêu rồi. * Truyện này thí dụ ở đời Hiểu lầm Phật Pháp lắm người vụng tu Tưởng mình tài giỏi có thừa Rời xa chánh pháp từ xưa rạng ngời Khổ tu nhưng chỉ hại thôi! Lấy thêm thí dụ có người phàm phu Được nghe thuyết pháp thời ưa Thánh nhân truyền dạy: “Phải tu pháp lành
Thân này hãy xả cho nhanh Thời sau khi chết sẽ sinh lên Trời Hay là giải thoát cuộc đời.” Phàm phu lại hiểu lầm lời thánh nhân Để rồi tự sát bản thân Tưởng rằng phước báu được phần hưởng thêm, Tưởng rằng sẽ được sinh Thiên, Than ôi kết quả thấy liền đớn đau Thân mình lỡ hủy còn đâu Tu hành không được chút nào! Dại thay! |
(39) House Painting
Once upon a time, there was a man who went to another man's house, which had just been painted, and the floor made even. It was nice and clean. He asked the host, "With what paint did you make the wall so white and beautiful?"
The host replied, "I mixed rice bran with water and day. The beauty is the result."
To himself, the guest said, "It would be better if he had used rice grain instead of bran. The wall would be more smooth and more beautiful."
He then used his own formula on his own house. The walls turned out to be concave and convex with cracks on them.
The stupid man thus wasted all his rice grain. It had better have done alms-giving to obtain any merits.
So are the common people. Those who have heard the Saints preaching that people who do good deeds may go to Heaven after death and consequently get deliverance, commit suicide to get there. They merely 1ose their lives in vain without getting anywhere just like that stupid man with his paint. |
(40) Người Sói Đầu Tìm Thuốc
Chàng kia bị bệnh sói đầu Không còn một sợi tóc nào buồn thay, Mùa Đông tuyết lạnh phủ đầy Mùa hè tia nóng gắt gay đỉnh đầu Lại thêm muỗi cắn canh thâu Anh chàng đau đớn, buồn rầu kể chi. Nghe đồn có vị lương y Giỏi nghề chữa bệnh sói kia lâu rồi Trị thêm nhiều bệnh rất tài Bệnh dù khó trị ông thời thành công. Chàng bèn tìm đến nhờ ông: “Tôi đây đầu sói vô cùng đớn đau Nghe đồn thầy giỏi từ lâu Có tài chữa bệnh sói đầu lành ngay Xin thầy thương xót ra tay Chữa cho tôi khỏi bệnh này thầy ơi.” Vị lương y nọ tức cười Lột luôn mũ đội trên nơi đầu ngài Khoe đầu sói cũng như ai Xong rồi lên tiếng khoan thai nói rằng: “Đầu ta cũng sói, thấy chăng Và ta đau khổ cũng hằng bao lâu, Nếu ta trị được sói đầu Thời ta đã chữa ta mau khỏi rồi.” * Truyện này thí dụ ở đời “Sinh, già, bệnh, chết” con người tránh đâu Bệnh “vô thường” khổ ngập đầu Con người do đó muốn cầu trường sinh Nhưng mà lại mắc vô minh Không tìm Phật học pháp lành thánh nhân Đạo thoát ly rất siêu quần Mà rồi mù quáng dấn thân, quay đầu Tìm phường ngoại đạo thỉnh cầu Dầu cho hay biết họ đâu tốt lành Họ chưa giải thoát chính mình Vẫn trôi lăn chốn quẩn quanh luân hồi Vẫn còn sinh tử nổi trôi Làm sao mà cứu được người khác đây. |
(40) To Cure Baldness
Once upon a time, there was a man who was completely bald. He felt very cold in winter and hot in summer. He was stung by gadflies and mosquitoes. He suffered from his baldness day and night. One day, he went to see a specialist well known for his medical and surgical practice and said, "Great Master! Would you cure my baldness?"
Taking off his hat, the doctor revealed to him that he too was bald and said, "I have the same trouble as you. If I could cure it, I would have done so with myself long time ago."
So are the people at large. Suffering from the agonies of birth, old age, sickness and death, people seek for immortality. They hear Sramanas, Brahmans etc, are the best doctors in the world who know now to cure all kinds of diseases. They go to a Brahman and say, "Would you release us from the pain of impenitence and transmigration and help us live in happiness and immortality?"
The Brahman tells them, "I also suffer from those agonies that you feel. So I'm looking for immortality, which I can't find. If I was able to make you get it, I would get it first for myself and then for you too."
The Brahman is just like the bald man getting weary in vain for his healing.
|
(41) Hai Con Quỷ Tranh Vật
Có hai con quỷ trong vùng Bất ngờ lượm được giữa rừng của rơi: “Một rương quý thật tuyệt vời, Một cây gậy báu, một đôi guốc thần” Con nào cũng muốn giành phần Cùng nhau tranh chấp vô ngần hung hăng. Bấy giờ có kẻ đi ngang Dừng chân, chạy đến hỏi han đôi lời: “Chúng bay giành giật tơi bời Vậy thời ba món đồ nơi chốn này
Có công dụng tốt sao đây?” Hai con quỷ trả lời ngay tức thì: “Cái rương quý hoá kể chi Làm ra được những món gì ta mong Thức ăn, quần áo, mền mùng Với bao tài sản vô cùng thiết thân, Còn cây gậy quý bội phần Với cây gậy đó anh cầm trong tay Bao thù địch quy phục ngay Dám đâu chống cự. Gậy hay tuyệt trần,
Còn mang đôi guốc vào chân Thời anh có thể đằng vân lên trời Cưỡi mây bay khắp mọi nơi Chỉ trong nháy mắt đã rời đi xa.” Nghe xong kẻ lạ thiết tha Bảo hai con quỷ: “Để ta giúp liền Chúng bay hãy tạm cảm phiền Lánh xa vài phút là yên chuyện rồi Quay về ta sẽ xử thôi Ta công bình lắm, người đời biết danh.” Quỷ tin, tưởng gặp kẻ lành Cùng đi nơi khác. Tranh giành tạm ngưng.
Ngờ đâu kẻ đó gian hùng Hắn thâu ba báu vật trong tay rồi Ôm rương, cầm gậy đồng thời Chân mang guốc báu nhắm trời bay lên, Từ hư không hắn cúi nhìn Cười hai quỷ nọ đứng bên mé rừng Rồi lên tiếng nói vang lừng: “Chúng bay hiện tại đều cùng bằng nhau Hưởng công bình rồi còn đâu Không còn chi để đối đầu đua tranh!” Hai con quỷ giận cùng mình Bó tay, mất của, nay đành chịu thôi.
* Hãy xem “bố thí” ở đời So cùng rương quý ngẫm thời khác chi Chính nhờ nhân bố thí kia Tư tài hưởng dụng tức thì phát sinh. Hãy xem “thiền định” nhiệt tình Ví như gậy báu dẹp nhanh não phiền Tham, sân, si giặc cuồng điên Gậy kia hàng phục được liền khó đâu. Hãy xem “trì giới” trước sau Ví như guốc báu đưa vào cõi Thiên
Giữ gìn giới luật cho chuyên Niết Bàn tịch tịnh là miền chờ ta. Hai con quỷ tựa tà ma Tựa phường ngoại đạo gần xa tranh giành Tìm cầu quả báo an lành Đều không toại nguyện. Khó thành đạt thay. Chỉ riêng những kẻ hàng ngày Tu hành bố thí với đầy thành tâm Lại thêm trì giới thật chăm Rồi thêm thiền định quanh năm chuyên cần Mới mong chứng đạo Niết Bàn Thoát ly khổ não, dâng tràn an vui. |
(41) Pisacah Devils
Once upon a time, there were two Pisacah devils who conjointly owned a suitcase, a stick and a pair of wooden shoes about which they fought for their monopoly. They were quarreling all day long without reaching a settlement.
An onlooker came over and asked, "What are the particularities of those three things that you have been fighting for so angrily?"
The two devils replied, "This suitcase of ours turns out all sorts of things such as clothes, food, bed articles used on a bed, and other living necessities. One who takes the stick can conquer his hateful enemies without encountering resistance. One who puts on these shoes will be able to fly without a hitch."
Upon hearing it, the onlooker said to the devils, "Would you please stand further away! Let me equally apportion them to you both."
The two devils moved away. Immediately the onlooker flew off snatching their suitcase and stick with the shoes on. The two devils were startled at the loss of their share. To them he said, "I got what you have been fighting for. Now you need not are any more."
Here Pisacah refers to devils and heretics.
Almsgiving applies to the suitcase that turns out all the essential things to the needs of the
Meditation symbolizes the stick, which can disperse or submit devils, enemies and afflictions as thieves.
Commandments observing is like the shoes that ensure rebirth in the world of Devas and men.
As for the divils and heretics, coveting the suitcase, it signifies that they labor themselves to the seeking for the reward of Enlightenment in the imperfect way, which result in nothing to be obtained.
If one can perform acts of merit together with almsgiving, commandments observing and meditation practice, he will be rid of all suffering and in turn obtain Nirvana. |
(42) Che Da Lạc Đà
Có thương gia nọ đi buôn Cùng hai đệ tử giắt con lạc đà Ra xứ ngoài, tới phương xa Tìm đường sinh sống thật là khó khăn Hàng mang theo quý vô vàn Lụa tơ, thảm tốt, chăn màn đẹp thay Lạc đà được xử dụng ngay Bao nhiêu hàng quý chất đầy trên lưng. Nhưng đi mới được nửa đường Lạc đà bỗng chết, đoàn ngừng lại đây
Ông thương gia vội ra tay Lạc đà bị lột da dày đem phơi. Xong ông đi trước luôn thôi Còn hai đệ tử kia thời đi sau Khi đi ông dặn đôi câu: “Hai con cố gắng cùng nhau xem chừng Da này quý giá vô cùng Chăm nom cẩn thận để dùng nay mai Hãy căng da để mà phơi Kẻo da ẩm ướt không người nào ưng.”
Khi ông vừa mới đi xong Trời mưa bỗng chốc vô cùng lớn lao Hai chàng đệ tử lo sao Sợ mưa tuôn nước thấm vào ướt da Bèn mang thảm tốt, lụa là Cùng chăn màn quý đem ra giăng liền Phủ che ở phía bên trên Để da khỏi ướt, khỏi phiền chủ nhân, Họ quên da rẻ bội phần Còn như hàng hóa ngàn lần đắt hơn Hai chàng đệ tử không khôn Khiến cho hàng quý mục luôn mất rồi.
* Truyện này thí dụ ở đời Học tu Phật Pháp lắm người dễ duôi Giới và Định, Tuệ buông xuôi Chỉ lo công đức tô bồi quanh năm Nào dâng vật thực chư Tăng, Nào xây chùa, tháp rộn ràng khắp nơi Làm như vậy cũng tốt thôi Nhưng mà đã bỏ gốc rồi còn chi Để mà theo tại ngọn kia Làm sao sinh tử thoát ly dễ dàng
Khó mà chứng quả Niết Bàn Cho nên Phật tử đạo vàng theo tu Ưu tiên Giới Luật phải lo Kế là Định, Tuệ theo cho nhiệt tình Rồi tu đến các hạnh lành Muốn tu tài thí nên dành lại sau. Che da lạc đà khác đâu Ưu tiên hàng quý phải mau giữ gìn Rồi sau mới tới da trên Mới là hợp lý! Chớ quên điều này! |
(42) The Trader And The Dead Camel
Once there was a trader who was traveling on business. It so happened that the camel suddenly died on the way. The animal was loaded with valuable things such as jewels, clothes, carpet of first quality and sundries. The trader then skinned the camel. He went away leaving it to his two apprentices and said, "Watch the camel's skin. Don't let it get damp."
Later, when it started to rain, the two dull men covered the skin with all the fine carpet, which became entirely ruined. Obviously the skin and carpet differed much in price. They put the carpet to cover the skin out of ignorance.
So are the people at large.
Abstaining from killing refers to the fine carpet, the camel's skin, and wealth. To let the carpet get damp when it is raining means to undermine recklessly good merits.
The abstention from killing is the supreme motive to attain Buddhahood. Unfortunately, people do not effectively practice it. They merely adhere to build pagodas or temples and give alms to support monks. This is giving up the essential and pursuing the non-essential. In other words, people are not conscious of seeking the fundamental. Unable to go out of the vicious cycle, they lead their lives, through the
|
(43) Mài Đá
Có người thuở trước quyết tâm Mỗi ngày mài đá chuyên cần hăng say Đá kia viên thật lớn thay Mài nhiều năm đá giờ đây nhỏ rồi Thành con trâu làm đồ chơi Dùng vào việc khác đá thời ích đâu Kẻ này lao lực dãi dầu Thời giờ phí phạm bao lâu uổng hoài. * Truyện này thí dụ ở đời Tinh cần tu học lắm người khổ công Chỉ cầu danh lợi viển vông Chẳng cầu đạo quả vô cùng cao siêu Dụng công thời rất là nhiều Mà thu hoạch chẳng bao nhiêu, đáng buồn! Tu hành sai lạc lỡ lầm Tăng thêm tội lỗi vô ngần đáng thương! |
(43) To Grind A Big Stone
Once there was a man who ground a big stone with great effort. He made a small toy bull out of it after days and months of labor. The effort being made was strenuous, yet the gain expected was trivial.
So are the people from all walks of life.
Grinding a stone refers to learning seriously and diligently.
To make a small toy bull applies 'to the illusive fame and the inducement of the mutual criticism.
A scholar should endeavor himself to serious studying to get wide and extensive knowledge. Furthermore, he has to put his learning into practice so as to obtain some fulfillment. The goal must not be the illusive fame, complacence and arrogance, which breed only sins and calamities. |
(44) Ăn Bánh
Đang khi đói bụng bội phần Chàng kia ghé tiệm bánh gần một bên Mua luôn sáu cái ăn liền Không no, chàng muốn ăn thêm nữa rồi Mua thêm cái thứ bảy thôi Vừa ăn một nửa bánh thời no luôn Bấy giờ hối hận vô ngần Đưa tay vả miệng, lầm bầm đôi câu: “Sao ta ngu ngốc biết bao Tính tình cần kiệm lẽ nào quên mau
Chỉ cần nửa cái bánh sau Ăn vào là đã no đâu cần nhiều Nửa này ích biết bao nhiêu Tiền mua sáu cái đầu tiên phí rồi.” * Truyện này thí dụ người đời Khổ công tu học kéo dài thời gian Mới mong chứng ngộ đạo vàng Quán thông chánh pháp của hàng thánh nhân, Lắm người không chịu chuyên cần Luyện tâm hờ hững, tu thân lơ là
Sống trong cảnh giới xót xa Si mê cứ tưởng đó là an vui, Giống người ăn bánh kia thôi Tưởng ăn chỉ nửa bánh thời làm no. Chúng sinh tăm tối âm u Giàu sang cầu khẩn rất ư nhọc nhằn Được lo giữ, khổ vô vàn Đến khi bị mất lại càng đớn đau Cả ba giai đoạn vui đâu, Phật dạy: “Ba cõi khi nào được yên Dục, sắc, vô sắc chớ quên Đều là đại khổ. Đừng nên mê lầm!” |
(44) Eating Half A Pancake
Once there was a man who felt hungry and longed to eat seven pancakes. He was already full when he had eaten six pancakes and a half. He was so sorry for having ordered seven of them that he slapped his own face and said, "Half a pancake has filled me up. The other six are wasted. If only I had known that, I should have ordered only half a cake."
So are the people at large.
There is actually no pleasure in life. There are only illusions, just like the stupid man getting full illusion with half a cake.
Being ignorant, people view wealth and honor as pleasure. It is sometimes a painful process to get them. It is also sometimes hard to keep them. It is all the more painful when they have lost them. Therefore, they give no pleasure to people at all times.
It is just like people taken in by clothes and food as pleasure. They also bear illusions of the word "pleasure" when they are toiling and moiling. All Buddhas have it that the Three Worlds1 has no peace but great suffering. Ignorant man with wrong views still clings desperately to illusions. |
(45) Giữ Của
Có ông chủ tại vùng kia Vì công việc gấp phải đi xa nhà Nên kêu người giúp việc ra Dặn rằng: “Ở lại thay ta dòm chừng Phải canh cửa kỹ vô cùng Phải coi dây buộc lừa đừng sút ra Kẻo lừa chạy mất đi xa.” Dặn xong mọi chuyện chủ nhà ra đi. Vài ngày chưa xảy chuyện gì Nhưng rồi lối xóm rất chi rộn ràng
Đờn ca, hát xướng ầm vang Anh chàng giúp việc xốn xang cõi lòng Biết rằng có đám hát rong Tới đây trình diễn tưng bừng đông vui Chàng mong muốn được đi coi Bèn mau gỡ cánh cửa nơi mặt tiền Lưng lừa đem buộc cửa lên Dắt lừa ra khỏi nhà liền ngay thôi Cùng đi xem hát, vui chơi Tưởng rằng như vậy đúng lời chủ nhân.
Sau khi chàng đã rời chân Thế là kẻ trộm còn chần chờ chi Vào nhà vơ vét hết đi Bạc tiền, đồ đạc sót gì lại đâu. Chủ nhà trở lại hôm sau Thấy nhà bị trộm, nghĩ sao lạ kỳ Hỏi người giúp việc ngu si Chàng thưa rằng: “Mọi việc thì tốt thay Ông sai giữ cửa nhà này Xem chừng lừa với cái dây buộc lừa
Bây giờ còn đủ thấy chưa, Cả ba món đó coi như vẹn toàn, Điều ông dặn tôi đã làm Ngoài ra tôi chẳng quan tâm thêm gì.” Chủ nghe bực bội kể chi Đùng đùng nổi giận tức thì hét la: “Nhà ngươi khờ dại quá mà Ta sai canh cửa căn nhà mình đây Tức là giữ sản nghiệp này, Bây giờ tài vật đã bay hết rồi Chỉ còn cánh cửa mà thôi Dùng làm chi được hỡi người đần ngu!”
* Truyện này thí dụ từ xưa Phật từng khuyên dạy rất ư nhiều lần “Sáu căn” gìn giữ tối cần “Mắt, tai, mũi, lưỡi” và “thân, ý” mình, Ngăn “sáu trần” khỏi hoành hành Sáu tên giặc cướp quả tình nguy tai. Nhiều thầy tu chẳng nghe lời Ngồi thiền lòng vẫn ham mồi lợi danh, Ăn ngon, mặc đẹp thân mình Tiền nhiều, bạc lắm thoả tình ước mơ
Khư khư ôm giữ từng giờ Sợi dây tham ái, con lừa vô minh “Sáu căn” cửa mở vô tình “Sáu trần” trộm cướp gian manh nhập vào Mang theo phiền não biết bao Trộm đi công đức từ lâu vun trồng Bao nhiêu đạo phẩm mất luôn Bao nhiêu tài bảo có còn nữa đâu Thế là khốn khó ngập đầu Tử sinh biển khổ dãi dầu trôi lăn! |
(45) The Slave Guards The Door
Once there was a man who was about to take a long trip. He gave orders to his slave and said, "Keep a close watch over the door as well as the donkey and the rope".
After his departure, the neighbor was playing music with drew attention of the slave. He put the rope and the door on the ass' back and went to the neighbor to listen to the music. The house was then ransacked by a thief after he had left it. On his return, the master asked the alive what had happened to his house.
The slave replied, "You told me to take care of the door, the ass and the rope. I know nothing about the rest."
Again the master said, "The whole idea of watching the door is for you to watch the house. Now that the house has been robbed, what's the use in having the door?"
Stupid men in the world cling to birth and death (or transmigration) by their lust for life like the slave to the door.
Buddha preaches to control the six sense organs (the door) without attaching to the six objective fields. In addition, he advises to keep watch on human folly (the ass) as well as all desires (the rope). However, most monks do not follow the teachings of Buddhism seeking enviously material offerings from others. Even when practicing meditation, they give an appearance to being pure and clean. But their minds are still unsettled by their attachment to the five desires and deluded by sight, sound, smell, taste etc. When ignorance takes over the mind and attachment to desires comes into being, all lost will be the right thought, the enlightened mind and the monastic grades (Just as the robbed house of the told story).
|
(46) Ăn Trộm Trâu
Nhóm dân làng nọ cùng nhau Lén đi trộm một con trâu mang về Giết trâu ăn thịt thoả thê. Chủ trâu bị mất vội đi kiếm tìm Lần theo dấu đến làng trên Gặp người nhóm đó ông liền hỏi luôn: “Các ngươi có ở làng không?” Trộm trâu cả bọn đều cùng chối ngang: “Chúng ta không có cái làng.” Chủ trâu nghe vậy vội vàng hỏi mau:
“Trong làng có một cái ao Các ngươi đã giết con trâu trên bờ?” Trộm trâu đáp chẳng chần chờ: “Chúng ta không có ao mà nói chi.” Chủ trâu: “Bên cạnh ao kia Bụi cây một đám rậm rì mọc đây?” Trộm cười: “Không có bụi cây.” Chủ trâu hỏi bọn gian này: “Các ngươi Trộm trâu ở phía Đông thôi?” “Phía Đông không có!” trộm thời chối ngay.
Chủ trâu lại hỏi: “Bọn bay Trộm vào chính ngọ, giữa ngày chứ chi?” Trộm trâu lại chối luôn đi: “Giữa ngày? Chính ngọ? Làm gì có trưa!” Chủ trâu: “Chuyện lạ từ xưa Các ngươi chối cãi về hùa cùng nhau Không có làng, không có ao Và không cây. Cũng nghe sao hợp tình, Nhưng trong vũ trụ quanh mình Phương Đông không có nghe thành kỳ khôi.
Giữa ngày, chính ngọ, trưa rồi Các ngươi cũng nói trưa thời có đâu Thế là dễ đoán ra mau Toàn lời gian dối trước sau cả bày Chối làm chi, khó tin thay Tụi bay ăn trộm trâu này của ta.” Nghe xong cả bọn gian tà Cúi đầu nhận tội khó mà chối quanh. * Người theo Phật Pháp tu hành Sau khi phá giới, gian tình chối nhanh
Không hề cải dữ làm lành Không hề sám hối tâm thành sửa sai Loay hoay tìm cách chối dài Để rồi kết cuộc mọi người đều hay Bao nhiêu tội ác lộ ngay Chết sa địa ngục, đọa đày, đau thương. Riêng ai thành khẩn hoàn lương Nguyện lời giữ giới, tìm đường tu thân Mới mong tiến lại được gần Con đường giải thoát vô ngần quang vinh. |
(46) To Steal The Yak
Once there was a village whose people jointly participated in stealing a yak for food. The man who lost the yak followed their trail to the village. He called out to the villagers, "Do you all live in this village?"
The villagers replied, "We live in no village."
Again the man asked, "There is a pond in your village. Have you eaten the yak together on the side of the pond?"
Replied the people: "We know of no pond."
Again he asked, "Is there any tree near the pond?"
They answered, "We know of no tree."
Again he asked, "Were you on the east side of your village when you stole my yak?"
They answered, "We know of no east direction."
Again he asked, "Wasn't it at noon when you stole my yak?"
They answered, "We know of no noon time."
Again he asked, "Although it is possibly true of your first three answers, how can you say there is no direction and no time in all the world. Now I know you are lying. So I don't believe you at all. Sure enough, you have stolen my yak. Haven't you?"
Thereupon, the stealer could not but admit it.
So are those who break commandments. People who hide their sins are reluctant to disclose them. They will, however, go to hell after their death. Since Devas and good gods possess supernatural eyes, people should not even try to deceive them just like the villagers should not refuse to admit stealing a yak for food.
|
(47) Giả Tiếng Chim Kêu
Thuở xưa trong một quốc gia Đến ngày lễ lớn thật là vui tươi Chị em phụ nữ khắp nơi Ganh đua khoe sắc, mọi người điểm trang Hoa sen xanh đẹp vô vàn Hoa này quý giá nên càng hiếm hoi. Tại kinh thành có một người Nghèo, nhưng yêu vợ, cả đời mến thương Khi ngày lễ tới rộn ràng Các bà sửa soạn điểm trang sẵn rồi
Cùng nhau chuẩn bị hoa tươi Sen xanh đắt giá hiếm hoi lạ kỳ Vợ chàng nghèo chợt nghĩ suy: “Tiền đâu mua nổi hoa kia bây giờ Thế là thể diện tiêu ma.” Nàng bèn than thở xót xa cùng chồng: “Cần hoa trang điểm vô cùng Nếu anh mà kiếm thành công chuyện này Vợ anh mãi mãi còn đây Không thời ly dị chia tay đôi đàng.”
Anh chồng nghe nói bàng hoàng Sợ rằng sẽ mất cô nàng vợ xinh Chợt chàng nghĩ tới hoàng thành: “Trong vườn thượng uyển quả tình lắm hoa Loài hoa vợ muốn thiết tha Ta vào bẻ trộm chắc là được luôn Trong ao có nhiều chim muông Khi ta vào đó tìm đường hái hoa Nếu người canh gác biết ra Thì ta giả tiếng chim là xong thôi
Tài ta bắt chước lâu đời Giả chim lên tiếng hót thời giống y.” Nghĩ xong không ngại ngần chi Nhắm vườn thượng uyển chàng đi tới liền Lẻn vào ao, hái hoa sen Đang khi bẻ trộm chẳng hên chút nào Chàng làm mặt nước lao xao Quân canh nghe thấy tới ao hỏi rằng: “Có ai trong đó phải chăng?” Giật mình, hoảng loạn nên chàng quên đi
Quên không hót giả chim kia Lại lên tiếng đáp tức thì: “Tôi đây Là chim sống ở ao này.” Thế là mọi chuyện lộ ngay mất rồi Quân canh nghe thấy tiếng người Xuống ao bắt trộm tức thời khó đâu Giải vào vua và trình tâu Xin vua trị tội để mau răn đời. Dọc đường chàng mới trổ tài Hót như chim chóc chẳng sai chút nào Quân canh cười nhạt nói mau: “Bây giờ giả tiếng chim đâu ích gì.”
* Ở đời đáng làm việc chi Làm ngay đừng đợi đến khi muộn màng Thời cơ qua, chuyện lỡ làng Bấy giờ hối hả chẳng mang lợi về. Nhiều người làm ác kể chi Không hề hối cải tính bề hoàn lương Khi gần chết mới tìm đường Ăn năn quá muộn, đáng thương vô cùng Trễ rồi, hối cũng bằng không Bao nhiêu quả dữ chớ mong van nài!
|
(47) The Poor Man Crows Like A Duck
It happened once that a foreign country was celebrating its Religious Day for festivities. All women wore blue lotus flowers as ornament in their hair.
To her husband, a woman said, "If you can get blue lotus flowers for me, I shall remain as your wife. Otherwise. I'll walk out on you."
Her husband was capable of crowing like a duck. He then entered the king's pond to steal blue lotus flowers. He crowed when he was caught by the palace guard. The guard asked: "Who are you?"
With a slip of the tongue, the poor man replied: "I'm a duck."
He was arrested and was taken to the king. On the way, he crowed again. Thereupon, the guard said, "You didn't crow properly before, what's the use of doing so now?"
So are the stupid in the world.
One who in his lifetime does all kinds of evil deeds to the others, is reluctant to repent and subdue his mind. Only at the time of his demise, he says, "From now on, I shall start to do good deeds."
The guard will nevertheless send him to the King of Hell. It is too late for him to want to do good deeds, just as the stupid man who could crow like duck. |
(48) Chó Và Cây
Chó kia ngủ dưới gốc cây Chợt đâu gió thổi gãy ngay một cành Rơi trên lưng chó thình lình Khiến cho chó bị hoảng kinh thất thần Chạy qua chỗ trống ở gần Nằm dài nghỉ mệt tấm thân biếng lười Mắt thời vẫn nhắm lại thôi Không cần biết đến cành rơi lưng mình Chẳng cần ngó cây rung rinh Nơi đây ngơi nghỉ thoả tình dài lâu,
Đến chiều chó mới ngóc đầu Và rồi mở mắt nhìn mau bốn bề Thấy xa xa gió thổi về Hàng cây, nhánh lá tức thì nhẹ rung Như chào mừng trên không trung Chó bèn tự nhủ: “Cây mong ta về Cành đang vẫy gọi trên kia.” Thế là chó chẳng còn chi ngần ngừ Nhắm qua phía gốc cây xưa Chạy về nằm lại coi như bình thường.
* Người tu học quyết một đường Quyết theo Phật pháp, đạo vàng chuyên tâm Nếu thay đổi là lỡ lầm, Khi thầy quở trách phải cần lắng nghe Không nên tự ý bỏ đi Để rồi gặp khó khăn thì quay lui, Ăn năn trở lại đúng rồi Nhưng mà đi lại ngược xuôi bao lần Uổng thời gian, mệt xác thân Cực kỳ sai trái, vô ngần đáng thương. |
(48) The Fox Was Hit By A Snap To Twig
Once a fox who stood under a tree was hit by a twig fallen on his back. He then closed his eyes for he did not like to see the tree. Soon after, he went to an open space. He would not return even when night fell.
Later, however, when he saw the branches and the leaves of a big tree wavering up and down in the wind, he said to himself, "The tree must be calling me." He then went back under the tree where he had got hit earlier.
So is a stupid disciple.
In his attempt of becoming a monk, he has chances to approach a tutor from who he runs away at his first slight rebuke. Afterwards, he gets into a lot of trouble when he meets friends who have adverse influence over him. Only then does he begin to think of returning to his tutor. It is indeed stupid of him to go and come like that. |
(49) Vị Tiên Lầm Lộn
Có hai đứa trẻ còn thơ Cùng nhau chơi giỡn bên bờ con sông Chợt đâu vớt được sợi lông Nổi trên mặt nước bềnh bồng trôi xuôi Chúng cùng tranh luận tay đôi Đứa này quả quyết: “Đây thời là râu Râu tiên ông khác gì đâu.” Đứa kia cãi lại trước sau một lời: “Đó là lông gấu đấy thôi.” Cả hai to tiếng một hồi rất hăng
Không chịu thua, chẳng chịu nhường Cho mình là đúng, đối phương sai lầm. Bờ sông chợt vẳng tiếng chân Một tiên ông tiến lại gần chốn đây Cả hai đứa trẻ mừng thay Thỉnh cầu ngài phán đoán ngay giúp mình. Ngài không giải đáp ngọn ngành Để xem hai trẻ ai rành, ai sai Ngài thò tay vào túi ngài Lấy ra một nắm gạo nơi túi này
Thêm vừng một nắm trong đây Bỏ nhai trong miệng loay hoay một hồi Rồi ngài nhổ ra tay thôi Đưa cho hai trẻ coi nơi tay liền Nói rằng: “Hai đứa hãy nhìn Vật gì thật giống phân chim vô cùng Giống phân chim sẻ lạ lùng.” Cả hai đứa trẻ đều không hiểu gì
Tiên ông nói chẳng đúng chi Sai câu trẻ hỏi. Lạ kỳ biết bao. * Truyện này tỉ dụ giống sao Nhiều người thuyết pháp nhắm vào lý suông Vừa mơ hồ, lại viển vông Còn phần chánh lý thời không thuyết trình Không mang lợi cho chúng sinh Nhọc công, uổng phí, chính mình ích đâu |
(49) Boys' Argument On The Subject Of Hair
There were once two boys who dived in a river where they found at its bottom a bundle of feathers. One said that it was the beard of some spirit, whereas the other said it was the bear's hair. They argued without a right answer. A supernatural being nearby was then approached by the two and was asked to settle the argument. He put rice and sesame seeds into his mouth and chewed for a while, then he spat them into his hand and said, "What I have got here seems to me a peacock's excrement."
It is known his answer was beyond the question, which was put to him. So are the stupid in the world.
During the time of preaching, those who facetiously discuss the teachings of Buddhism do not give the answer to the right doctrine, just like the supernatural being not answering the question. People from all walks of life are made a laughing stock. So is the frivolous and empty gossip. |
(50) Sửa Lưng Gù
Một ngày có kẻ lưng gù Mời thầy điều trị rất ư kịp thời Thầy bèn lấy ít sữa tươi Thoa đều trên khắp lưng người gù kia Lấy hai tấm ván nặng nề Ép chàng vào giữa, ván kè hai bên Rồi khiêng vào để nằm lên Trước nhà, ngay phía trên thềm hành lang, Chàng gù đau đớn tang thương thảm sầu Hai tròng mắt lọt ra mau Lưng gù nào có hết đâu. Vẫn gù! * Ở đời có kẻ muốn tu Muốn làm việc phước rất ư tốt lành Tỉ như bố thí nhiệt thành Nhưng dùng thủ đoạn của mình bất lương Đoạt tiền tài của thập phương Gian tham, bất chính, không màng khen chê
Rồi mang của cải gian kia Cúng tăng, xây tháp và đi cất chùa Thỉnh tượng Phật. Ngỡ nhân từ Nhưng mà làm thế kể như sai lầm Tạo thêm nghiệp ác trầm luân Tăng gia khổ não vào thân tâm mình Bao phúc đức chẳng viên thành Cúng dường, bố thí cũng đành công toi. |
(50) To Cure A Hunchback
Once there was a man who suddenly became a hunchback. He went to a physician who treated him first with ointment smeared on his back, and who then squeezed the hunchback between two pieces of woodblock. The doctor pressed the woodblock so hard that the hunchback's eyes popped out.
So are the stupid in the world.
In seeking for wealth, people try their hands in every possible trade. What they don't realize is that even if they commit crimes most furtively, they will make more injuries than profits, just like the doctor made the hunchback's eyes popped. They will one day go to Hell.
|
(51) Người Tớ Gái
Chủ nhân xưa có năm ông Hùn tiền thuê kẻ làm công việc nhà Mướn người lối xóm không xa Đến làm tớ gái thật là tiện thay. Thế rồi chợt đến một ngày Một trong năm chủ bảo ngay cô rằng: “Áo quần ta để sẵn sàng Con lo giặt giũ kỹ càng nghe con.” Bốn người kia cũng sai luôn Cũng đưa quần áo không còn chờ thêm, Áo quần một đống để bên Cô nhìn mà thấy muộn phiền khó khăn
Khiến cô nghĩ ngợi băn khoăn: “Khó mà một lúc giặt năm người này Đành lần lượt, biết sao đây.” Nghĩ xong cô giặt cho ngay người đầu. Người thứ hai có chịu đâu Đùng đùng nổi giận ồn ào quát la: “Tiền thuê ta cũng bỏ ra Sao mi chẳng giặt cho ta tức thì Lại đi phục vụ chủ kia Giặt riêng chủ đó làm chi ngược đời.” Ông liền trừng phạt cô thôi Đánh cô tớ gái mười roi thảm sầu.
Các người chủ còn lại sau Cũng đều nổi giận theo nhau đánh đòn Mỗi ông đánh mười roi luôn Khiến cô tớ gái tâm hồn nát tan Lại thêm thân xác héo tàn Bỗng dưng gánh chịu vô vàn oan khiên. * Truyện này thí dụ thấy liền Thân do phiền não nhân duyên hợp thành Tấm thân “ngũ ấm” mong manh Chính do “sắc, thọ, tưởng, hành, thức” kia
Cùng nhau hợp một hạn kỳ Đem “sinh, lão, bệnh, tử” về cho thân Thêm đau khổ, thêm gian truân Luân phiên hành hạ muôn phần tang thương Chúng sinh khốn đốn trăm đường Một ngày thân rã, “vô thường” mà thôi! Chủ nhân đếm đủ năm người So cùng “ngũ ấm” thấy thời giống nhau, Còn cô tớ gái đớn đau So cùng với tấm thân đâu khác gì! |
(51) A Maid And Her Five Masters
Once there were five men who together bought a maid to whom one of them said, "Get my clothes washed."
Another man also told her to do the same thing. But the maid said he would wash for whoever gave her clothes first. Angrily the second man said, "Since I have bought you with others, how can you wash only for the first one who gave the elder?"
Then he beat her ten strokes with a whip. Thus she was whipped as much by each of the five masters.
So are the five components of human bodies, which are the sources of annoyances. They whip the sentient beings with birth giving, old age, sickness, death and numerous other miseries. |
(52) Trò Vui Giả Dối
Nghe chàng nhạc sỹ trứ danh Vua bèn triệu đến kinh thành ngày mai Mời chàng trình tấu phô tài Nhà vua hứa hẹn nghe rồi trả công Tiền vàng đủ một nghìn đồng, Anh chàng nghệ sỹ vui lòng chịu ngay. Sau khi trình tấu tuyệt hay Nhà vua không trả chàng này chút chi Chàng đòi mãi chẳng được gì Lại nghe vua nói: “Nhạc thì tuyệt luân
Ngươi trình diễn hay vô ngần Nhưng trò vui đó muôn phần giả thôi Toàn gian dối, chỉ nhất thời Nên vàng ta hứa trả ngươi khác gì Cho ngươi nghe tạm vui đi Niềm vui cũng dối có chi thật nào.” * Truyện này thí dụ giống sao Cái vui nhân thế ồn ào ngợi khen Ngẫm ra giả dối vô biên Cuộc đời sinh diệt biến thiên không ngừng Chỉ là huyễn hoá, vô thường Như là chiếc bóng trong gương hiện hình, Như trăng dưới nước lung linh Làm sao tìm được thật tình an vui Chân thường vĩnh viễn ở đời? Đó là đạo lý sáng ngời nêu gương Ai không hiểu được tận tường Tự sinh phiền não đáng thương vô cùng! |
(52) The Musician
Once a musician played in the presence of the king who had promised him a thousand coins. Later, he asked the king for the money. The king refused to give it to him and said, "The music you played doesn't make me merry for a long time. Therefore, the money that I intent to give you is also to please you just for a while."
So is the wordy retribution.
While there is little pleasure in human lives and in Heaven, there is also little substance in them. Owing to impermanence and destruction, the pleasure does not last for long just like the music giving only a transient rejoicing. |
(53) Lão Sư Bị Hành Hạ
Thuở xưa có một lão sư Và hai đệ tử sớm trưa theo hầu, Chân ngài già cả nên đau Duỗi thời khổ sở, đi sao nhọc nhằn Phải chống nạng rất khó khăn Nên nhờ đệ tử bóp chân cho ngài Mỗi người bóp một bên thôi Hai chân phải, trái hai người chia nhau. Hai chàng đệ tử từ lâu Mãi luôn kình chống, có đâu thuận hòa
Dù cho cùng ở chung nhà Coi như nghiệp báo oan gia lâu đời. Đợi ngày một kẻ đi chơi Kẻ kia ở lại tức thời ra tay Đập chân bên đó gãy ngay Cái chân mà bạn thường ngày bóp xoa. Bạn chàng khi trở về nhà Thấy thời giận giữ bùng ra thét gầm Trả thù cho hả cơn sân Đập chân còn lại chẳng cần xót xa Cái chân mà kẻ ở nhà Thường hay xoa bóp. Thế là hoà nhau. Riêng ông thầy chịu đớn đau Hai chân bị đập gãy mau hết rồi. * Truyện này thí dụ ở đời Cùng tu học Phật lắm người ganh đua Đại thừa bài xích Tiểu thừa, Tiểu thừa lại chẳng thích ưa Đại thừa Kình qua, chống lại dây dưa Cùng nhau tranh chấp kể như tự mình Đều là Phật tử thuận thành Lại đem giáo pháp vô tình hủy tiêu. |
(53) The Master's Aching Legs
Once a master told two of his disciples to take care of his aching legs. Each one had to massage continuously each of his two legs. The two disciples bear strong dislike of each other. When one left for a break, the other broke with a stone the leg that the first one had massaged out of spite. The first one, angry at his doings, broke the other leg that the second one had massaged.
So are the Buddhist disciples. The scholars of Mahayana criticize the Hinayana, and vice-versa. Therefore, these two schools' scriptures of the Great Saint, run the risk to be both vanishing. |
(54) Đầu Và Đuôi Rắn Tranh Cãi
Đầu và đuôi rắn một hôm Sinh ra tranh chấp om xòm vui thay, Đuôi lên giọng nói gắt gay: “Để ta đi trước hôm nay xem nào.” Đầu bèn phản đối: “Lạ sao Ta thường đi trước từ bao lâu rồi Đuôi bò trước thấy ngược đời.” Cả hai cãi cọ tơi bời kể chi. Thế rồi đầu rắn cứ đi Nhưng mà đuôi rắn dễ gì chịu đây Quấn ngay vào khúc thân cây Không buông, hét lớn: “Đuôi này thua ai!”
Tất nhiên đầu rắn chịu thôi Làm sao bò được, đành mời đuôi đi. Đuôi nào biết đến hiểm nguy Cứ bò chẳng thiết nghĩ suy thêm phiền Đuôi đâu có mắt để nhìn Lần mò bò tới qua bên kia đường Thấy đâu hầm lửa than hồng Rơi vào bị đốt thảm thương quá trời Toàn thân đều bị cháy thui Đầu đuôi chú rắn đi đời nhà ma! * Truyện này thí dụ cho ta Thầy trò nên sống chan hòa tương thân, Có nhiều đệ tử sai lầm Chê thầy già cả thiếu phần tinh anh Cho nên trò lại muốn tranh Giành quyền lãnh đạo phô danh với đời Nghĩ mình tài giỏi hơn người Nào hay kinh nghiệm mình thời còn non Tính tình bồng bột hãy còn Nhiều khi giới luật cũng luôn lơ là, Trò cầm đầu thường xảy ra Bao nhiêu lầm lạc thấy mà đáng chê Gánh vào thất bại ê chề Cùng sa địa ngục não nề bản thân. |
(54) The Snake's Argument
Once there was a snake whose tail told its head, "I should lead the way."
And the head said, "I'm used to leading, why do you want to change positions so suddenly?"
When the head led the way, the tail knotted himself around a tree and was unwilling to move. And when the tail led, the snake fell into a burning pit and was burnt to its death.
This is also true with teachers and disciples.
The disciples have a fancy that the young should lead the way, as they think teachers are too old to lead. Due to their youthful immaturity, they often break commandments without being aware of it. They end up dragging each other down to Hell. |
(55) Cạo Râu Vua
Một ông vua thuở xa xưa Có chàng hầu cận rất ư trung thành Vua tin cẩn chàng thật tình Giữ luôn trong chốn triều đình cạnh bên. Có lần vua ra trận tiền Mang quân giao chiến liên miên hiểm nghèo Chàng hầu trung tín đi theo Khi vua lâm nạn chàng liều tấm thân Tỏ ra can đảm vô ngần Cứu vua thoát hiểm bình an trở về Nên vua cảm mến tràn trề Muốn ban thưởng lớn không hề tiếc chi
Vua bèn hỏi chàng hầu kia: “Nếu nhà ngươi muốn thưởng gì lớn to Nói ra ta sẽ ban cho.” Chàng hầu cận chẳng thẹn thò khẽ thưa Chỉ xin được cạo râu vua Ngoài ra chẳng muốn, chẳng ưa xin nhiều. Vua nghe thuận ý xuôi chiều: “Cho ngươi mãn nguyện với điều ước mong.” Mọi người nghe chuyện trên xong Đều chê chàng đó: “Vô cùng ngu si! Sao không xin được phân chia Giang sơn một nửa còn gì sướng hơn,
Hay xin làm một chức quan Ngang hàng với chức đại thần trong cung, Hay xin làm tướng oai phong, Hay xin vàng bạc tiền nong thật nhiều, Chắc là vua sẽ thuận theo Tại sao xin chỉ một điều nhỏ nhen Cạo râu vua, thật ươn hèn Thật là ngu ngốc nhất trên trần đời!” * Truyện này thí dụ thân người Nếu sinh ra được nghĩ thời khó sao, Được nghe Phật Pháp tối cao Lại càng thấy khó gấp bao nhiều lần, Chúng ta may mắn bội phần Được nghe Pháp, lại mang thân con người, Giữ thêm chút giới luật thôi Với tâm nhỏ hẹp nghĩ thời là xong Nghĩ rằng đã đủ vô cùng Không cần tiến tới và không mong cầu Niết Bàn diệu pháp thiết đâu Si mê lầm lạc dấn sâu đời đời Tử sinh mãi mãi lăn trôi Ngẫm ra thật đáng chê cười lắm thay! |
(55) To Be A King's Barber
Once upon a time, a king's personal attendant risked his life to save the king at the battlefield. The king was so grateful that he gave his lifesaver whatever he wanted. The king asked, "What do you want? Your wishes shall be granted."
The man replied, "Allow me to shave you when you need a shave."
The king said, "If that is what you wish to do, I'll grant it to you."
Such a stupid man is laughed at by the people at large. It would be so much better for the barber to ask for half a country or to become prime minister or minister of State rather than to practice the mean profession. Only a stupid man would do so.
To attain Buddhadhood, all Buddhas cultivate themselves with hardship during a long and painful period of time. What people do not realize is that Buddha Sakyamuni's bequeathed teachings are scarce to be heard and our human bodies are hard to be acquired as well. It is like a blind turtle's trouble in finding a log hole floating at the surface of the water.
Fortunately enough, once these two difficulties are overcome, people are self-complacent with their shallow mind and few commandments are observed without any ambition of ever attaining Nirvana, the perfect Enlightenment. They find themselves contented with no further improvement and instead end up doing evil deeds. |
(56) Cái Không Có
Hai người bạn đang đi đường Chợt đâu thấy có một chàng đẩy xe Trên xe toàn những vừng mè Xe sa xuống hố khó bề kéo lên Chủ xe nhờ hai người liền: “Giúp tôi kéo chiếc xe trên hố bùn.” Hai người lên tiếng hỏi luôn: “Chúng tôi giúp hộ chẳng còn khó chi Nhưng mà bạn sẽ đền gì Trả công lao kéo xe kia lên đường?”
Chủ xe bèn trả lời suông: “Đền ơn các bạn tôi ‘không có’ gì”. Hai người xúm xít tức thì Kéo giùm xe khỏi hố kia dễ dàng Giúp xong đòi chủ xe hàng Trả công cho họ đàng hoàng trước sau: “Cái ‘không có’ của ông đâu Mang đền ơn chúng tôi mau lên nào.” Chủ xe lúng túng biết bao Đáp: “Vì ‘không có’ làm sao đáp đền.”
Một người bướng bỉnh nói liền: “Chính ông đã hứa chớ nên nuốt lời Hãy mang ‘không có’ cho tôi.” Nói xong đứng đợi, tay thời chìa ra. Chủ xe bối rối ngẩn ngơ Tính sao giải quyết bây giờ cho xuôi. Bạn kề bên chợt bật cười Hiểu ra sự thật thốt lời nói ngay: “Chúng mình hãy rời khỏi đây Đừng đòi hỏi chủ xe này làm chi, Chủ xe nói ‘không có’ gì Chính là đã tặng tức thì cho ta
Tặng cái ‘không có’ đó mà Hai chữ hợp lại chính là ‘giả’ danh.” * Phàm phu tục tử thường tình Chấp vào khái niệm “không” thành vấn vương Sa vào cảnh giới bất thường Chỗ “vô sở hữu”, con đường mê si Bạn kia nói “không có” chi Tức là “vô tướng” còn gì nữa đâu Lại thêm “vô nguyện” trước sau Và thêm “vô tác” ta mau hiểu liền. |
(56) To Ask Nothing
Once upon a time, two men walking together saw another fellow trying in vain to pull a chariot loaded with sesame out of a hole on the road.
To the two men, the fellow said, "Please give me a hand."
The two men replied, "What are our, rewards?"
The fellow said, "Nothing."
In spite of the answer, the two men helped to get the chariot out of the hole. They demanded, "Now give us something."
The fellow replied, "I'll give you nothing!"
Again the men said, "Give us "Nothing" then!"
Half smiling, one of them said, "He doesn't want to give us anything. No use getting upset."
The other one replied, "He said he'd give us 'nothing'. We'll settle for that 'nothing'."
When one of them says 'nothing', that 'nothing' is composed of two words, which constitute an unreal name. If the vulgar and common people cling to 'nothing', they will be born is Space World of Formlessness.
Whereas the other says 'nothing' to signify no form, no vows and no Karma.
|
(57) Bị Đạp Rụng Răng
Phú ông giàu có trong vùng Thuê người hầu hạ ở chung quanh mình Họ cung kính, họ tận tình Luôn ca tụng chủ tâm thành mãi thôi. Phú ông có bệnh lâu đời Cổ vương đàm rãi ông thời khạc ra Những người hầu quanh ông ta Mỗi lần thấy vậy thế là tranh nhau Vội vàng chạy tới cho mau Đạp lên đàm rãi mong sao tỏ rằng
Mình thương quý chủ như vàng, Một chàng hầu nọ lại thường chậm chân Bị xô lấn nên mất phần Đạp đâu đờm rãi chủ nhân kịp thời Trong lòng buồn bã khôn vơi Nghĩ thầm: “Nếu đợi đàm rơi ra ngoài Nằm trên mặt đất xong xuôi Ta mà chạy đến trễ rồi còn chi Khó mà đạp được đàm kia Nếu ta đạp được trước thì hay hơn
Ông sắp nhổ, ta đạp luôn Mới là kế hoạch tinh khôn hơn người.” Một hôm cơ hội tới nơi Chủ vừa đằng hắng miệng thời há to Đàm chưa nhổ, chỉ mới ho Chàng khờ vội vã lấn xô mọi người Chen vào thật lẹ quá trời Đạp lên mặt chủ. Rụng rời! Đớn đau! Phú ông răng rớt ra mau Sứt môi. Méo miệng. Buồn rầu hỏi ngay:
“Tại sao ngươi ác thế này?” Chàng khờ hầu cận chắp tay phân trần: “Tôi thương mến chủ vô vàn Ước mong được đạp lên đàm của ông Nhưng chờ hoài vẫn uổng công Bị người chen lấn khó lòng lắm thay, Đàm ông sắp nhổ hôm nay Tôi bèn đạp trước vào ngay miệng mồm Mong rằng vượt kẻ khác luôn Mới hòng thoả nguyện được lần đầu tiên.”
Phú ông nghe giận như điên Đồng thời nghĩ lại cũng thêm tức cười. * Truyện này mục đích khuyên người Làm chi cũng phải chờ thời tới tay Không thời cơ cứ làm ngay Khó thành công nổi, chỉ đầy sầu bi Mỗi khi muốn làm việc chi Phải cần quan sát, nghĩ suy đủ điều Xem thời cơ có thuận chiều Mới mong đạt được mục tiêu của mình. |
(57) Treading On The Elder's Mouth
Once upon a time there was an extremely wealthy elder whose attendants were eager to please him by paying him all due deference. When he spat, the attendants rubbed it with their feet. Among them was this stupid man who said to himself, "When he spits on the ground, others rub it with their feet, Now I'm going to be the first one to render the service of rubbing it when he spits next time."
So when the Elder was about to cough and spit out, the man kicked up his foot and trod on the elder's mouth. He broke the old man's lips and teeth. To the stupid man, the elderly man said, "What did you do that for?"
The stupid man replied, "Though I would like to serve you, I have always fallen behind others. So I thought by kicking up my foot when you were about to spit out from your mouth, I would be the first to please you."
People have to pick the right time to do the right thing. They will get into trouble otherwise, even using every possible means to achieve a purpose. Therefore, they should know when it is right or wrong time. |
(58) Chia Của
Có ông già ở nước kia Gia đình quý phái rất chi sang giàu Nhưng ông đau ốm từ lâu Biết mình bệnh nặng sắp mau lìa đời Con trai chỉ có hai người Ông bèn gọi lại thốt lời trối trăng: “Sau khi cha đã lìa trần Hãy đem tài sản ra phân chia đều Thật công bằng, hỡi con yêu.” Ít lâu cha chết, con theo đúng lời
Như trong di chúc cha thôi Bao nhiêu tài sản chia đôi hai phần. Nhưng chia đều khó vô ngần Chia đi chia lại bao lần không xong Anh em mãi chẳng thuận lòng Chê nhiều, chê ít mà không chịu ngừng Thật là khó xử vô cùng Đành nhờ ông lão trong vùng tiếp tay. Lão ông giúp ý kiến ngay: “Hãy theo biện pháp sau này của ta
Món nào cũng cắt đôi ra Mỗi người một nửa thế là đều nhau Hoàn toàn bình đẳng trước sau Cả hai hoan hỉ còn đâu than phiền.” Anh em nghe đồng ý liền Cắt đôi mọi thứ luân phiên khắp nhà Áo quần đem xé đôi ra Xẻ từ giường chiếu, cưa qua ghế bàn Bẻ chén bát, cắt chăn màn Đến như tiền bạc xé làm hai luôn
Thế là chỉ một vài hôm Bao nhiêu tài sản thấy buồn biết bao Cắt đôi tan nát, tiêu hao Trở thành đồ bỏ ai nào còn ham. * Tu Phật pháp, theo Đạo vàng Là mong gỡ bỏ buộc ràng cho mau Mỗi khi thuyết pháp tại đâu Phải nên vận dụng cho sao hợp thời Tùy nghi thay đổi từng nơi Môn thời bình đẳng, môn thời lại không
Du di sai biệt là thường Không nên chấp nhặt mà vương lỗi lầm. Như bên ngoại đạo nhiều lần Cho mình là phải chẳng cần đổi thay Mãi theo một pháp lâu nay Cho rằng như vậy là hay hoàn toàn Thật là đáng tiếc vô vàn Pháp lành bỗng chốc suy tàn ích chi. |
(58) The Two Brothers And Their Inheritance
Once upon a time, there was a Ksatriya of the
After his death, the two sons followed their father's will. But the elder brother complained against the younger of unfairness in their shares. An old man nearby said, "Let me teach you how to divide equally your father's fortune."
"How!" they asked.
The old man replied, "Cut all the valuable garments into two parts. Then break everything else into two equal parts, such as tray, bottle, bowl, dish, money and so forth."
People laughed at his suggestion. Such folly is just like those heretics who use one-sided method of separate answer to all questions.
There are four ways to answer questions as follows: Affirmative answer. For instance: All human beings are mortal Separate answer For instance: The dead will be reborn. This should be answered separately. Those who have no desires at all will not be reborn. Those who have desires will be reborn. Reversal question and answer. For example, someone asks: Are all human beings supreme ones?" This can be questioned reversely as follows: "Are you referring to the Three Paths of Transmigration or to the host of Devas? If you are referring to the former, I should say human beings are supreme. If the latter, I should say human beings are not equals to Devas. No answers to questions If you ask the fourteen difficult questions, such as whether the world has limit or whether human beings have any beginnings or ends. Pretending to be wise, the ignorant heretics divide the four ways of answering questions by only using the separate answer, just like the stupid man giving advice to the two sons to divide all effects and money into two parts. |
(59) Xem Làm Bình
Thong dong dạo bước hai người Cùng đi hội nghị thảnh thơi kể gì Giữa đường thấy thợ sứ kia Làm bình sành khéo rất chi có tài Bình sao trông đẹp tuyệt vời Hai người dừng bước ghé chơi xem liền Hồi lâu, tuy muốn xem thêm Một người vội vã không quên lên đường Đúng giờ tới kịp hội trường Vào trong hội nghị sẵn sàng tham gia
Rồi sau dự tiệc xa hoa Nhận thêm tặng phẩm thật là quý thay. Chàng kia chẳng chịu rời ngay Đứng yên xem thợ loay hoay làm bình Nhởn nhơ thầm nghĩ riêng mình: “Thợ xong một cái mới đành ra đi.” Nhưng ông thợ đồ sứ kia Làm xong một cái tức thì tiếp luôn Làm thêm cái nữa trong khuôn Và rồi lần lượt không buồn ngưng tay.
Anh chàng cứ đứng xem đây Đến chiều, rồi tối, hết ngày chưa đi Thế là hỏng việc còn chi Lỡ luôn hội nghị còn gì nữa đâu Bụng thời lại đói như cào Không còn được chút việc nào xong xuôi. * Truyện này thí dụ nhiều người Thời giờ quý báu buông trôi lẹ làng Chỉ ham công việc buộc ràng Cho nên chẳng chịu siêng năng tu hành,
Nơi thường tụ hội chúng sanh Nơi mà Phật thuyết pháp lành cho nghe Cứ lơ là chẳng chịu đi Chỉ ham việc chẳng ích chi cho mình Khó mà thoát khỏi tử sinh Khó mà chứng ngộ được nhanh Phật thừa, Đời vô thường vẫn cứ ưa Con đường giải thoát kể như xa vời Trầm luân bể khổ mãi thôi Hãy quay đầu lại kịp thời cho mau! |
(59) Watching Urn Making
Once two men went to a potter's field where they watched a tread-wheel making earns. They were delighted at seeing the work without satiety. One then left for the great assembly where he was well received with excellent food and got precious teachings as well. The other stayed on at the plant and said, "I'll get a good look at how urns are made."
Thus he stayed till the sun set without realizing how hungry he really was or how chilly it had gotten.
So are the stupid who engage themselves in their housework without being aware that all things are subject to change.
People are inclined to be very fickle nowadays.
Apparition of Buddhas and Great Dragons thunders all over the world.
The rain of Buddhist teachings fertilizes all beings, except for those who stick to trifles.
Being unconscious of death that could come any time, people miss the opportunity to attend to Buddhist assemblies.
They are unable to be inspired by the precious teachings as a treasure and always remain in misery.
Those who are abandoning the right doctrine and looking endlessly at the trifles of urn making lose the benefit of learning and will never get deliverance. |
(60) Thấy Vàng Dưới Nước
Một anh chàng đi lang thang Đến bờ ao thấy có vàng dưới đây Miếng vàng lấp lánh đẹp thay Chàng bèn lội xuống ao ngay tức thì Mò trong nước kiếm vàng kia Mò hoài chẳng thấy vàng chi dưới này Mệt thân người, mỏi chân tay Chàng lên nghỉ ở bụi cây trên bờ. Hồi sau mặt nước lặng lờ Nước ao trong trẻo hiện ra miếng vàng
Chàng nhìn xuống lại thấy ham Đứng lên bước vội bước vàng xuống ao Mò tìm không thấy vàng đâu Nước ao vẩn đục, vàng nào có đây Chàng leo lên lại gốc cây Ngồi nhìn mặt nước nhẹ lay thèm thuồng. Cha chàng đang đi trên đường Chợt nhìn xuống thấy con đương thẫn thờ Mặt ngơ ngác, vẻ bơ phờ Cha bèn bước xuống tới bờ hỏi thăm:
“Con đang lo nghĩ gì chăng?” Chàng bèn than thở: “Con đang mò tìm Vàng trong ao nước hiện lên Hai lần mò xuống chẳng nên chuyện gì Chỉ toàn bùn, thật lạ kỳ Vàng kia bất chợt biến đi mất rồi Giờ đây con mệt quá trời Chịu đời không thấu, rã rời chân tay.” Cha nghe nói thấy lạ thay Đến bờ ao ngó xuống đây xem liền
Mới hay cái bóng hiện lên Bóng vàng dưới nước đang in rành rành Suy ra vàng chắc trên cành Trên cây gần đó rọi hình xuống thôi Cha bèn nói: “Này con ơi Leo tìm vàng thử trên nơi cây này.” Chàng con không hiểu hỏi ngay: “Vàng thời dưới nước, lên cây làm gì?” Cha chàng giải thích cho nghe Nói thêm: “Chim chắc tha về trên cây
Nên vàng vướng mắc tại đây.” Chàng con nghe vậy loay hoay leo trèo Quả nhiên thấy miếng vàng treo Bóng in xuống nước trong veo rõ ràng. * Phàm phu vô trí đáng thương Tấm thân “vô ngã” lại thường hiểu ra Cho rằng quả thực có “ta” Nào hay cái đó chỉ là giả thôi
Như hoa in bóng gương soi Như trăng dưới nước nổi trôi hiện hình Cái “ta” tưởng mãi là mình Phàm phu ám muội quả tình lầm sai Trôi lăn trong biển khổ hoài Nhọc công, mệt xác. Than ôi ích gì! Như chàng mò dưới ao kia Khuấy bùn, quậy nước kiếm chi được vàng. |
(60) Seeing The Shadow Of Gold At The Bottom Of A Pond
Once upon a time, there was a man who went to a large pond where he thought he had seen the shadow of pure gold at the bottom of water. He gave a cry of joy and jumped into the water to feel about the mud and search for it.
A few moments later, he began to feel very tired. He could not find any gold and he then got out of the pond. But as soon as he was out of the water that became clear in no time, the golden shadow turned up again. Then he dived once again to do more searching. Still he found nothing. At this point, his father came looking for him. Seeing the state he was in, his father asked, "What have you been doing to get so tired?"
The son replied, "There is pure gold under water. I searched for it, but could find nothing."
The father could also see the shadow of pure gold in the water. But he soon realized that it was in the trees. So he knew what was in the water was mere reflection. Then he told his son that it was held by the bird's beak and brought it in the trees. Following his father's instructions, the son immediately got the gold from the trees.
So are the ignorant in the world. They hold on to tile thought of ego in the shadow of non-ego, just like the stupid man looking desperately for the gold without success.
|
(61) Tạo Hình Người
Giáo đồ đạo Bà La Môn Tuyên truyền cho mọi người luôn tin rằng Chính là Đại Phạm Thiên Vương Đóng vai chúa tể quyền năng vô cùng Tạo ra muôn vật nói chung Quyền năng sáng tạo đều trong tay ngài. Phạm Thiên nhiều đệ tử tài Có chàng nổi hứng tức thời một hôm Tự mình muốn tạo ra luôn Một sinh vật lạ với khuôn hình người
Rất kỳ dị, rất lạ đời “Cổ thì thật nhỏ, đầu thời lại to Bàn tay vừa lớn vừa thô Cánh tay lại nhỏ quá ư lạ thường Bàn chân cũng nhỏ, dài vươn Gót chân lại lớn to hơn bội phần.” Anh chàng đệ tử đích thân Đem hình người đó trình luôn cho thầy Hỏi rằng: “Hình thể người này Thưa thầy trông nó giống ngay thứ gì?”
Phạm Thiên bèn đáp tức thì: “Giống như con quỷ, có chi khác nào.” * Phạm Thiên có tạo ai đâu Chuyện hoàn toàn chỉ nhuốm mầu ngụ ngôn. Chúng sinh mỗi loại đều luôn Chính do nghiệp báo đúc khuôn ra mình Chính nghiệp báo tạo chúng sinh. Chư Phật thuyết pháp phân minh tỏ tường
Như “bát chánh đạo” tám đường Không chấp “đoạn diệt” hay “thường trụ” đâu! Nhưng mà ngoại đạo đua nhau Chấp luôn “đoạn” với “thường” đâu ngại ngần Để rồi lừa dối thế nhân Những điều như thế sai lầm mãi thôi Xa lìa Chánh Pháp mất rồi! |
(61) Brahma's Disciple Can Create All Things
Brahmans say that the Great Brahma was both father of the world and creator of all things. One of the Great Brahma's disciples once said he also had the power to create things. He was too stupid to be wise.
To the great Brahma, he said, "I can create everything."
The Great Brahrna replied, "Don't talk like that. You can't. Since you don't listen to me, I wonder how you do it."
After seeing what his disciple had creased, the Great Brahma said, "The man's head that you have made is too big and the neck too thin. The hands are too long and the arms too bony. The feet are too small and the legs too fat. It looks like a Pisacah devil."
Through the Great Brahma's words, we should realize that human beings are created by their own deeds resulting from Karma and not by the power of the Great Brahma.
Buddha's preaching is not ambiguous. As they preach the Eightfold Noble Path, they cling neither to the view of total annihilation nor that of permanence. On the contrary, the heretics do cling to the view of annihilation and permanence. They cheat the world by performing ceremonies and creating images. What they preach really is not Buddhism. |
(62) Ăn Thịt Gà
Có người mắc bệnh dây dưa Rất là trầm trọng, quá ư lâu ngày Nên mời thầy thuốc thật hay Đến nhờ xem mạch. Ông thầy phán luôn: “Anh nên ăn thịt gà con Bệnh thời thuyên giảm chẳng còn ngại chi.” Bệnh nhân nghe lời lương y Sai người vội vã chạy đi mua gà Chợ làng cũng chẳng có xa Gà con mua được thật là dễ thay Mua một con về ăn ngay Chỉ ăn có vậy, một ngày rồi thôi.
Lương y ít bữa trở lui Sau khi xem mạch thầy thời hỏi thăm: “Bệnh tình anh khá hơn chăng Sau khi đã được chữa bằng gà con?” Bệnh nhân khẽ trả lời luôn: “Thật tôi chẳng biết bệnh còn hay không Vì tôi chỉ mới ăn xong Một con gà nhỏ là ngưng lại rồi Ăn nhiều chắc cũng vậy thôi.” Lương y nghe vậy tức thời nhủ khuyên: “Một con ăn chẳng khỏi liền Muốn lành bệnh hãy ăn thêm nhiều vào.”
* Truyện này thí dụ đạo mầu Người tu Phật Pháp phải cầu mà theo Học cho rộng, hỏi cho nhiều Tháng ngày tinh tấn, sớm chiều thiết tha, Phàm phu ngoại đạo lơ là Tâm không bền bỉ tiến xa khó lòng Học hành chút ít rồi ngừng Đương nhiên bệnh độc chẳng mong diệt trừ Ngu si phiền não từ xưa Vẫn còn tồn tại kể như muôn đời. |
(62) The Patient Eats The Pheasant Meat
Once upon a time, there was a man who was seriously ill. A skillful physician prescribed that he could be cured by eating some pheasant meat. After he finished eating one, the patient did not eat it again. Afterwards, the doctor came to him and asked, "How do you feel now?"
The patient replied, "You have told me to eat some pheasants. Now that I have eaten it, I dare not eat it again."
The physician said, "But why not? How can you expect to be cured with only one pheasant?"
This is also true with all the heretics. They should understand what the mind means on hearing such wise and skillful doctors as Buddha's and Bodhisattva's preaching. However, they cling to the view of permanence thinking that there is only one mind from the past, present through future, which does not undergo any change. This is just like the patient eating only one pheasant that his illness of ignorance and worries cannot be cured.
All Omniscient Buddhas teach the heretics to abandon their prejudiced view of permanence. For all phenomena are subject to change at the time of thought. How can the mind remain unchanged! This is just like the physician's telling the patient to eat more pheasants.
So is Sakyamuni Buddha's preaching to all men to understand all his teachings. Sakyamuni has it that things which can be ruined or destroyed are called impenitence.
Things which can be lasted are called continuity.
Once the context is understood, people will eradicate the wrong view of permanence.
|
(63) Chạy Trốn
Một đoàn ca kịch nước kia Năm nay trình diễn phải đi xa nhà Chỉ vì nạn đói xảy ra Ở trong nước họ thật là nguy tai Đoàn đành đi ra nước ngoài Đường đi trắc trở chông gai vô vàn Phải qua núi thẳm non ngàn Nghe đồn có quỷ thường ăn thịt người Quỷ La Sát ẩn lâu đời Nên đi chót lọt, ngưng thời chớ nên.
Khi đoàn đi tới núi trên Thời trời đã tối màn đêm buông rồi Khó mà vượt được kịp thời Đoàn đành ngủ lại tại nơi hiểm nghèo. Đêm nay trên núi cheo leo Càng khuya càng lạnh gió nhiều buốt da Mọi người nhóm lửa để hơ Nằm quanh lửa ấm ngủ chờ bình minh Một chàng phát bệnh thình lình Chịu đâu cái lạnh nên đành ngồi lên
Lấy đồ diễn kịch mặc thêm Tới gần ngọn lửa ngồi bên hơ người Nào ngờ lại lấy nhầm rồi Lấy đồ yêu quỷ mặc thời chẳng hay. Một người khác trong đoàn này Giật mình chợt thức và quay đầu nhìn Thấy chàng bệnh ngồi gần bên Mang đồ quỷ dữ. Hắn liền hoảng kinh Tưởng Quỷ La Sát ngồi rình Vội vàng chồm dậy phóng mình chạy mau
Chạy cho nhanh chẳng ngoái đầu, Cả đoàn nghe tiếng ồn ào vẳng lên Nửa khuya cũng thức dậy liền Đầu đuôi nào rõ chuyện trên núi rừng Thế là cả bọn hãi hùng Cắm đầu cắm cổ đều vùng chạy theo. Anh chàng khoác áo quỷ yêu Lơ mơ bên lửa hồng reo đang ngồi Thấy người bỏ chạy hết rồi Cũng co chân chạy theo đuôi tức thì
Dù cho không hiểu chuyện chi. Bọn người chạy trước đến khi quay nhìn Thấy Quỷ La Sát cuồng điên Chạy theo bén gót ngay liền phía sau Thế là sợ hãi tăng mau Gắng công cùng chạy theo nhau hãi hùng Băng sông lạch, vượt suối nguồn Đầu mình cây đập, tay chân gai cào Thân người thương tích đớn đau Tinh thần tán loạn trước sau cả đoàn.
Chạy cho phờ phạc xác thân Đến khi trời sáng dừng chân ngoái đầu Thấy ra có quỷ rượt đâu Chỉ là người bạn chay mau theo mình Mặc đồ diễn kịch thường tình Khiến cho cả bọn đêm thanh kinh hoàng. * Chúng sinh “ngã kiến” buộc ràng “Cái ta” cứ chấp, đáng thương vô cùng Tử sinh lưu chuyển không ngừng Âu lo, sợ sệt chập chùng bủa vây
Nào đâu giải thoát được đây! Nếu như có thể phá ngay mê lầm Hủy tiêu “ngã kiến” trăm phần Bao nhiêu cuồng vọng trong tâm dứt liền Chân như, thanh tịnh, an nhiên Xưa nay sẵn có hiện lên sáng ngời Thân tâm an lạc tuyệt vời Vượt cơn kinh hoảng, tới nơi an bình “Đất trời vô sự thật tình Người ngu tự quấy nhiễu mình đấy thôi!” |
(63) An Actor Wearing A Demon's Garment
Once upon a time, there was a troupe of actors from
Seeing he was behind them, all the actors got more frightened to do them harm. They crossed rivers and mountains, and jumped into ditches and gullies. All got wounded in addition to the great fear they suffered. They did not realize that he was not a demon until daybreak. So are all the common people. Those who happen to be in the midst of the misfortune of famine, do not spare themselves trouble to go far away to seek for the sublime teaching of the Four Transcendental Realities of Nirvana, namely eternity, bliss, personality and purity. However, they cling to their egos which are nothing more than five components of a human being. Because of this, they are flowing back again and again through transmigration. Pursued by temptation, they are out of sorts in falling into the ditch of the Three Evil Paths. Only when the night of transmigration is ended, does the wisdom appear once again. Also only at this moment can one perceive the five components of a human being have no real ego. |
(64) Quỷ Trong Nhà Cũ
Một nhà cũ trong thôn làng Không người cư ngụ, bỏ hoang lâu đời Bà con đồn đãi truyền lời Rằng nhiều quỷ dữ trong nơi nhà này Mọi người sợ hãi lắm thay Dám đâu vào ngủ tại đây buổi nào. Bấy giờ có kẻ tự hào Rằng mình can đảm từ bao lâu rồi Chàng tuyên bố với mọi người: “Tôi không hề sợ, chờ coi biết liền
Hôm nay tôi sẽ ngủ đêm Trong căn nhà đó để xem có gì.” Buổi chiều chàng tới nhà kia Tối trời ngủ lại, sợ chi tiếng đồn. Có chàng khác ở cùng thôn Cũng khoe can đảm vượt hơn người đầu Quỷ ma chẳng ngán từ lâu Cho nên cũng muốn tranh nhau khoe tài Tối nay cũng lại tới nơi Vào trong nhà cũ xem chơi thế nào
Chàng xô mạnh, đẩy cửa vào, Bên trong chàng nọ chợt đâu giật mình Tưởng đêm khuya quỷ hiện hình Lao ra chặn cửa tận tình cản ngăn Không cho quỷ dữ lấn chân, Chàng ngoài thấy vậy nghĩ thầm: “Quỷ đây! Đúng lời đồn đãi lâu nay Ta nào há sợ. Tối này biết nhau!” Thế là cố gắng đẩy mau Muốn vào đọ sức trước sau một lần.
Trong xô, ngoài đẩy rầm rầm Trời đêm khuya khuắt tối tăm chập chùng Đến khi cánh cửa bật tung Trong, ngoài nhào tới tưng bừng đánh nhau Có trông rõ được gì đâu Tưởng cùng quỷ dữ canh thâu tranh tài Đánh nhau tới lúc sáng trời Đến khi nhìn rõ mặt người đôi bên Mới hay quỷ chẳng hiện lên Thế là ác chiến ngưng liền. Thật vui!
* Thông thường ở khắp mọi nơi Bao giờ cũng có hai người đấu tranh Đôi bên đều nghĩ rằng mình Là người có lý. Thật tình đều sai! Bao nhiêu sự vật trên đời Nhân duyên tạm hợp lại thôi đấy mà Làm chi lại có cái “ta” Có đâu chủ thể phân ra đôi đường Để tranh chấp với đối phương Ganh đua hơn thiệt, đáng thương vô cùng. |
(64) An Evil Demon In The Old House
Once upon a time, there was an old house where the rumors had it that an evil demon often appeared. People were so frightened that no one would dare to be in it. A man claiming himself dauntless said: "I would like to spend a night in this house." So he did.
Upon hearing from the bystander that the house was frequently haunted by an evil demon, another man also wanted to do the same proving himself to be more intrepid than the first one. He tried to enter by pushing the door.
The one who had got into the house first thought the second one to be the demon and blocked the door to his entrance. The second, unable to open the door, thought the first one to be the demon. They first argued and then began to fight until dawn. When finally coming face to face, they realized that they were both mistaken.
So are the people at large.
Our ego is subject to the law of impermanence and cause-effect, and therefore there is no mastering power in our body. Considering and analyzing all in all, one can only ask who the ego is. However, human beings indulge in ill-natured gossip everywhere, and fight each other like those men in this told story. |
(65) Ăn Bánh Độc
Thuở xưa có người đàn bà Không yêu chồng, lại tỏ ra dữ dằn Đòi bỏ chồng, muốn ly hôn Luật không cho phép. Chị buồn kể chi Loay hoay ngày tháng nghĩ suy Chị tìm phương pháp thực thi ý mình Giết chồng chị mới thoả tình Thời cơ chưa tiện chị đành chờ trông. Một ngày nghe được tin chồng Sắp đi ngoại quốc, chị không chần chờ
Chụp ngay cơ hội bất ngờ Làm năm trăm bánh chị đưa dặn chồng: “Dọc đường những lúc đói lòng Anh ăn đỡ dạ, bánh dùng tiện thay.” Thật ra trong những bánh này Chị cho thuốc độc vào đây sẵn rồi. Anh chồng không rõ đầu đuôi Trong lòng cảm kích, ngậm ngùi ra đi Nghĩ rằng vợ tốt khỏi chê Lo cho chồng đủ mọi bề trước sau.
Chàng đi khoẻ khoắn ngày đầu Quá trưa đã vượt qua mau biên thùy Tiến vào nội địa nước kia Và chàng lại chẳng chút chi đói lòng Không ăn bánh. Ngủ lại rừng. Đêm khuya sợ thú dữ hung hại mình Nên chàng leo tuốt lên cành Trên cây gần đó an lành ngủ đêm Năm trăm cái bánh bỏ quên Ở ngay tại gốc cây bên dưới rồi.
Ngay đêm đó lúc tối trời Năm trăm tên cướp tới nơi rừng này Sau khi chúng đã ra tay Cướp năm trăm ngựa với đầy quý kim Của nhà vua nước kế bên, Quay về rừng rậm chúng liền dừng chân Nghỉ đêm kín đáo ẩn thân Đường xa mệt nhọc thêm phần đói meo Bỗng nhiên thấy bánh rất nhiều Chia cho cả bọn tính theo đầu người
Mỗi tên một cái đủ rồi Ăn xong bọn cướp tức thời chết toi. Ngủ trên cây đến sáng trời Chàng kia thức dậy thấy nơi dưới mình Xác người chết thật hoảng kinh Chàng bèn trèo xuống đi quanh xem chừng Thấy ra bọn cướp gian hùng Chàng cầm dao bén đi vòng khắp nơi Đâm vào xác chết từng người Mỗi tên vài nhát xong rồi ngừng tay
Coi như những kẻ cướp này Là do chàng gặp tại đây giết liền, Chàng gom châu báu quý kim Cùng năm trăm ngựa lại bên bờ rừng Rồi mang qua phía biên cương Tính dâng trả lại quốc vương nước ngoài Đồ quân cướp lấy của ngài Mong ngài ban thưởng cho người có công. Nước ngoài chính vị quốc vương Đem nhiều binh lính truy lùng quân gian
Mới đi được nửa quãng đường Cả đoàn gặp được anh chàng chồng ngay Nghe vua hỏi, chàng trình bày Chuyện mình giết cướp với đầy gian nguy: “Nguyên tôi ở kế biên thùy Qua đây gặp cướp ngay khi tới rừng Mình tôi chiến đấu hào hùng Giết năm trăm cướp vô cùng khó khăn Hiện thi hài hãy còn nằm Ở ngay dưới gốc cây gần nơi đây
Tôi mang đồ cướp được này Qua dâng vua lại hôm nay, thật lòng Để mong vua sẽ thưởng công Không tin xin hãy tới rừng kiếm xem.” Vua nghe chuyện, nào dễ tin Bèn sai thân tín đi liền tới nơi Trở về xác nhận đúng lời Nhà vua lúc đó mừng vui trong lòng Cho là một việc lạ lùng Bèn đưa chàng nọ về trong cung đình
Thưởng công hậu hĩnh đã đành Lại phong chức lớn trở thành ông quan Coi vùng đất thật đông dân. Nhưng rồi một số cựu thần trong kinh Ganh cùng chàng, chẳng cảm tình Căm hờn, tìm cách tâu trình gièm pha: “Hắn người ở nước phương xa Xin vua chớ có tin mà nghe theo Hiện vua ưu đãi đủ điều Lại còn cho hưởng rất nhiều đặc ân
So ra hơn các cựu thần E rằng xảy chuyện muôn phần khó khăn.” Anh chàng nghe chuyện các quan Tới vua gièm tấu than van bất bình Nên chàng nổi trận lôi đình Thị oai, lớn tiếng khoe mình ngay thôi: “Nếu ai sức mạnh hơn tôi Muốn cùng đấu võ xin mời tới đây Lên đài giao chiến thẳng tay Để xem bản lãnh ai hay thật tình.”
Cựu thần nghe dọa hoảng kinh Dám đâu lên tiếng, lặng thinh, họp bàn Nghĩ ra một kế khôn ngoan, Nhân vì tại phía rừng hoang biên thùy Giữa miền đồi núi hiểm nguy Có con sư tử rất chi dữ dằn Ăn người, khát máu vô ngần Hay mò xuống giết hại dân trong vùng Gieo kinh hoảng, gây hãi hùng Không ai trừ nổi đã từng lâu nay
Các quan bày kế thật hay Tâu vua xin cử chàng này đi thôi: “Anh chàng tài giỏi nước ngoài Thường khoe mạnh mẽ không ai sánh cùng Quả phi thường, thật anh hùng Xin sai chàng đến tận vùng kể trên Trừ thú dữ, giúp dân hiền.” Vua nghe hợp lý nên liền chuẩn y Cử ngay chàng tới miền kia Cấp cho dao nhọn mang đi theo cùng
Và cây gậy sắt để dùng Giết sư tử dữ trong rừng hoang vu. Anh chàng nhận mệnh lệnh vua Kiếm lời thoái thác kể như khó lòng Nên đành liều lĩnh vào rừng Đóng vai can đảm anh hùng giúp dân Trừ con sư tử dữ dằn, Ngờ đâu đi mới tới gần rừng cây Thời sư tử dữ nơi đây Thấy người vội nhảy ra ngay thét gầm
Chờ xé xác, muốn banh thân Anh chàng hết vía, thất thần, hoảng kinh Trèo lên cây trốn thật nhanh, Rượt theo sư tử chỉ đành nhìn lên Gốc cây đứng rống cuồng điên Miệng thời há rộng như thèm thịt tươi Đỏ lòm tựa máu huyết người, Trên cao nhìn xuống chàng thời sợ run Dao trong tay rớt xuống luôn Chàng nào hay biết, còn hồn vía đâu.
Dao kia rớt lạ lùng sao Họng con sư tử rớt vào trong đây Đúng vào miệng dưới gốc cây Bị thương sư tử chết ngay tức thì. Anh chàng vui sướng kể chi Trên cây leo xuống vội đi về liền Mang thây sư tử kề bên Gặp vua giở giọng huyên thuyên tâu trình Khoe khoang công trạng của mình Khiến cho tất cả triều đình phục lăn,
Vua hoan hỉ chẳng ngại ngần Ban cho chàng đó nhiều phần thưởng thêm. * Truyện này thí dụ cho xem Bánh mang thuốc độc bỏ quên giữa rừng Giống như “bố thí” vô cùng Nhưng phần thanh tịnh thời không có gì. Năm trăm tên cướp chết kia Giống như “ngũ dục” đoạn đi được rồi. Gặp ông vua của nước ngoài Giống gặp hiền thánh bao người thiết tha.
Cựu thần mưu hại gièm pha Giống như ngoại đạo quanh ta gian tình Manh tâm phỉ báng hạnh lành. Giết con sư tử rừng xanh khác gì Làm cho phiền não tan đi Phá luôn cả ác ma kia gây phiền. Được vua phong thưởng nhiều thêm Giống như chứng “đạo quả” liền đó thôi. Truyện này chủ ý khuyên đời Ban đầu bố thí lắm người lầm mê
Tâm không thanh tịnh chút gì Thiện tri thức lại hộ trì tiếp tay Cho nên được kết quả ngay, Đó là “bất tịnh” còn gây quả lành Huống chi mà các chúng sanh Hân hoan bố thí, chân thành, thiện tâm Với lòng thanh tịnh vô ngần Thời bao công đức bội phần hưởng thêm. |
(65) Five Hundred Happy Pills
Once upon a time, there was a woman who led a promiscuous life. She hated her husband when she was burning with lascivious desires. However, there was no opportunity for her to carry out any of her schemes to kill him. It so happened that her husband was sent on an official mission to a neighboring state, the woman secretly prepared some poisonous pills. To the husband she said with a faked tenderness, "Now that you have been sent far away on this official mission, I have prepared for you five hundred pills both as food supplies and as something to cheer you up. You will take them when you are hungry, when you reach the border."
The husband did not take them when he crossed the frontier. It was dark then and he decided to rest in the forest. Afraid of wild animals, he climbed up a tree to spend the night. He left his pills under the tree.
On that same night, a group of five hundred thieves stopped at the same spot with five hundred horses and precious things stolen from their king. They were all hungry and thirsty from their narrow escape. Finding those pills under the tree, the thieves took them and, on account of the strong poisonous effect, died one after another in no time.
At daybreak, the man hiding in the tree saw the dead thieves. Then he deceitfully made as if he slew and shot the corpses with swords and arrows. Afterward, he got all the horses as well as the stolen goods together and rode towards the foreign country.
Meanwhile, the king was on his way with his guards trying to apprehend the thieves. They carne across the man and asked, "Who are you? Where did you get these horses?"
The man replied, "I have come on a special mission. On the way, 1 encountered this band of thieves. I fought them and killed them all. Their corpses are under a tree over there. That's how 1 got these horses and precious things. If your Majesty doesn't believe it, you can inspect the casualties on the spot where we fought."
Immediately, the king sent his guards to inspect the spot. They found out what he had said was true. The king was overwhelmed with admiration for his unusual bravery. Later, when the man was sent back to his own country, the king bestowed him both a knighthood and treasures as well as a piece of land.
The king's old officials said with jealousy, "Why does your Majesty bestow him such rewards to a but stranger? Besides, the grant of his title of honors goes above the old officials."
Hearing those words the stranger said, "Who is intrepid enough to challenge me? Let's have a duel."
The old officials were startled and none would venture to accept the challenge. At the time, there was a ferocious lion in the wilderness of the country, which often disturbed the royal passages. The lion killed many travelers. The old officials conferred on the matter.
"The way this stranger brags so much about his fighting spirit, it will be wonderful if he is made to kill the lion for the sake of the country."
They then asked the king to give him a sword and spear, and sent him off to kill the lion. The lion attacked him with a roar as soon as it saw him. In great fear, the man climbed up the tree. The lion lifted its head towards him and roared. The man got so frightened that he dropped his sword right into the lion's mouth. The king of the forest died instantaneously.
The stranger, delirious with happiness over his new conquest, came to report the news to the king who, in turn, multiplied his rewards. Furthermore, he got respect and praises from the whole court as well as the country.
In view of this story:
The pills are referred to as an unclean almsgiving; The king's guards are referred to as good friends; The arrival at a foreign country is referred to as all Devas; Killing the band of thieves is referred to as obtaining the Sotapanna's degree resolving to cut the Five Desires together with other worries; Meeting the king is referred to as coming across the Sage and Saint; Other officials jealousy is referred to as the heretics who utter slander against the wise by saying there is no way that the wise are capable to cut off the Five Desires and other worries; The stranger's bragging is referred to as the heretics who can not resist him; Killing the lion is referred to as destroying all evil demons and thus obtaining the title of honors for the unattached way of Nirvana; The man's fear is referred to as the weak bringing the strong into Subjection. People should earnestly do almsgiving out of kindness or compassion. They would gain so much more in reward considering how the man in this story gained out of an ill almsgiving, which later on turned into a good one, thanks to the good friends he met.
|
(66) Chết Chìm
Có chàng trai trẻ nhà giàu Cùng nhiều người xuống biển sâu lùng tìm Ngọc ngà, châu báu, quý kim, Bản thân chàng đó đã nghiên cứu nhiều Đọc trong sách vở đủ điều Dạy người vượt biển nên theo thực hành Học xong chàng nhớ rành rành Nên khoe với mọi người quanh chàng rằng: “Lái tàu đi biển dễ dàng Đá ngầm hay nước đại dương ngược dòng
Dù cho nguy hiểm vô cùng Chỉ cần cầm chắc lái trong tay mình Xem chừng phương hướng cho tinh Và rồi xoay trở cho nhanh kịp thời Phải bình tĩnh, cần khoan thai Lo âu gạt bỏ, rối bời dẹp tan Tức thời mọi chuyện bình an Còn chi hãi sợ, vô vàn dễ thay, Những phương pháp đó tuyệt hay Ghi trong sách vở lâu nay rõ ràng
Đọc xong tôi thuộc kỹ càng Không quên một chút. Ai bằng được tôi.” Mọi người nghe nói vậy rồi Rất là tin tưởng ở nơi chàng này. Cùng nhau đi biển một ngày Nhổ neo tàu chạy vượt ngay sóng vàng Lênh đênh trôi giữa đại dương Có ông thuyền trưởng vẫn thường chỉ huy Chợt ông phát bệnh hiểm nguy Rồi lăn ra chết đang khi lái tàu.
Anh chàng trai trẻ nhà giàu Được người chỉ định thay mau thế vào Đích thân điều khiển trước sau Vì nghe chàng đó từ lâu khoe tài. Con tàu tiếp tục trôi dài Bỗng đâu có trận thiên tai tới rồi Mây cuồn cuộn, gió tơi bời Biển chao gào thét, sóng nhồi cuồng quay Cả tàu đảo lộn lên ngay Chợt chàng trai trẻ loay hoay, lầm bầm: “Lái tàu phải thật bình tâm, Chèo nên nắm chặt, hướng cần đổi thay.”
Nhưng trên thực tế chàng này Xét cho chính xác không hay biết gì Không hề biết cách giải nguy Khiến tàu bị sóng gió kia dập vùi Cả tàu chao đảo một hồi Dần chìm xuống đáy biển khơi thảm sầu Mọi người náo loạn cùng nhau Bỏ thây biển cả thương đau ngập tràn. * Phàm phu trong cõi nhân gian Học Thiền không hiểu rõ ràng đầu đuôi
Biết qua đôi chút mà thôi Tuy văn chữ rõ, nghĩa thời hiểu đâu Hiểu đâu nghĩa lý thâm sâu Tự khoe tường tận trước sau về Thiền Để rồi lên giọng huyên thuyên Dạy người phương pháp tu Thiền lầm sai Khiến người mê muội rối bời Tâm thời loạn động, ý thời cuồng điên Bao năm di hại triền miên Có đâu lợi ích được thêm chút gì Giống chàng trẻ lái thuyền kia Ngu si làm chết khách đi trên thuyền. |
(66) Reading The Sailing Methods
Once upon a time, there was a young man from a respectable family who went to the sea with some merchants to look for pearls. He had read all about sailing such as to know how to steer the boat, how to take the right direction and how to hold in good position when they had to face whirlpools, countercurrents, or rocks during the, journey.
To everybody aboard, he said, "I know all about sailing."
Everyone believed him. It was not long before the captain of the boat fell ill and died soon after. He then took charge of the boat. When they came to whirlpools and rapid currents, he recited what he had read without knowing how to put those instructions into practice. The boat that was strolling and going round could not advance to the pearls place. Then they all drowned.
So are the common people. They have little knowledge of quiet sitting, of counting the breathings and of contemplating on the uncleanness of human body for the practice of meditation. Although they can read the scriptures, they do not grasp the meaning. In fact, they know really nothing about all the methods of meditation. They preach the wrong ways, pretending to be well acquainted with the right ways. Bewildered and diffident, the followers turn the characteristics of things upside down, getting nothing in return over the whole year or a number of years. They are just like those who drowned at sea by the stupid man in this story.
|
(67) Đánh Cuộc
Vợ chồng chung sống nơi kia Làm ba cái bánh rồi chia nhau dùng Mỗi người một cái ăn xong Còn dư một cái đều cùng cá nhau: “Giữ im lặng cho thật lâu Ai mà nói trước một câu hôm này Mất phần ăn cái bánh ngay.” Vợ chồng đánh cuộc. Suốt ngày lặng thinh. Một tên trộm bất thình lình Vào nhà vơ vét tanh banh hết liền
Nữ trang, đồ đạc, bạc tiền Và rồi sửa soạn im lìm chạy đi. Vợ chồng đều chẳng nói chi Sợ mình mở miệng thua thì mất ăn Cho nên chỉ ngó trân trân Lặng im theo rõi kẻ gian hoành hành. Trộm hay rõ được tình hình Càng thêm dạn dĩ, mặc tình sấn lên Thấy người vợ cứ lặng yên Muốn xâm phạm tiết hạnh liền, ngán đâu, Người chồng chẳng nói một câu Đứng yên gần đó quay đầu ngó lơ
Vợ bèn hoảng hốt kêu la: “Anh không mở miệng, thật là ngu si Chỉ ham một cái bánh kia Mà không hành động cứu nguy vợ mình Để quân ăn trộm lộng hành Thấy tôi bị nhục mà đành im đây.” Người chồng cười lớn vỗ tay: “Em vừa mở miệng nói ngay trước rồi Thế là em đã thua tôi Bánh kia còn lại tôi thời hưởng thôi.” *
Truyện này thí dụ lắm người Vì ham danh lợi ở nơi cõi trần Để trôi đi biết bao lần Pháp lành, Phật Pháp vô ngần tối cao Đọa “ba đường ác” thảm sầu Mà không hãi sợ mau mau tu hành Cứ ham chơi, cứ đắm mình Chìm trong “ngũ dục”. Thật tình ngu sao! Những ai có trí nhìn vào Thấy người như vậy khác nào chồng kia Cũng vô trí, cũng ngu si Đáng thương cho kẻ sông mê đắm chìm! |
(67) A Bet Over A Cake
Once upon a time, there were a man and his wife who shared three cakes. On the third, they made a bet, "whoever talks first loses his share of the cake." After this, they stopped talking.
In no time, a thief forced his way into the house to rob valuable things. The couple saw that everything fell into the thief's hand without uttering a sound, due to the bet they had made previously. Seeing that they said nothing, the thief started to attack the wife in the presence of her husband who still would not utter a word. Then she shouted to her husband, "How stupid you are! You wouldn't shout only because of a cake."
Clapping his hand in joy, the husband said, "Oh! My girl. I'll get the cake. I won't give you any of it."
Upon hearing the story, everyone nearby laughed at them.
So are the common people.
For a little fame and gain, people deceptively appear to be quiet and silent. When they are disturbed with their false worries and all other evil thoughts, they are not afraid of losing their good teachings and falling into the Three Evil Paths of Transmigration. They do not try to seek to leave this world. When they have their five desires fulfilled, they do not think of the ensuing suffering. Therefore, they are in no way different from that stupid husband.
|
(68) Hại Người Thành Hại Mình
Anh chàng nọ ở trong vùng Có người thù địch đã từng bao năm Chàng uất ức, chàng hờn căm Nghĩ suy tìm cách hại ngầm đối phương Nghĩ hoài chẳng kiếm ra đường Lòng chàng do đó mãi vương muộn sầu Có người thấy vậy đón đầu Hỏi thăm: “Anh mãi buồn rầu vì sao?” Chàng bèn tâm sự đôi câu: “Kẻ thù nói xấu tôi bao nhiêu lần
Khiến tôi tức giận vô ngần Nghĩ không ra cách trừ sân hận này Nên tôi phiền não bao ngày Báo thù chưa được lâu nay đợi chờ.” Người kia bèn nói bất ngờ: “Tôi đây có cách để mà giúp anh Chỉ cần đọc thật tâm thành Một câu thần chú rất linh là rồi ‘Tỳ Đà La’ thật lạ đời Câu thần chú đó giết người thù ngay
Nhưng câu thần chú hại thay Tạo ra một triệu chứng đầy hiểm nguy Ngay khi giết thù địch kia Thời anh cũng lại tức thì chết theo, Cách này quả thật hiểm nghèo Vì dùng thần chú để gieo hại người Thời mình cũng bị hại thôi Cho nên tốt nhất theo tôi đừng dùng.” Anh chàng nghe vậy coi thường Không cần tính toán, vui mừng nói luôn: “Xin làm phúc, xin làm ơn Dạy cho tôi biết câu thần chú kia
Lòng tôi nôn nóng kể chi Mối thù muốn báo tiếc gì thân tôi Kẻ thù chết là được rồi Dù tôi mất mạng lòng thời vẫn vui.” * Truyện này thí dụ ở đời Lửa sân thiêu đốt tơi bời nhân gian Gây thù kết oán ngập tràn Hại người chưa được lại mang hại về Chính mình bị hại não nề Đọa “ba đường khổ” muôn bề hãi kinh
Địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh Quả nhiên bi thảm, thật tình thương đau Vô minh che lấp dài lâu Trầm luân mãn kiếp còn đâu thấy đường. Chỉ cần Đạo Pháp tìm nương Xả đi phiền não, hết vương hận thù Gắng công phát triển lòng từ Thân tâm thanh lọc ghé bờ thơm hương Gieo niềm an lạc muôn phương Đạo mầu giải thoát chân thường sáng soi. |
(68) Bearing A Grudge Against One Another
Once upon a time, there was an unhappy man who bore grudges against another man. He was asked: "Why are you so unhappy?"
He replied: "Somebody speaks ill of me. I don't know how to do it. That's why I'm so upset."
He was told, "Only with the Vetala incantation can you hurt him. However, there will be a drawback. That is to say, instead of your hurting him, you will suffer from your boom rang."
Upon hearing these words, he cheered up and said, "Please show me the way. Even though I'll hurt myself, I still would like to hurt him."
So are the people at large.
Out of revenge, people seek the Vatala incantation to hurt others without realizing that to feel anger and hatred is to get hurt themselves and fall into the Three Evil Paths of hells, beasts and hungry ghosts. They are in no way different from the stupid man in this story. |
(69) Tổ Truyền Ăn Mau
Một người Bắc Ấn Độ xưa Xuống miền Rồi anh cưới vợ nơi này An cư lạc nghiệp tại đây thanh nhàn. Một hôm vợ dọn bữa ăn Cơm canh nóng hổi trên bàn khói lên Anh chàng há miệng ăn liền Lùa mau, húp lẹ không thèm ngó ai Như gần chết đói tới nơi Giờ đây bất chợt được người cho ăn.
Vợ anh thấy lạ vô vàn Nhìn anh, thắc mắc, hỏi han ngọn ngành: “Không ai tranh, chẳng ai giành Chuyện chi gấp gáp quả tình cũng không Sao anh ăn uống lạ lùng Ăn nhanh quá độ không ngưng phút nào?” Anh bèn đáp, nghe lạ sao: “Đây là bí mật dễ đâu nói liền Em đừng có hỏi gì thêm.” Vợ anh nghe vậy nổi lên tò mò
Nghĩ thầm chắc có nguyên do Rất là đặc biệt, hay ho vô cùng Nên càng năn nỉ anh chồng Nói ra cho biết chứ đừng lặng thinh. Thoạt tiên anh chẳng thuận tình Vợ kì kèo mãi anh đành nói ra: “Tổ tiên anh thuở xưa xa Bao đời ăn uống thường là rất mau Đây là truyền thống từ lâu Đến anh cũng vậy dám đâu cãi lời.”
* Truyện này thí dụ ở đời Lắm người thủ cựu giữ hoài thói quen Dù mê lầm vẫn chẳng quên Không phân thiện ác, không thèm đổi thay Dương dương tự đắc ta đây Không hề hổ thẹn mà quay đầu về Cải tà, quy chánh mọi bề Để mau thoát khỏi bờ mê đọa đày! |
(69) The Man Eats Quickly
Once upon a time, there was a man who went from
The husband said, "That's a great secret that I have been keeping from you."
Upon hearing these words, the wife insisted on knowing the secret, thinking there might have some special reason for it. After a pause, the husband replied, "My ancestors made it a rule to eat quickly, I'm doing it nothing more than an act of observing the tradition. This is the reason of my eating in a hurry.
The same also holds true with the common people. People who are doing evil things have no sense of shame, because they do not know what is right or how to distinguish truth from falsehood. They say they observe the tradition. They accept and follow it to death, just like that stupid man making it a rule to eat quickly. |
(70) Nếm Trái Cây
Chủ nhân thuở trước có ông Muốn ăn trái nọ nên không ngại ngần Sai người làm tới khu vườn Mua cho bằng được không chần chờ chi Ông căn dặn người làm kia: “Trái cây ngon ngọt thì mi mua về Nếu không đừng có mua nghe!” Người làm tuân lệnh tức thì đi ngay Mang tiền cầm sẵn trong tay Chủ vườn tiếp đón tại đây nói liền: “Vườn tôi trái ngọt nhất miền Trái nào cũng ngọt lại thêm đậm đà
Nếm vào thì biết ngay mà.” Người làm đáp lại thật là lạ tai: “Nếm vào một trái mà thôi Làm sao biết ngọt khắp nơi trong vườn Nếm từng trái mới rõ hơn Trái nào cũng nếm thời còn ngại sao, Nếm xong mua, tiện biết bao.” Nói xong hắn hái trái vào trong tay Trái nào cũng nếm thử ngay Chủ vườn im lặng cạnh đây đứng nhìn. Trái nào cũng ngọt quả nhiên Người làm mua hết rồi đem trái về.
Chủ nhìn đống trái cây kia Trái nào cũng bị cắn đi một phần Chủ nhân thấy gớm vô ngần Thế là ông hết muốn ăn nữa rồi Bao nhiêu trái vứt đi thôi, Làm công khờ dại chủ thời vạ lây.
* Ai lo bố thí đời này Lại thêm trì giới phước thay vô cùng Tránh hoạn nạn, thoát tai ương Giàu sang, an lạc ngát hương thơm lành,
Nhưng nhiều người thiếu lòng thành Muốn rằng chứng nghiệm tự mình mới tin Tu thân cơ hội lãng quên Thế là gánh lấy não phiền trầm luân Hay đâu mọi việc dương trần Giàu nghèo, sướng khổ muôn phần tại ta Đều do nghiệp trước mà ra Kiếp này quả báo thật là công minh, Luật nhân quả rõ rành rành Chúng sinh tỉnh thức tu hành cho mau Vì mai chết còn gì đâu Ăn năn thời muộn, sang giàu trắng tay! |
(70) To Taste Apples
Once upon a time, there was an elderly man who sent a servant to buy him some apples. He gave him orders as follows, "You'll buy some good and sweet apples for me."
The servant then went on an errand with money. The owner of the apple orchard said to him, "All my apples are good and sweet: There is not a single bad one. You'll know it when you taste one."
The servant said, "I'll buy some after I taste every single one of them. How do I know about the rest. If I only taste one?"
After tasting them one by one, he bought the apples. The master did not like the sight of all these half-eaten apples and he threw them all out.
This is also held to be true with the people at large.
Seeing that all those who keep almsgiving commandment, can acquire great wealth and happiness, physically at ease and mentally stable. People still remark in disbelief, "We'll believe it if we can get them for ourselves."
To see for yourself in noble and base, rich and poor of this World, you would attribute those people to retribution of the previous lives. But they hardly know to deduce the Law of Cause and Effect, which they are reluctant to draw a general rule from particular instances. It is to be regretted for their disbelief. For once death approaches them, they have to leave their worldly possessions just like the elderly man throwing out all the half-eaten apples.
|
(71) Đui Mắt
Gia đình kia có anh chồng Cưới hai người vợ sống chung bình thường Ba người nằm ngủ cùng giường Nhưng chàng cảm thấy trăm đường khó thay Muốn gần gũi vợ bên này Chị kia ghen tức ra tay tức thì, Muốn gần gũi vợ bên kia Chị này nổi giận ghen thì ghê hơn Anh chồng khổ não tâm can Rồi sau quyết định mỗi lần nằm đây Mỗi bên một vợ là hay Chàng nằm ở giữa, không xoay bên nào.
Một hôm mưa gió ào ào Nước trên mái dột chảy vào phía trong Cuốn theo bụi đất xuống giường Xuống ngay chỗ giữa chồng đương mơ màng Lọt vào hai mắt của chàng Nhưng chàng cương quyết không màng đổi thay Nằm yên hứng chịu nước này Hai bên phải trái chẳng xoay bên nào Lại mong hai vợ giúp vào Hai nàng che chở xiết bao an lành Cuối cùng bất hạnh tới nhanh Anh chồng hai mắt đều thành hư luôn.
* Ở đời lắm kẻ không khôn Giao du bè bạn chẳng còn nghĩ suy Thói hư tật xấu kể gì Theo đòi bắt chước những khi cận kề Dần dần tạo nghiệp thảm thê Theo “ba đường ác” có hề biết đâu Xoay vòng sinh tử dài lâu Khó mà thoát khỏi trước sau đọa đày. Bạn tà thân cận tháng ngày Thời con mắt tuệ mất ngay còn gì. |
(71) The Man Who Turned Blind
Once upon a time, there was a man who had two wives. Whenever he was with one of them, the other got very angry. Faced with such a dilemma, he decided one night to lie flat on the back between the two. It happened that it was raining so heavily that their house began to have a leak. Water and mud fell into his eyes, but he dared not get up and run away, due to the decision he had taken before. Finally he became completely blind.
This is also held to be true with the common people of the world.
By keeping bad company and doing unlawful deeds, people create Karmas and fall into the Three Evil Paths of Transmigration. Not only will they remain in the round of existences forever, but also lose their eyes of wisdom, just like the stupid man who turned blind. |
(72) Sưng Môi
Vợ chồng chàng nọ xưa kia Về thăm bên vợ cùng đi một ngày Tới nơi nhằm lúc tại đây Người ta đang giã gạo ngay trong nhà, Vợ vào ra mắt mẹ cha Chàng liền bốc nắm gạo và ngậm luôn Gạo đang trong miệng thật thơm Bất ngờ vợ lại bước chân ra ngoài Tìm chồng vui nói đôi lời Chồng e vợ biết, tức thời lặng thinh
Quả là xấu hổ thật tình Dám đâu đáp lại vợ mình một câu Mím môi ấp úng thật lâu Vợ chàng thấy lạ có đâu chịu ngừng Trong lòng thắc mắc vô cùng Đưa tay sờ má của chồng mình thôi Thấy hai bên má sưng rồi Lại sưng thêm cả miệng môi quả tình Chị vào thưa với cha mình: “Chồng con có bệnh phát sinh lạ kỳ Sưng môi không nói được gì Bệnh này mới phát từ khi về nhà.”
Ông cha nghe chuyện bất ngờ Thế là đâu có chần chờ chút chi Vội vàng đi thỉnh lương y Ông thầy đến khám xong thì phán ngay: “Bệnh này rất nặng lắm thay Phải cần mổ gấp hôm nay mới lành.” Thầy cầm dao mổ má anh Gạo trong miệng ngậm đổ nhanh ra ngoài Thế là không giấu được ai Việc làm bại lộ, mọi người đều hay.
* Người đời tội lỗi chót gây Gian manh phạm giới lại đầy ác tâm Còn ham che giấu lỗi lầm Không cầu sám hối, chẳng cần ăn năn Cuối cùng đọa lạc tấm thân Vào “ba đường khổ” vô ngần hãi kinh Địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh. Việc chi bí mật giấu quanh trong đời Trước sau cũng bại lộ thôi! |
(72) An Operation On The Mouth
Once upon a time, there was a man who went to his wife's home where he saw people removing the husk from rice. He stole some rice and hid it in his mouth. When the wife came to talk to him, he could not answer her with his mouth full. He disliked to leave it lest he would put her to shame. So he stood speechless. That aroused her curiosity all the more.
Looking at him and feeling him with her hands, she found his mouth swollen. Thereupon she said to her father, "On his way over, my husband suddenly got a swollen mouth and is unable to speak."
Immediately her father sent for a doctor who said, "Very serious is your illness. It will be cured by an operation."
Then an operation on his mouth was done and his act of theft was exposed.
This is also held to be true with the people at large.
In doing evil deeds to break the pure commandments and hiding sins, people descend to the
|
(73) Ngựa Đen, Đuôi Trắng
Có chàng cưỡi ngựa màu đen Dẫn đầu binh lính tiến lên truy tầm Đuổi theo bọn trộm dữ dằn Nhưng anh chàng lại nhát gan lạ lùng Dám đâu chiến đấu hào hùng Dám đâu xông xáo trong vùng hiểm nguy Nên chàng nhanh trí nghĩ suy Tìm ra biện pháp rất chi tinh đời Anh chàng lấy chút máu người Rồi thoa lên mặt nằm nơi chiến trường
Lẫn vào xác lính tử thương Giả đò như chết tránh đường đánh nhau, Ngựa đen kia cũng còn đâu Bị quân trộm cướp bắt mau đi liền. Đến khi cuộc chiến tạm yên Thời anh trỗi dậy đứng lên đi về Nhưng chàng khôn thời khỏi chê Chặt đuôi ngựa chết nằm kề gần bên Mang theo hờm sẵn làm tin. Thấy chàng sống sót bình yên an lành
Người nhà xúm hỏi vây quanh: “Sao không cưỡi ngựa? Ngựa anh đâu rồi?” Anh chàng bèn đáp ngay thôi: “Ngựa tôi đã bị chết nơi chiến trường Hãy xem kỷ niệm thân thương Cái đuôi ngựa quý tôi mang trở về.” Mọi người nhìn, nói: “Lạ ghê! Ngựa anh thường cưỡi mọi khi đen tuyền Sao đuôi này trắng, hãy xem?” Anh chàng ngó lại. Đứng yên. Lặng thầm.
Vô tình đuôi ngựa lấy nhầm Cái trò giả dối trăm phần lộ ra. * Truyện này thí dụ cho ta Những trò lường gạt khó mà được lâu Dối gian bại lộ trước sau Hành vi hung ác che đâu mắt người. Tu hành lắm kẻ ở đời Bao nhiêu giới luật miệng thời đề cao Nhưng rồi lén lút phạm vào Tưởng mình mưu trí. Dễ nào giấu ai! |
(73) The Horse Was Dead
Once upon a time, there was a man who rode on a black horse to a battle. Out of fear, he was incapable to combat. He daubed his face and eyes with blood and dirt. Pretending to be dead, he laid down in the midst of corpses. The horse on which he had rode was taken away. After the battle was through, he went home bringing with him the cut-off tail of a white horse that belonged to another soldier. Back at home, he was asked, "Where is your old horse?"
The man replied, "My horse is dead. I have brought back with me its tail."
People said, "But your old horse was black. How did its tail turn white?"
Speechless, the man was laughed at.
So are the people at large. Despite of their pretending to be good, pious, compassionate and restraining themselves to eat meat and drink wine, people indulge themselves in killing and injuring other sentient beings and thus raising to pain and cruelty. Furthermore, they boast that they do good deeds, but there is nothing they will not do to commit sins, just like the stupid man and his horse.
|
(74) Mang Bình Nước Tắm
Nước kia có một ông vua Nghĩ ra luật pháp rất ư lạ đời Buộc rằng dù ở khắp nơi “Bà La Môn phái” mọi người khi theo Đều cần tắm rửa cho nhiều Giữ thân sạch sẽ là điều ưu tiên Ai vi phạm bị phạt liền Phải làm công việc muộn phiền gớm ghê Khổ đau, cực nhọc, nặng nề. Sau khi pháp luật trên kia ban hành “Bà La Môn phái” khôn lanh Vác bình nước tắm theo mình mãi thôi
Mỗi khi đi khắp mọi nơi Mọi người thấy vậy tức thời lầm ngay Tưởng rằng họ tắm hàng ngày, Nếu ai múc nước vào đây giúp giùm Họ thường lén đổ đi luôn Vào nơi khuất nẻo không còn ai hay. “Bà La Môn phái” khéo thay Dối vua, bày đặt trò này kỳ khôi Nhắm vào mục đích rõ rồi Tránh làm công việc khổ người, hại thân Thật ra họ bẩn vô ngần Mang bồn tắm có giúp phần sạch đâu.
* Ở đời lắm kẻ từ lâu Phô trương giả dối trước sau bề ngoài Tự lừa mình, lại dối người Không còn tốt đẹp, xa rời thật chân. Nếu mà tăng chúng xa gần Cạo đầu, khoác áo dấn thân cửa Thiền Bên ngoài hình tướng uy nghiêm Bề trong đức hạnh khó tìm được ra Giới, Định, Tuệ mãi trôi xa Tu hành như vậy quả là đáng chê! |
(74) Becoming A Common Monk
Once upon a time, there was a kingdom which had a law that all Brahmans in the country should keep their bodies clean and those who do not would be subject to all kinds of hard works.
There was a Brahman who was always holding an empty pot pretending that he was a clean man. When someone poured water info his pot, he spilled it and said in these words, "I don't want to wash myself. Let the king do it himself. I have been lying to shun hard labor, because of the king's law."
This is also held to be true with the common monks.
A monk, who has shaved his head and worn dyed gannets, could break commandments while pretending to be following them outwardly. Thus he wants to receive gain and offerings and avoids labor work, superficially he looks like a monk, but in reality, he cheats, just like the Brahman holding an empty pot and keeping up appearances. |
(75) Giết Lạc Đà
Một người nuôi chú lạc đà Một hôm đem lúa đổ qua trong ghè Lạc đà ăn thật no nê Đút đầu vào đó coi bề tiện thay Ăn xong kẹt lại ghè này Cái đầu không rút khỏi đây được nào Lạc đà kinh hoảng xiết bao Chủ nhìn sầu khổ, lòng đau xót thầm. Cụ già nọ đứng ở gần Vội lên tiếng nói: “Chẳng cần buồn đau Ta đây có cách giúp mau Khiến cho con vật rút đầu thoát ra
Nhưng mà anh phải nghe ta.” Tuân lời cụ dặn chủ nhà hỏi ngay: “Thưa theo phương pháp nào hay?” Cụ già bèn dạy: “Ra tay tức thì Chém vào đầu lạc đà kia Thế là con vật thoát đi dễ mà.” Chủ nhà theo lời cụ già Quả nhiên đầu chú lạc đà chặt xong Lạc đà khi chết vẫy vùng Ghè sành đựng lúa vỡ tung theo liền. Chủ nhà thật quả cuồng điên Lạc đà bị chết, mất thêm cái ghè Gánh phần thiệt hại nặng nề
Bà con lối xóm cười chê kể gì! * Người tu Phật pháp khác chi Một khi cầu đạo Bồ Đề quyết tâm Phải nghiêm trì Giới chuyên cần Xa mồi “ngũ dục” vô ngần tanh hôi Kẻo mà đều mất cả đôi Mất phần tịnh giới của người chân tu Mất luôn đạo quả tam thừa Chỉ còn tội chướng kể như ngập đầu Khiến thân đọa lạc khổ đau. |
(75) The Camel And The Jar Are Both Lost
Once upon a time, there was a man who had a jar used to hold grain. A camel put its head into it to eat the grain, but it could not get its head out. The man became angry and worried. An old man came up to him and said, "Don't be upset. I'll tell you how to get him out. It'll get its head out in no time if you listen to me. You should cut off its head and he'll be out."
The man followed his words. He killed the camel and also broke the jar. Such an idiot was jeered by the people at large.
This is also held to be true with the common stupid men. Those who hope for Enlightened minds through the Three Vehicles, must keep commandments and avoid doing evil deeds. However, they indulge themselves in the Five Desires, which will destroy them. Not only do they end up breaking commandments, but also giving up the Three Vehicles. In addition, they follow their own inclination and yield to their whims at the same time. There is nothing evil they will not do. Thus they abandon both the Three Vehicles and the pure commandments like that stupid man losing both the camel and the jar.
|
(76) Nông Phu Mơ Tưởng Công Chúa
Chàng nông phu tuổi xuân xanh Một hôm lên chốn kinh thành dạo chơi Tình cờ trông thấy một người Đó là công chúa tuyệt vời đẹp xinh Giai nhân trong chốn triều đình Khiến chàng từ đó hương tình ngất ngây Trở về mơ tưởng đêm ngày Quẩn quanh tính toán, loay hoay tìm đường Làm sao trò chuyện cùng nàng Nghĩ hoài không được nên chàng khổ tâm
Tương tư sầu não vô ngần Mặt mày phờ phạc, xác thân hao gầy Trên giường nằm liệt đọa đày Bệnh tình trầm trọng mỗi ngày một tăng Mẹ cha, bạn hữu, lân bang Tỏ ra lo sợ vội vàng hỏi thăm: “Vì sao mắc bệnh bất thần Lâm vào tình trạng thập phần hiểm nguy?” Chàng bèn tâm sự tức thì Đầu đuôi kể lại những gì xảy ra:
“Gặp nàng công chúa như hoa Đẹp xinh, duyên dáng, mượt mà, dễ thương Khiến lòng tưởng nhớ mơ màng Ước mong trò chuyện cùng nàng một phen Nếu không thoả được ước nguyền Chắc là sẽ sớm quy tiên vì buồn.” Mọi người xúm lại ân cần Cùng nhau lên tiếng để an ủi chàng Hứa tìm phương pháp dễ dàng Khiến chàng mau được cùng nàng hàn huyên:
“Ngưng sầu muộn, chớ muộn phiền!” Chàng nghe mừng rỡ bệnh liền giảm thôi Hai ngày bệnh đã lành rồi Mọi người lúc đó thốt lời dối quanh: “Đã vào trong chốn kinh thành Gặp cô công chúa triều đình dễ thương Thay chàng trò chuyện cùng nàng Nàng chưa ưng ý, tìm phương chối từ.” Anh chàng chất phác nông phu Nghe xong cười lớn rất ư hài lòng
Nói rằng: “Chắc chắn là xong Chắc nàng thuận tiếp chuyện cùng ta thôi.” * Dại khờ lắm kẻ trên đời Cùng nông dân nọ so thời khác đâu Dễ gì phân biệt trước sau Bốn mùa thời tiết tiếp nhau xoay vòng Hết Xuân, Hạ tới Thu, Đông Mùa Đông đem giống gieo trồng khắp nơi Dù cho giá rét đầy trời Vẫn hy vọng lúa tốt tươi ruộng đồng
Khó chăm sóc, chỉ tốn công Mầm, thân, nhánh, lá lúa cùng hư hao. Có người tu tập ít lâu Hưởng phần phước báo có đâu nhiều gì Tự cho là đủ mọi bề Nói rằng đạo quả Bồ Đề vẻ vang Chắc mau thành đạt dễ dàng, Sai lầm như vậy đáng thương vô cùng! |
(76) The Farmer Longed For The Princess
Once upon a time, there was a farmer who went to the city and saw the princess who was very graceful. He found she was quite a rare beauty. Afterwards he thought of nothing else but the princess day and night. Since he could not find a way to have a talk with liar, he became yellow and fell very ill from his love-sickness. His parents and relatives asked him what had happened to him. He replied, "Yesterday I saw the graceful princess with whom I would like to get acquainted. But I've been unable to think of a way. This is why I have fallen ill. I'll die soon!"
The parents and relatives said, "We'll find a way. Don't be so upset."
Two days later, they said to him, "We have found away. Unfortunately, she didn't like it at all."
Upon hearing these words the farmer got very happy and said with a big smile to other people that she would come to him if he sent for her.
This is also held to be true with the stupid men of the world.
A stupid man knows of no seasons of spring, summer, autumn and winter. He sows the land with seeds in winter hoping that they will grow. He gains nothing except wasting his energy in vain. All are lost as buds, stalks branches and leaves.
Getting a little merit, the stupid of the world are satisfied with what they think are the attainment of Enlightenment, like the farmer who longed for the princess.
|
(77) Tìm Sữa
Ở biên thùy thuở xa xưa Nhiều người chưa biết con lừa ra sao Gặp lừa cũng chẳng biết nào Chỉ nghe đồn đãi từ bao lâu rồi Sữa lừa ngon thật tuyệt vời, Rủ nhau họ tới khắp nơi lùng tìm Cuối cùng cũng kiếm ra liền Một con lừa đực. Họ đem trở về Tranh nhau vắt sữa thoả thê Để mong uống trước, không hề nhường nhau. Mỗi người vắt kiểu lạ sao: Có người bóp ở trên đầu lừa thôi
Có người cắn ở lỗ tai Có người lại vặn khúc đuôi nhiều lần Có người kiếm ở dưới chân Loay hoay vất vả, vô ngần khổ thay Nghĩ rằng chính ở chỗ này Sữa lừa sẽ chảy ra ngay cho mình Nhưng hy vọng đều bất thành Sữa lừa một giọt quả tình thấy đâu. * Truyện này thí dụ từ lâu Phàm phu ngoại đạo đồn nhau nghe rằng
Tu hành rốt ráo đạo vàng Sẽ mau chứng quả dễ dàng kể chi Họ không tìm hiểu thêm gì Chạy theo vọng tưởng nghĩ suy sai lầm Theo tà đạo, hành xác thân Bụng thời nhịn đói, đưa chân lửa hừng Lõa hình, ở núi, sống rừng Tu theo khổ hạnh vô cùng tang thương Quả vô ích vì lầm đường Gánh vào trăm nỗi đoạn trường đớn đau Tự mình dấn bước lún sâu Rơi vào ác đạo dễ nào thoát ra! |
(77) To Milk A Donkey
Once upon a time, there was a group of frontiersmen who had never seen a monkey before. Thus they could not identify it. They were told that its milk was delicious. It happened that they found a male donkey and they tried to milk it. They began their wrangling about apprehending it.
One seized its head: another, its ears; the third, its tail; the fourth, its feet; and finally the fifth, its penis. All wanted to be the first to drink its milk. The one who grasped the donkey's penis called out that he could get milk there from. Then he began to extract. Finally, this group of people felt tired and bored, for they could not get what they had wanted. They got nothing in return, despite of their effort. They were all laughed at by the people at large.
This is also held to be true with the common heretics.
The heretics who learn their religious faith from some inadequate sources, might lead to illusions giving rise to all kinds of heterodox views such as to go naked, to fast, to jump into precipice or go through fire. With all these kinds of heterodox views, they fall to the evil paths, like those stupid men seeking in vain for milk from a male donkey. |
(78) Đi Không Rồi Lại Về Không
Trong làng kia có một người Vào hôm chiều tối thốt lời dặn con: “Ngày mai dậy thật sớm luôn Làng bên có chợ mình còn phải đi Mua đồ dùng để đem về.” Chàng con nghe vậy khắc ghi trong lòng Sáng sau vừa rạng vừng hồng Anh chàng dậy sớm và không đợi chờ Không hề chờ hỏi ý cha Một mình vội vã phóng ra chợ rồi Tới làng bên chàng ngẩn người Mua gì ở chợ chàng thời biết đâu
Lang thang qua lại trước sau Rã rời mỏi bước, cồn cào đói ăn Miệng thời khát nước, khô khan Tiền nong đi vội quên mang theo người Đường xa đành trở về thôi. Người cha thấy mặt thốt lời mắng ngay: “Mi vô trí, dại khờ thay Sao không chịu đợi cha đây đi cùng Một mình đi trước, thật khùng Đi không rồi lại về không. Ích gì! Tự mình chuốc khổ kể chi Cha đâu sai chuyện ngu si bao giờ!”
* Người may mắn được xuất gia Tu trì cần phải thiết tha, tâm thành Nương thầy tốt, kết bạn lành Học điều giáo pháp tận tình chuyên tâm Không nên ỷ lại bản thân Có phần trí thức, có phần thông minh Để rồi đơn độc một mình Tu hành mù quáng cho đành uổng công. Người mang hình thức Sa môn Nhưng không phẩm hạnh đáng buồn biết bao! |
(78) The Son's Trips
Once upon a time, there was a man who told his son one night, "Tomorrow I'll go with you to another tribe for some errands."
The son hastened to go there by himself at dawn without telling his father. On his arrival, he was so tired that he did nothing. Furthermore, he could not find food. He got very hungry and thirsty. After he came back, his father scolded him and said, "You are very stupid indeed. Why didn't you wait for me? You ran back and forth for nothing, only to suffer in vain."
He was laughed at by the people at large.
This is also held to be true with the common people.
Those who have the opportunity to become monks and who shave off their mustache and have their hair cut, and who wear the monk's three robes, do not ask for guidance to obtain Nirvana from an imminent teacher. They will in the end, lose not only the meditation training, but also the merits of monastic grades. Finally, they will lose altogether the supreme results from the practices of monks, under the cloak of whom they virtually gain nothing. This is just like that stupid man casting his trip in vain, only to get tired and weary. |
(79) Gánh Ghế Cho Vua
Nước kia có một ông vua Ngồi trong cung cấm sớm trưa mỗi ngày Tư nhiên cảm thấy buồn thay Muốn đi du ngoạn gần ngay cung vàng Vườn vô ưu đẹp rỡ ràng Vua bèn sai một ông quan trong triều: “Hãy tìm một ghế mang theo Đặt trong vườn chỗ có nhiều bông hoa Hôm nay ta muốn ghé qua Ngắm phong cảnh đẹp để mà tìm vui.”
Vị quan thấy xấu hổ rồi Nghĩ mình vác ghế coi thời chẳng nên Tâu vua và thỉnh nguyện liền: “Tôi không quen vác, chỉ chuyên gánh gồng.” Vua nghe vậy cũng tán đồng Kêu người mang ghế xếp chồng lên nhau Ba mươi sáu ghế ít đâu Sắp thành một gánh trước sau nặng nề Để trên vai vị quan kia Cho quan cố sức gánh đi ra vườn.
Quan vì sĩ diện bản thân Giờ đây chuốc lấy trăm lần khổ đau. * Học theo Phật, theo đạo mầu Thời lòng nhẫn nhục hàng đầu phải theo Tính tình ngã mạn, tự kiêu Lại thêm cố chấp đủ điều lâu nay Phải nên cố gắng đổi thay. Người đời lắm kẻ hàng ngày tu thân Mỗi khi thấy tóc nữ nhân Rơi trên mặt đất ở gần một bên
Không hề dám đụng đến liền Nghĩ mình thanh tịnh, giới nên giữ gìn, Sau mê hoặc bởi não phiền Dù cho bất tịnh cạnh bên sá gì Ba mươi sáu thứ gớm ghê Tóc, lông, phân, nước tiểu kề chẳng sao Coi không dơ bẩn chút nào Không sinh hổ thẹn, trước sau chẳng rời Mãi cho đến chết không thôi, So quan vác ghế, ngu thời giống nhau! |
(79) Carrying Chairs For The King
Once upon a time, there was a king who wished to go to the garden named "Free From Care" for a good time. He ordered one of his ministers, "You'll drag a lounge chair to that garden for me to sit and take rest on."
The minister considered it a demeaning job for a minister to drag a chair. So he refused to do it and replied, "I would rather carry it on my back with a pole than dragging it."
Then the king put thirty-six chairs on his back and asked him to carry them to the garden. Such a stupid man was laughed by the people at large.
This is also held to be true with the common people.
Seeing hair fallen from a woman's head on the ground, people are reluctant to pick it up, in the name of keeping the commandments. However once disturbed by ignorance and desire, they do not mind picking up thirty-six unclean things at a time such as hair, capillary, nail, tooth, excrement, urine etc, without feeling shameful and even keep them as long as they live. This is just like that stupid man bearing chairs on his back. |
(80) Uống Thuốc Để Rửa
Tại vùng kia có một người Bị đau hạ bộ lâu đời khổ thay Mời thầy thuốc khám bệnh ngay Ông thầy nói phải rửa ngày, rửa đêm Mới mong trị bệnh cho yên, Thầy pha thuốc rửa xong liền bước ra Kiếm thau đựng thuốc sau nhà. Thấy chai thuốc nước chàng ta vội cầm Uống luôn hết thuốc một lần Uống xong bụng dạ bất thần bị đau
Như đâm, như xé, như cào. Ông thầy trở lại nhìn sao bất thường Không thấy thuốc, bèn hỏi chàng Chàng đem câu chuyện vội vàng nói ra Thầy kinh ngạc, miệng kêu la: “Sao anh lại uống, quả là ngu thôi Chỉ dùng thuốc rửa phía ngoài Dại khờ mà uống vào người làm chi.” Thầy cho chàng uống tức thì Vài viên thuốc giải, cứu nguy chuyến này
Kịp thời chàng mửa hết ngay Nôn ra thuốc rửa vừa đây uống vào Bảo toàn tính mạng may sao Vượt cơn hoạn nạn, qua cầu hiểm nguy. * Ở đời làm một việc chi Đừng gây đảo lộn hại thì tránh đâu Người tu Phật, theo đạo mầu Phải nên chọn lựa dài lâu cho rành
Pháp môn thích hợp với mình Tu không đúng cách khó thành! Chẳng nên! Người tu thiền quán trước tiên Pháp “bất tịnh quán” tu liền phải theo Tu tùy tiện không lợi nhiều Nếu tu đảo lộn hiểm nghèo tới ngay. Khi tu không chịu hỏi thầy Tự thiền điên đảo có ngày tang thương. |
(80) To Take An Enema
Once upon a time, there was a man who had a pain in his rear. The doctor said it would be healed by giving an enema. He immediately went to fetch the instruments for that purpose. The patient took the drug before the physician came back. His belly became inflated beyond description. After his return, the doctor wondered what had happened to the patient and asked him the cause of it. To the physician, he replied, "I've just taken the drug for enema. That's why I'm dying."
After hearing these words, the doctor scolded him in following words, "You are the most stupid man I've ever met. You are acting against all senses."
Then he gave him other drugs. The patient vomited and was cured. Such a stupid man was laughed at by the people at large.
This is also held to be true with the common people.
The contemplation in meditation comprises many methods. Those who practice meditating on the uncleanness of the human bodies are not appropriate to practice on the counting of the breathings, whereas those who practice the counting of the breathings should not practice the meditating on the six parts of a human body. To turn it upside down without following a fundamental principle will cause life itself. Those who bluntly practice the contemplation in meditation without consulting a good master are just like that stupid man taking the wrong thing for his illness.
|
(81) Không Nên Vu Oan Cho Người Hiền Đức
Hai cha con của nhà kia Một hôm cùng rủ nhau đi ra đồng Núi rừng đồng ruộng mênh mông Chàng con vui chạy vào vùng rừng xanh Bỏ cha đứng lại một mình. Trong rừng chàng bị gấu rình cắn đau Vết thương răng gấu rất sâu Lại thêm móng nhọn gấu cào tứ chi Chàng con kinh sợ kể gì Băng rừng vội thoát chạy về chỗ cha,
Cha nhìn thấy vậy xót xa Hỏi: “Con gì cắn quả là gớm ghê Khiến con thương tích nặng nề?” Chàng con nhăn nhó thảm thê trả lời: “Con gì chỉ thoáng qua thôi Thân đầy lông, đến cắn rồi chạy đi Khiến con có kịp thấy chi Bị thương hoảng hốt vội lìa rừng luôn.” Người cha lập tức nổi sân Nhắm khu rừng rậm hầm hầm chạy ngay
Cung tên cầm sẵn trong tay Vào rừng ông gặp tại đây một người Râu rất rậm, tóc rất dài Chỗ thời tua tủa, chỗ thời mọc thêm Người cha suy đoán vội liền Đó là dã thú cuồng điên trong rừng Cắn con ông bị trọng thương Ông bèn muốn bắn, cung giương sẵn sàng. Có người thấy thế can rằng: “Đây là một vị thuộc hàng chân tu
Oai nghiêm, đạo đức, hiền từ Không hề hãm hại, oán thù con ông Đừng vu oan, tội vô cùng Ông tiên ẩn dật cả vùng đều hay!” * Nhiều người ở cõi đời này Không quan sát kỹ, lại đầy chủ quan Tự cho mình phải vô vàn Họ thường gây họa vu oan người lành Như khi thấy giới tu hành Đôi người tu chẳng nghiêm minh trọn bề
Họ bất mãn, họ cười chê Chê luôn tập thể tăng kia cả đoàn, Hoặc nhìn vài bóng áo vàng Oai nghi không đủ, nói năng bất toàn Thêm hành động kém đàng hoàng Họ không quan sát kỹ càng thêm chi Cho rằng tập thể sư kia Đều như vậy cả có gì khác đâu Đều không đạo hạnh như nhau Họ bèn khinh miệt xiết bao phũ phàng. Họ ngu si, họ sỗ sàng Giống người cha nọ trăm đường chẳng sai. |
(81) Getting Bitten By A Bear
Once upon a time, there were a man and his son traveling together. The son got into the woods and was bitten by a bear. Scratches were all over his body. Being in a difficult situation, he fled to his father. Seeing his son's wounds, the father was astonished and asked, "How did you get wounded?"
The son replied, "There was a long-haired monster that bit me."
The father grasped bows and arrows and went to the woods where he saw a longhaired supernatural being. When he was about to shoot at him, a bystander said, "Why do you want to shoot at this, since he is innocent? You should punish the guilty."
This is also held to be true with the stupid of the world.
People offended by an immoral monk in his religious robe, are apt to do the worst harm to all good and virtuous monks. This is just like the father wanting to be revenged on the supernatural man for his son's bites by a bear. |
(82) Gieo Lúa
Một người ở miệt thị thành Về làng quê để theo ngành nghề nông Kiếm sinh nhai chốn ruộng đồng. Một ngày đi dạo xem vùng chung quanh Thấy bao đồng ruộng tốt lành Lúa tươi mơn mởn sắc xanh phi thường Anh bèn ghé lại bên đường Hỏi thăm chủ ruộng: “Dùng phương pháp gì Mà gieo lúa tốt thế kia?” Nông dân chủ ruộng tức thì đáp ngay:
“Khó chi đâu, giản dị thay Ta cho đất xốp vào cày tới lui, San cho bằng phẳng khắp nơi Bỏ phân cào kỹ, rồi khơi nước vào Dễ làm, tốn chút công lao Tương lai lúa mọc lên cao tốt lành.” Nghe lời chỉ dẫn ngọn ngành Anh theo phương pháp thực hành ngay thôi Sau khi cày đất xốp rồi Làm cho bằng phẳng, phân thời bỏ lên
Khơi nước vào tưới lên trên Chỉ còn đem giống gieo liền là xong Nhưng anh thầm nghĩ trong lòng: “Nếu chân bước xuống ruộng đồng để gieo Sợ gây hại biết bao nhiêu Đất kia thô cứng lại theo chân người, Khi mà đất hết xốp rồi Lúa kia không mọc tốt tươi sau này.” Anh liền nghĩ cách lạ thay: “Ta nên ngồi sẵn ở ngay trên giường
Sai khiêng giường xuống ruộng nương Ta ngồi gieo lúa dễ dàng biết bao Đất kia ta khỏi dẵm vào Đất luôn còn xốp há nào ngại chi.” Bốn người được mướn tức thì Bốn chân giường được phân chia bốn người Khiêng anh xuống ruộng, tận nơi Anh ngồi gieo giống thảnh thơi vô ngần. Mình anh, đất chịu hai chân Bốn người, đất chịu bốn lần hơn lên
Tám chân dẵm đất cứng liền Thêm giường với kẻ ngồi thêm nặng nề Thế là đất cứng khỏi chê Vừa thô, vừa rắn có hề lợi đâu. * Truyện này thí dụ đạo mầu Giữ gìn ruộng Giới tu mau đạt thành Sẽ nhiều mầm thiện phát sinh Ta nên học tập, thực hành cho chuyên Theo lời thầy dạy chớ quên Pháp lành hạt giống thuận duyên nảy mầm.
Nhiều người tu thoạt chuyên cần Dù cho giới nhỏ cũng luôn giữ gìn Không hề phạm, thật đáng khen Dần dà Giới luật nhiều phen coi thường Giới to, giới nhỏ đôi đường Không hề kiêng giữ, chẳng màng tuân theo Buông lung, hủy báng sớm chiều Bồ Đề mầm mống hủy tiêu chẳng còn. |
(82) The Cultivation Of The Land
Once upon a time, there was a peasant who went to another farmer's property to examine his wheat plants. He asked the owner, "How do you make the wheat grow so well?"
The owner replied, "First, you have to flatten the field. Then you pour some liquid manure. That's why it has turned out so nicely."
The peasant then did what the other farmer had told him. He poured liquid manure to blend with the soil and scattered seed in land. Treading the field with his feet, he was afraid that the land would become too hard to be fruitful.
He said to himself, "I should sow sitting on a bed carried by others. That'll do."
He then ordered each of the four men to hold a leg of the bed to scatter seed in land which became all the harder. Initially he was afraid that his own two feet might be too heavy for the land. Then he added still eight of others to do the job. He was laughed at by others.
This is also held to be true with the common people.
To cultivate the field of commandments and wait the good yield of shoots, people, should consult a master to practice the Buddhist teachings, however, they break the commandments and do evil deeds. Thus the shoots of commandments do not grow, just like the peasant who was afraid of his won two feet and added still eight of others. Enlightenment, like the farmer who longed for the princess.
|
(83) Khỉ Bị Đánh
Có con khỉ nọ một ngày Bị người kia đánh thẳng tay bạo tàn Tay người mạnh khoẻ vô vàn Khỉ ta đau đớn xác thân não nề Không hề chịu nổi thêm chi Khỉ bèn tháo chạy thoát đi xa người Hận thù tạm nuốt xuống thôi. Trên đường khỉ chạy gần nơi xóm làng Thấy em bé nọ đi ngang Hầm hầm khỉ đã vội vàng túm em
Đòn thù oán giận trút lên Tội cho đứa trẻ lành hiền vô can. * Chúng sinh trong cõi nhân gian Thường chồng chất mãi hờn căm oán thù Từ tiền kiếp cứ dây dưa Kéo dài ra mãi rất ư não phiền Đời đời tiếp nối liên miên Lửa sân, tâm ác luân phiên hoành hành
Chúng sinh đâu có biết rành Cái vòng biến diệt xoay quanh kiếp người Rời quá khứ, tới tương lai “Có không, không có” mãi hoài đổi thay Kiếp xưa khác với kiếp này Lắm người ngu muội chẳng hay ngọn nguồn So cùng khỉ thiếu trí khôn Người ngu, khỉ dại có còn khác chi! |
(83) A Female Monkey
Once upon a time, a female monkey was beaten by a full-grown person. The animal had no other alternative than gave vent to its anger later on a small boy.
This is also held to be true with the common stupid men.
One who is offended by another person takes out his anger sometimes on a third person. Human affairs are always in a state of transition without discontinuity. For things born in the past are bygone. What come after are different things. Thus the one wrongfully gets into a temper only gets deeper and deeper into hatred.
This is just like the monkey that has been beaten by a grown person vents its anger on a small boy. |
(84) Nguyệt Thực
Nhà vua cõi A Tu La Theo truyền thuyết tự xưa xa nói rằng Một hôm vua thấy mặt trăng Trên cao tỏa sáng chói chang khắp miền Vua bèn dùng tay che liền Mặt trăng biến mất. Dân bèn đặt tên Gọi là “nguyệt thực” ban đêm, Vậy thời loài chó chẳng liên quan gì. Nhưng không biết lý do chi Tới kỳ “nguyệt thực” tức thì dân gian
Cho rằng trăng bị chó ăn Cho rằng chó nuốt mặt trăng mất rồi Mọi người muốn đánh chó thôi Mỗi khi chó chạy ngang nơi có người Thật oan cho chó quá trời Bị gieo tiếng ác bao đời. Khổ thay! * Chúng sinh trong kiếp sống này Những điều phải trái, gian ngay, vui buồn Nên tìm hiểu rõ cội nguồn Biện minh mới tránh được luôn sai lầm
Chủ quan nguy hiểm vô ngần Tự mình chuốc khổ vào thân còn gì. Khổ vì tham với sân si Muốn tìm cách diệt khổ đi cho rồi Lại tìm cách ngủ trên gai Mang lửa ngũ dục thiêu người, đốt thân, So cùng những kẻ ngu đần Nguyệt thực đánh chó muôn phần giống nhau. |
(84) Dogs Were Beaten When The Lunar Eclipse Happened
Once upon a time, there was a king of Asuras who covered the moon with his hands when he thought it too bright. However, the stupid men laid the blame on innocent dogs, which were sometimes unjustly beaten.
This is also held to be true with the people at large. They often suffer from the desires, anger and ignorance. But they want to destroy them by sleeping on thorns and their bodies are burning with the five pains just like the dogs were beaten when the lunar eclipse happened. |
(85) Đau Mắt
Có người con gái bất ngờ Mắt vương bệnh tật rất ư hiểm nghèo Khiến cô nhức nhối thật nhiều Ngày đêm rên rỉ, tiêu điều tấm thân. Nàng con gái khác ở gần Nhìn qua thấy vậy tần ngần lo âu Nhủ thầm: “Bệnh mắt đớn đau Nếu ta bị bệnh thoát đâu não phiền Giờ ta mắt vẫn tốt nguyên Nhưng rồi bệnh mắt luân phiên đến mình
Sẽ đau sẽ nhức thật tình Muốn ngăn ngừa bệnh khỏi hành mắt ta Chi bằng móc mắt trước ra Mắt còn đâu nữa để mà bệnh đây.” Thấy nàng định làm chuyện này Có người nghe được khuyên ngay đôi lời: “Có tròng mắt quý nhất đời Đau hay không là chuyện thời mai sau Nào ai hay rõ trước đâu Giờ sao móc mắt đớn đau vô cùng
Mù loà tăm tối chập chùng Suốt đời thống khổ cô không biết à?” * Truyện này thí dụ cho ta Đang ăn có kẻ bất ngờ nghẹn cơm Thế là quyết bỏ ăn luôn Còn ai vô lý được hơn kẻ này! Nhiều người tính toán loay hoay Nghĩ giàu sang sẽ có ngày bại suy Cho nên không bố thí chi Nhủ rằng: “Bố thí ích gì mai sau
Nếu mà quả báo nhiệm màu Mình dù được hưởng sang giàu tương lai Thời giàu sang cũng tàn phai Chỉ thêm phiền não khổ đời mà thôi!” Người khôn khuyên nhủ đôi lời: “Hãy nên bố thí, mai thời tính sau Khổ vui chưa biết ra sao, Giờ không bố thí ta nào an vui Kiếp này đã khổ ngay rồi!” |
(85) The Woman Who Had Sore Eyes
Once upon a time, there was a woman who had a bad case of sore eyes. Another woman told her, "Where there are eyes, there are some times pains. Although my eyes do not ache now, I want to gouge them out so that they will not ache later."
A bystander said, "Though it's true that when you have your eyes, they may sometimes ache to disturb you, yet when you don't have them, you'll be sure to suffer for lifetime."
This is also held to be true with the common stupid men. People have heard that wealth and fame are the sources of decadence. They are afraid of retribution in the hereafter for not doing almsgiving in their present lives. The more wealth they have, the more troubles they sometimes suffer afterwards. It is said that if you do almsgiving, you may be happy, or you may be not. But if you don't do it, you will surely be the most unhappy man.
This is just like that woman who could not bear the thought of having sore eyes, wanted to gouge them out to suffer forever.
|
(86) Vì Của Giết Con
Hai cha con một nhà kia Nhân vì công chuyện cùng đi một ngày Tới vùng xa vất vả thay Giữa đường vô phước gặp ngay cướp rồi Bọn này lẩn quất khắp nơi Cướp đi tài vật của người đi ngang, Con đeo đôi bông tai vàng Người cha thấy vậy hoang mang trong lòng Sợ rằng cướp lấy đôi bông Tai con cha xé mạnh không ngại ngần
Muốn lấy bông giấu đi luôn Nhưng vì vội vã bồn chồn lòng cha Cho nên xé rứt không ra Cha bèn quyết định thật là kỳ khôi Đầu con chặt đứt ngay thôi. Đến khi bọn cướp đã rời đi xa Và cơn khủng hoảng đã qua Cha đem đầu ráp lại mà được đâu Cổ nào có dính với đầu Người con chết thảm, thương đau, ngậm ngùi.
* Truyện này thí dụ ở đời Chỉ vì việc nhỏ mà rồi bỏ đi Bao nhiêu việc lớn kể chi Gây thành tổn thất nặng nề xiết bao Khó mà cứu vãn được nào. Thế gian khờ dại thấy sao lắm người Lợi danh quyến rũ chút thôi Tà giáo, tà thuyết tức thời theo ngay Trộm danh lừa dối kiếp này Tạo thành tội ác đọa đày tai ương. |
(86) The Father And His Son's Earrings
Once upon a time, there were a man and his son taking a business trip together. On their way, they came across robbers trying to rob the valuable things off them. The son had a pair of pure gold earrings on. When the father saw the robbers approaching, he tried to pull the rings off to hide them. As he did not succeed in doing that in a hurry, he cut his son's head off. When the robbers went away, he tried to put the son's head back on where it had been. No success came out of it.
Such a stupid was laughed at by the people at large.
For fame and gain, people argue with a joking expression on the following subjects: (1) There is the present life and the hereafter and there is not. (2) There is the intermediate existence between death and reincarnation and there is not. (3) There are several qualities of the mind and there are not. Such foolish arguments are not real Buddhist teachings. According to the Law of Buddhism, there are no such sayings in the Buddhist doctrine, others refute. Stupid men who tell stories in order to win a little fame and gain, lose the profit resulted from the practices of monks. Furthermore, they will fall into the Three Evil Paths of Transmigration after the decay of their bodies or at their death's door. This is just like that stupid man who cut his son's head off for a pair of gold earrings.
|
(87) Bọn Cướp Chia Của
Bọn ăn cướp nọ thuở xưa Kết bè cướp bóc dân cư nhiều lần Bạc tiền, hàng hóa, áo quần Cướp xong cả bọn chia phần cùng nhau Chiếu theo địa vị thấp cao Chiếu theo bản lĩnh từ lâu trong nghề Chia phần nhiều ít đề huề Mọi người hoan hỷ không chê trách gì. Nhưng rồi tới một lần kia Có chàng cướp nọ rất chi buồn tình
Vì ngôi vị kém của mình Phần chia tệ nhất để dành chàng ta Áo chi xấu xí quá mà Dệt bằng chất liệu xem ra rẻ tiền Khiến chàng quả thật muộn phiền Bất bình la lớn: “Khó tìm người mua Áo này bán chẳng ai ưa Phần tôi như vậy là thua thiệt rồi.” Sau khi phản đối một hồi Chàng đành cam chịu kém người. Buồn thay!
Và sau đó một vài ngày Chàng đem vào bán áo ngay trong thành. Kiếm tiền hy vọng mong manh Ngờ đâu lại có người giành để mua Một ông quan trong cung vua Chịu mua cao giá rất ư lạ thường, Số tiền cả bọn cướp đường Chia nhau sau chuyến bất lương vừa rồi Cộng chung của đủ mọi người So cùng giá bán áo thời kém xa.
Bấy giờ chàng cướp nhà ta Đột nhiên nhảy múa thật là mừng vui Khoe rằng: “Ta đã đắc thời Chuyến này ta kiếm được lời nhiều thay.” * Rút bài học từ truyện này Dù ta thất bại chua cay trong đời Không nên thất vọng buông lơi Cố gieo giống tốt, tương lai gặt về Hạt vàng từng chuỗi thoả thê; Hoặc khi bố thí đừng nề hà chi
Phát tâm rộng rãi ngay đi Quả lành đem lại muôn bề an vui Kẻo khi được quả báo rồi Được sinh lên ở cõi trời cao xa Bấy giờ lòng mới tỏ ra Hối rằng trước chẳng thiết tha tâm thành Để làm thêm lắm điều lành Gây nhiều lợi ích, nay mình khá hơn. |
(87) The Robber's Joy
Once upon a time, there was a band of robbers who divided their boot according to their different ranks. Among the belongings, there was a Benares Kambala, the color of which left much to be desired. It was considered as an inferior part to be given to one of the robbers of the lowest rank. The robber got angry and made a strong protest to the rest.
Afterwards, he brought it to the city for sale. An honorable elderly man paid him a high price. He ended up getting more money than any other robber in the band. He then leaped for joy.
This is held to be true with the almsgiving. People who are doing almsgiving, are usually not aware whether there will be a retribution. Be it ever so little they are doing it, they, after death, go to Heaven to enjoy an unlimited amount of happiness. The less they do, the more they get. They will then regret for not having done enough.
This is just like the robber who was happy after he had got a top price for his Kambala. |
(88) Khỉ Mất Đậu
Khỉ kia nắm đậu trong tay Bỗng đâu một hột lọt ngay ra ngoài Chỉ rơi một hột đâu thôi Nhưng mà khỉ cũng tức thời hoảng lên Buông rơi cả nắm đậu liền Để rồi vội vã chạy tìm hột rơi Loanh quanh kiếm khắp mọi nơi Nào đâu có thấy tăm hơi hột này, Sau hồi lật đật loay hoay Khỉ quay về chốn cũ đầy lo âu
Mong gom nắm đậu ban đầu Ôi thôi mất hết còn đâu hột nào, Bầy chim bay lượn trên cao Đậu rơi quyến rũ chim nhào xuống ăn. * Truyện này thí dụ người phàm Xuất gia theo Phật chí tâm tu hành Ban đầu phạm giới vô tình Nhưng rồi không chịu chân thành ăn năn Không lo sám hối bản thân Con đường phạm giới trôi lăn thêm hoài
Pháp lành công đức than ôi Tan tành theo với dòng đời buông lung. Giống như khỉ dại vô cùng Đậu rơi một hột, tiêu tùng hết luôn. |
(88) The Female Monkey And A Handful Of Beans
Once upon a time, there was a female monkey holding a handful of beans. After dropping to the ground a grain of bean, she dropped all the beans in her hands by looking for the first one. All beans were then eaten by chicken and ducks before long.
This is held to be true with the common monks. Those who break one commandment usually do not like to confess. Later, they break other commandments to such an extent that they end up breaking all of them.
This is just like the female monkey who loses all beans by looking for a grain of bean. |
(89) Chuột Vàng Và Rắn Độc
Có chàng dạo bước trên đường Bỗng nhiên bắt được chuột vàng một con Mừng vui khấp khởi trong lòng Chàng ôm chuột quý thong dong đi liền Đến sông chàng lội qua bên Sợ rằng áo ướt chàng bèn cởi ra Chuột vàng kia thật bất ngờ Biến thành rắn độc rất ư hãi hùng. Ban đầu chàng sợ vô cùng Nhưng rồi tự nghĩ: “Ta đừng quăng đi
Dù cho rắn độc sá chi Thà cho rắn cắn chết đi là cùng.” Chàng ôm rắn lội qua sông Chẳng hề sợ hãi ung dung mọi đường, Rắn đền ơn, biến thành vàng Khối vàng to lớn phi thường, quý thay. Có người chứng kiến cảnh này Nghĩ ôm rắn độc trong tay lợi nhiều Rắn thành vàng, quý bao nhiêu Họ bèn bắt chước giống theo anh chàng Tìm ôm rắn, nghĩ bình thường Nào ngờ rắn cắn tử thương tội tình.
* Truyện này thí dụ chúng sinh Có người không thiết tu hành bản thân Thấy người khác tu chuyên cần Được phần lợi ích vô ngần lớn lao Cho nên họ cũng hùa vào Giả theo chánh pháp từ bao lâu rồi Để cầu lợi dưỡng mà thôi Tiếc thay kết quả cuộc đời thảm thê Chết thời sa đọa não nề Vào “ba đường ác” khó bề tránh qua. |
(89) The Gold Weasel
Once upon a time, there was a man who found a gold weasel while traveling. He put it inside of his shirt as he leaped for joy. Traveling on, he reached a river where he took off his clothes for crossing.
Subsequently, the gold weasel changed into a poisonous snake. Nevertheless, the man did not throw it out and kept it in the shirt. Deeply grateful, the snake changed back into pure gold.
A stupid man nearby who saw it with his own eyes, took it for granted that it should always turned out that way. He then put a poisonous snake inside of his shirt. He got bitten and died soon after.
This is also held to be true with the stupid of the world. On seeing those who have done good works and in turn have obtained benefit, people start to attach themselves to Buddhism. They are not motivated by faith but greed. They will finally fall into evil paths after death, like that man died of snakebites. |
(90) Lượm Được Tiền
Một người nghèo đang đi đường Bỗng nhiên lượm được túi vàng đánh rơi Lòng mừng không nói nên lời Y bèn ngồi lại ngay nơi bên lề Lấy vàng ra đếm thoả thê Loay hoay đang đếm chưa hề xong xuôi Thời người chủ túi vàng rơi Đã quay lại kiếm và đòi vàng kia Y đành trả hết còn chi Để rồi buồn khổ nghĩ suy trong lòng: “Nếu ta đếm cho mau xong Rồi chuồn đi sớm đã không mất vàng
Chủ nhân đến thời muộn màng Tiền vàng khá lớn dễ dàng phần ta.” * Nhiều người trong cõi ta bà Được gần Tam bảo vậy mà uổng sao Nghiệp lành chẳng chịu tu nào Để cầu giải thoát khỏi bao muộn phiền Bụi đời lôi cuốn triền miên Tháng ngày quanh quẩn trong miền khổ đau Khi vô thường đến thật mau Ăn năn hối hận còn đâu kịp thời. |
(90) Picking Up Money
Once upon a time, there was a poor man who picked up a sack of money in the streets. He was overwhelmed with happiness. Then he began to count the money. Suddenly, the real owner of the money showed up. He had to give back the whole sack. He regretted for not having gone off to a far away place sooner. He felt great pain for his loss.
This is also held to be true with people who come into contact with Buddhism.
Although people have the opportunity to meet the Three Precious One's Blessings, if they are not going earnestly good work's in time, they will fall into the Three Evil Paths of Transmigration after their deaths. His is just like that stupid man who gave back the money that he had found. As the Stanza has it:
People, who are managing this business today, will plan another tomorrow. Only thinking of enjoyment without contemplation sorrow. Can make a man unaware of the impermanence of death. However, busily occupied in their worldly affairs. The common people always retard to get deliverance like that man counting the money.
|
(91) Người Nghèo
Thuở xưa có một người nghèo Làm ăn vất vả, bao nhiêu muộn phiền Để dành được một ít tiền Thấy người giàu khác chàng liền nghĩ suy: “Tiền ta chẳng có nhiều gì Đem ra so sánh ta thì thua xa Người kia giàu có quá mà.” Anh chàng thất vọng thở ra não nề Muốn quăng chút tài sản kia: “Giữ làm chi nữa, vứt đi cho rồi
Tới bờ sông ném xuống thôi.” Chung quanh thấy thế nhiều người nhủ khuyên: “Tuy anh có rất ít tiền Tiền này nuôi sống được thêm bao ngày, Nếu anh liệng hết đi ngay Một xu chẳng có đọa đày khó qua.” * Truyện này thí dụ cho ta Trong hàng Tăng chúng xuất gia lắm người Thấy cao Tăng ở khắp nơi Đa văn, tài đức, được đời suy tôn
Cúng dường nồng hậu luôn luôn Còn mình lợi dưỡng thời không sánh bằng Nhưng không chịu nghĩ kỹ càng Để mà tu học đạo vàng gắng thêm Lại làm hành động cuồng điên Bỏ tu, rời đạo, qua miền khổ đau Thật là trái ngược xiết bao. Người nghèo vứt của so nào khác chi! |
(91) The Poor Want To Have As Much As The Rich
Once upon a time, there was a poor man who had but few possessions. After meeting some rich men, he wanted to be like one of them. Unable to do so, he was about to throw the little he had into the water. Some bystander said, "What you possess may be little, but you can live on it for a while. Why do you want to throw it into the water?"
This is similar to what is done by the stupid of the world.
People who happen to be ordained men get offerings, which come way below their expectations. What they have cannot equal that received by the high and virtuous ones. They see that those old and virtuous ordained men are supported by the mass of famous people. They want to be on an equal footing with them. Unable to get equality, they feel sorrowful and painful to such a degree as to break their faith.
This is just like the stupid man who, wanting to be equal with the rich, casts out the precious possessions of his own. |
(92) Đứa Nhỏ Được Đường
Trên đường dài có một bà Cho nên bà muốn xả hơi Nghỉ chân dừng lại ngay nơi lề đường Rồi bà ngủ thiếp mơ màng Nào hay có kẻ lạ đương tới gần Đưa cho đứa nhỏ ham ăn vô cùng, Trẻ con thấy vậy vui mừng Ăn đường, không ngó ngàng chung quanh mình Để cho kẻ lạ mặc tình Lột đi báu vật bà dành lâu nay
Toàn đồ trang sức quý thay Vòng vàng, kiềng bạc. Chẳng hay biết gì! * Truyện này thí dụ khác chi Xuất gia Tăng chúng nhiều khi có người Mải tham chút lợi ở đời Ưa mồi trần tục, ưa nơi ồn ào Đường tu Phật pháp thanh cao Lơ là bỏ phế uổng bao công trình Thế là công đức tu hành Gió phiền não tới cướp nhanh mất rồi. |
(92) The Child Gets Happy Pills
Once upon a time, a wet nurse was walking along the road with a child in her arms. She became also weary that she fell asleep on the way. Then a man appeared and gave the child some happy pills. Being gluttonous, the child was lured by the good taste and knew nothing about his intentions. The man forthwith stripped the child of his necklace, brooches and garments.
This is also held to be true with the monks.
Intent upon worldly interests and noisy places, those who are greedy for a little gain and support are drawn to temptation while a thief steals their spiritual credit and treasured commandments. They are just like that greedy child whose belongings are taken away by the thief, due to the enticement of some tasteful pills.
|
(93) Bà Già Đánh Cọp
Bà già ngủ dưới gốc cây Bỗng nhiên cọp tới chốn đây bất ngờ Muốn ăn luôn thịt lão bà Hoảng kinh bà chồm dậy và chạy nhanh Gốc cây bà cứ chạy quanh Vòng vo chạy mãi, cọp đành rượt theo Một chân cọp bám gốc cây Một chân nắm để bà này đứng yên, Bà già bèn quay lại liền Hai tay dang rộng hai bên cây rừng
Nắm chân cọp khỏi vẫy vùng Thế là cọp với người cùng đứng nguyên Không hề nhúc nhích được thêm, Bà già sẽ gặp não phiền hiểm nguy Nếu buông tay để chạy đi Cọp kia chắc chắn tức thì rượt thôi. Trong khi nguy cấp tới nơi Chợt đâu lại có một người đi ngang Bà già lớn tiếng nói rằng: “Thật may mắn quá, ta đang đợi chờ
Mời anh tiếp sức với ta Cùng nhau giết cọp chắc là thành công Chúng ta chia thịt hưởng chung.” Người kia nghe vậy nên không ngại ngần Tin lời bà, vội tới gần Giữ hai chân cọp muôn phần hăng say, Bà già bỏ cọp ra ngay Cắm đầu cao chạy xa bay tức thì Bấy giờ kẻ lạ mặt kia Mới hay mưu kế rất chi gian hùng
Ăn năn thời muộn vô cùng Chỉ còn chiến đấu mới hòng thoát thân Đánh nhau với cọp lâu dần Sức tàn, lực kiệt tay chân rã rời Lại mang thương tích đầy người Không đường tẩu thoát khỏi nơi chốn này Chẳng bao lâu, đáng thương thay Thời y bỏ mạng tại đây mất rồi. * Phàm phu lắm kẻ ở đời Không hề được liệt là người cao minh
Lại ưa tạo lập cho mình Luận này, thuyết nọ quả tình khó nghe Nào đâu có hay ho chi Văn từ, ý nghĩa nhiều khi rất thường Phần nhiều dang dở nửa chừng Qua đời mà vẫn chưa xong công trình Thế rồi đệ tử trung thành Góp gom tài liệu tiến hành tiếp tay Vì không hiểu ý của thầy Cuối cùng tác phẩm chứa đầy lầm sai Gieo thêm tai hại cho đời. |
(93) The Old Woman Caught A Bear
Once upon a time, there was an old woman who was resting under a tree when a bear came to attack her. She ran around the tree trying to get away, while the bear held the tree with one hand and tried to grasp her with the other. Thus hard pressed, the woman quickly hugged the tree and held fast the bear's two claws so that the bear could not move. Then a stranger came up to the spot. The old woman called out, "Let's catch and kill the bear together. We'll share its meat."
The stranger believed the old woman's words and began to help capture the bear. After seizing it, the old woman gave it up and ran away. Then he was leaving in the lurch and got injured by its claws.
This is also held to be true with the common people.
People progress heresy whose theories are far from good and whose phrases are tangled, complicated and full of errors. The successors want to continue and give an interpretation to them. However, they are unable to grasp the meaning. There for they are enmeshed in trouble just like that stupid man catching the bear for another person and getting hurt instead. |
(94) Hiểu Lầm
Xấu xa thay bà vợ kia Ngoại tình trong lúc chồng đi vắng nhà Trong phòng giở thói trăng hoa Thình lình chồng ở phương xa trở về Nhận ra tình trạng ê chề Biết trong phòng vợ chuyện gì xảy ra Chồng tuy giận, chẳng hét la Đứng chờ bên cửa để mà ra tay Đợi tình địch ra ngoài này Là chồng lập tức giết ngay rửa hờn.
Vợ hay biết, dặn tình nhân: “Chồng em trở lại, muôn phần hiểm nguy Vậy anh nên trốn mau đi Thoát thân theo với ‘ma ni’ ra ngoài.” Ở trong nước đó lâu đời “Ma ni” có nghĩa là nơi hông nhà Chỗ đường hầm nước thoát ra, Đồng thời cũng có nghĩa là bảo châu Là viên ngọc quý hàng đầu Vợ kia muốn nói: “Thoát mau đường hầm.”
Gã tình nhân lại hiểu lầm Tưởng rằng ngọc quý phải cần lấy đi Lấy theo viên ngọc “ma ni” Khi chui thoát chốn hiểm nguy bữa này Cho nên hắn cứ loay hoay Chạy loanh quanh mãi trong này không ngưng Tìm tòi, lục lọi lung tung Mong tìm thấy ngọc, nhủ lòng quản chi: “Nếu không tìm thấy ngọc kia Thời ta quyết chẳng trốn đi khỏi phòng.”
Mối nguy khủng khiếp vô cùng Hắn đâu nghĩ tới cái vòng bủa vây Chỉ mười lăm phút sau đây Than ôi hắn gục chết ngay bạo tàn Mũi dao tình địch hờn căm Người chồng rình rập đã đâm hắn rồi. * Truyện này thí dụ ở đời Theo trong Phật pháp mọi người thuyết minh Lý trung đạo phải thực hành “Chấp thường”, “chấp đoạn” rành rành hai bên
Lìa mau, tu học cho chuyên Mới mong giải thoát vững bền luôn luôn Lý trung đạo bị hiểu lầm Cho nên lắm kẻ sa chân phiền hà Dần dà ngày tháng trôi qua Vô thường giết hại khó mà thoát đây Hiểu lầm Phật pháp nguy thay “Ba đường ác” nọ sa ngay tức thì. |
(94) The Mani And The Sewer
Once upon a time, there was a man who was having an affair with a married woman. They were together when her husband came back. He found out their affair and stopped outside the door waiting for the man to come out to kill him. To the lover the woman said: "My husband knows what is going on. There is no way out but the mani."
She wanted the man to escape by means of the sewer. The man misunderstood her to mean looking for the mani pearls. He looked everywhere but in vain. He said to himself: "I'll not leave here, if can't find the mani pearls."
He was then killed by her husband.
This is also held to be true with the common people.
It is said, between birth and death, we live a life of impermanence, suffering, emptiness and unreality of ego. We have to reject the two extremes of annihilation and permanence by holding fast to the golden mean in order to get deliverance. However, the common people, misunderstand the two extremes to refer to the universe being finite and infinite and the human beings having ego and having no ego. Therefore, they are unable to grasp the meaning of the middle way to avoid extremes. After being stricken with sudden death, they will be killed out of impermanence and falling into the Three Evil Paths of Transmigration.
This is just like the stupid man getting killed looking for man pearls. |
(95) Hai Chim Bồ Câu
Chim bồ câu trống trên cây Cùng bồ câu mái sống đây êm đềm Khi mùa thu đến trong miền Trái cây chín đỏ thắm trên núi đồi Đôi chim sát cánh tung trời Bay đi lượm trái khắp nơi đem về Chứa đầy một tổ thoả thê. Vài ngày trời tựa như hè, nóng hanh Trái cây khô lại, teo nhanh Trái đầy ắp tổ nay thành ít đi
Xẹp chừng một nửa còn chi Khiến bồ câu trống tức thì không vui Trách bồ câu mái ngay thôi: “Chúng ta lượm trái khắp nơi nhọc nhằn Cùng nhau lao động khó khăn Mà nay nàng lại lén ăn một mình Nhìn trong tổ thấy quả tình Trái còn phân nửa rành rành, hãy xem.” Bồ câu mái phân trần liền: “Em không hề lén ăn riêng bao giờ
Trái cây tự nó teo mà.” Nhưng chàng chim lại ngù ngờ không tin Đùng đùng nổi giận quát lên: “Nếu nàng không lén ăn trên tổ này Sao vơi đi một nửa đây, Mất đi phân nửa trái cây rõ ràng.” Nói xong chim trống phũ phàng Dùng luôn mỏ nhọn mổ sang tơi bời Khiến cho chim mái tàn đời Chết ngay tức khắc thấy thời đớn đau.
Nhưng rồi chỉ ít ngày sau Cơn mưa tầm tã giăng mau đầy trời Toả hơi nước lạnh khắp nơi Trái cây thấm ướt tức thời nở thêm Nhiều như cũ, đầy y nguyên Chàng bồ câu lúc đó liền nhận ra Mình tồi tệ, mình xấu xa Giết oan chim mái thật là tang thương Ăn năn, hối hận, đau buồn Lòng vang tiếng thảm, mắt tuôn giọt sầu Gọi thầm nàng mái canh thâu: “Em ơi! Em ở nơi đâu bây giờ!”
* Người điên đảo, kẻ dại khờ Lợi danh, dục lạc kể như tham hoài Không phân đen trắng, đúng sai, Vô thường cuộc sống muôn đời chẳng tin Bồn chồn, nông nổi triền miên Nghĩ suy như vậy tạo nên lỗi lầm Chuốc bao thất bại bản thân Rồi vì tội lỗi sa chân vào vòng Ăn năn đâu kịp mà mong. |
(95) A Dove
Once upon a time, there were two doves, male and female, which lived together in a nest. They filled their nest with fruit seed that grew up during the fall. Later, the fruit dried and shrank to fill but half of the nest. The male was in a temper and said to the female, "We have been working hard together for the fruit. Now you have eaten it alone. It's half of what it was.
The female replied, "I haven't eaten it alone. For the fruit has shrunk by itself."
Incredulous, the male angrily said, "If it has not been you alone who had eaten, how could it grow so much less now?"
Then he pecked the female to death. A few days later, it happened to rain heavily. The fruit got moist and grew to its former size. On seeing it, the male regretfully realized that she really had not eaten and that he had wrongly killed her. He then cried bitterly and called out to her: "Where have you gone?"
This is also held to be true with the common people. Leading a disorderly life, people indulge in wild pleasures. They think nothing of impermanence when breaking major commandments. It will be too late for them to repent afterwards. It only remains for them to give vent to their sadness with sighs like the stupid dove.
|
(96) Giả Mù
Vua sai nhiều thợ thuở xưa Phải làm công dịch rất ư nhọc nhằn Lại còn ngược đãi bạo tàn Bao người do đó chết oan não nề Vì đau khổ, vì thảm thê Cho nên có gã thợ kia giả mù Để mà trốn việc nhà vua Quả nhiên mánh lới kể như vẹn toàn Gã này thoát cảnh lầm than Được vua cho phép bình an về nhà
Thế là chuyện đó đồn ra Biết bao thợ khác nghe mà thấy ham Muốn mù loà để không làm Tính đường móc mắt mình. Lầm lẫn thay! Có người trong đám thợ này Chợt đâu lên tiếng can ngay tức thì: “Nếu ta mà móc mắt đi Mù loà ta chẳng thấy chi mất rồi Thế là đau khổ suốt đời Chớ nên dại dột, bạn ơi hãy ngừng
Thiếu gì cách dối quốc vương Lừa vua mà tránh con đường khổ sai Đừng làm công việc nguy tai Đừng nên móc mắt cho hoài tấm thân.” * Ngẫm ra trong cõi dương trần Chút danh, chút lợi có ngần ấy thôi Nhiều người ham muốn khôn nguôi Cho nên phóng túng sống đời gian manh Bao nhiêu giới luật tịnh thanh Cứ luôn hủy phạm tạo thành khổ đau. |
(96) Pretending To Be Blind
Once upon a time, there was a trained craftsman who worked for the king. He could not bear the hardship and deceitfully said he was blind in order to release himself from the hard work.
On hearing it, another craftsman wanted to gouge out his own eyes so as to avoid the tiresome drudgery. Someone then asked him, "Why do you want to gouge out your eyes only to make yourself suffer more in another way?"
Such a stupid man was laughed at by the people at large.
This is also held to be true with the common people. For the sake of a little fame and gain, people are prone to tell wild stories and destroy their pure commandments. They will fall into the Three Evil Paths of Transmigration after their death, like that stupid man destroying his own eyes for a little benefit.
|
(97) Cướp Áo Lông Dê
Có hai người bạn đi đường Trải qua đồng rộng, núi rừng mênh mông Gặp ngay bọn cướp thật đông Một người chạy thoát nấp trong mé rừng Vì chân lanh lẹ lạ thường, Một người chậm chạp khó vùng thoát đi Cho nên bị kẻ cướp kia Cướp luôn cái áo rất chi đắt tiền Áo lông dê quý vô biên Ở trong gấu áo có tiền giấu đây
Một đồng vàng cũng quý thay Người này vì vậy nói ngay điều đình: “Tôi mong lấy lại áo mình Một đồng vàng chắc đủ dành đổi trao?” Cướp kia lớn giọng hỏi mau: “Tiền vàng mi để nơi đâu bây giờ?” Người này không đợi chẳng chờ Lấy vàng trong gấu áo ra đưa liền Nói: “Vàng thật, nếu chẳng tin Thời xin hãy hỏi người bên mé rừng
Thợ kim hoàn giỏi vô cùng.” Cướp nghe nói vậy vui mừng chạy qua Lôi người đang núp kia ra Lột luôn y phục anh ta thêm liền Thế là quần áo, bạc tiền Hai người đều mất hết nguyên chuyến này. Người ngu mất, dễ hiểu thay, Hại thêm người khác mất lây vì mình! * Nhiều người cố gắng tu hành Và rồi công đức do mình tạo ra
Thường thường hay bị tiêu ma Vì giặc phiền não rất là gớm ghê Pháp lành, thanh tịnh còn chi Chính mình bị hại tức thì thấy ngay Người đồng tu bị hại lây, Chết sa đường ác đọa đày thảm thê. |
(97) The Woollen Coat Was Robbed By The Wicked Thief
Once upon a time, two friends were walking in the wilderness. On the way, one of them wearing a woolen coat was robbed of it by a thief. The other successfully escaped into a thicket. The loser of the coat had a piece of gold concealed in the collar. To the thief, he said, "This coat is worth one piece of gold. Now I beg you to let me redeem it at that value."
The thief asked, "Where's the gold?"
Opening up the collar, the man showed it to him and said, "Here's the pure gold. If you don't trust my words, you can go and ask a goldsmith who is hiding in the thicket now?"
After seeing the second man, the thief also took his clothing from him. Such a stupid man thus lost his woolen coat, gold and everything. Not only had he lost his own belongings, he also made his friend lose them.
This is also held to be true with the common people.
Pious, having monastic grades and possessing other merits, people are robbed by the thief of temptation. They lose their good teachings and their merit as well. They lose not only the gain of their own, but also make others lose their Karma leading to Buddhahood. They will fall into the Three Evil Paths of Transmigration on the dissolution of the body after death, like the two losing everything they had. |
(98) Đứa Nhỏ Bắt Rùa
Trẻ kia sống ở miền quê Trên khu đất trống thoả thê chơi đùa Bỗng đâu bắt được con rùa Thật là to lớn, rất ư lạ thường Ra tay muốn giết chẳng nương Nhưng không biết cách, còn đương tìm tòi. Có người bày cách cho thôi: “Thả vào trong nước rùa thời chìm sâu Thế là còn sống nổi đâu.” Nghe xong đứa nhỏ gật đầu tin ngay
Nắm rùa bỏ xuống hồ này Rùa kia gặp nước loay hoay bơi liền Ngao du thoải mái vô biên Rồi bơi đi mất, khuất miền xa xôi. * Truyện này thí dụ lắm người Tu trì Phật pháp một thời siêng năng Thuận thành theo ánh đạo vàng Đang lo phòng hộ “sáu căn” của mình Để mong giải thoát an bình Bỗng đâu lạc nẻo vô minh mất rồi
Nghe lời ngoại đạo dụ mời Quay đầu trở lại đường đời gian truân Thả tâm ý vào “sáu trần” Ham mồi “ngũ dục” dấn thân miệt mài Thật ngu muội, quá lầm sai Đến khi nhắm mắt, tới thời xuôi tay Rơi vào đường ác thảm thay Căn lành hủy mất. Đọa đày than ôi! |
(98) A Boy Caught A Big Turtle
Once upon a time, there was a boy who was playing on dry land and caught a big turtle. He intended to kill it, but he did not know how to do so. Therefore, he asked someone and he was told, "You just throw it into the water and he'll be killed at once."
The boy believed the words and cast it into the water. Once in water, the turtle swam away.
This is also held to be true with the common people.
Hoping to protect their six sense organs and consecrating themselves to meritorious works, people do not know how to do so. Accordingly, they begin to ask others how to bring about deliverance. To them, the heretics,
Such stupid men follow these words without deep thinking and fall into the Three Evil Paths of Transmigration on the dissolution of the body after death.
This is just like that boy throwing the turtle into the water.
|